από τη συντακτική ομάδα Katehon
Η ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία οδήγησε στην επιβολή πολυάριθμων κυρώσεων από τη Δύση. Η Αρκτική έχει επίσης υποφέρει από αυτά τα γεγονότα. Οι δραστηριότητες του Αρκτικού Συμβουλίου έχουν ανασταλεί και τώρα πολλά έργα βρίσκονται σε κίνδυνο.
Αρκτικό Συμβούλιο
Το Αρκτικό Συμβούλιο υπάρχει από το 1996. Περιλαμβάνει οκτώ κράτη: Δανία, Ισλανδία, Καναδάς, Νορβηγία, Ρωσία, ΗΠΑ, Φινλανδία, Σουηδία. Η χώρα που προεδρεύει του συμβουλίου αλλάζει κάθε δύο χρόνια. Τα κράτη παίρνουν αυτή τη θέση με τη σειρά τους. Το 2021 η προεδρία του Αρκτικού Συμβουλίου πέρασε στη Ρωσία.
Τα θέματα προτεραιότητας του οργανισμού περιλαμβάνουν: διασφάλιση βιώσιμης κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης της Αρκτικής, εφαρμογή προγραμμάτων μελέτης και προστασίας του περιβάλλοντος, διατήρηση της βιοποικιλότητας της περιοχής και προσαρμογή της ζωής σε σχέση με την κλιματική αλλαγή.
Η ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία επέφερε αλλαγές στις δραστηριότητες του Αρκτικού Συμβουλίου.
Τον Μάρτιο του 2022, επτά κράτη μέλη του οργανισμού ανακοίνωσαν την απόφασή τους να αναστείλουν τις εργασίες του συμβουλίου. Παρόμοια μέτρα έχουν ληφθεί σε σχέση με τις ενέργειες της Ρωσικής Ομοσπονδίας στο έδαφος της Ουκρανίας.
Οι εμπνευστές του «μπλοκ» συνεργασίας σημείωσαν ότι το Αρκτικό Συμβούλιο πάντα ακολουθούσε τις αρχές της «κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας». Η Ρωσία, κατά την άποψή τους, δεν πληροί αυτές τις απαιτήσεις. Λόγω της παραβίασης αυτών των διατάξεων, εκπρόσωποι των αρκτικών κρατών αρνήθηκαν να παρευρεθούν στις συνεδριάσεις του συμβουλίου στη Ρωσία.
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας καταδίκασε αυτή την απόφαση. Ο πρεσβευτής του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, στρατηγός Νικολάι Κορτσούνοφ, ανώτερος αξιωματούχος του Ρωσικού Αρκτικού Συμβουλίου, δήλωσε ότι ο “προσωρινός αποκλεισμός” θα οδηγήσει σε κινδύνους και προκλήσεις για την ασφάλεια στην περιοχή. Σημείωσε ότι σε αυτή την κατάσταση είναι σημαντικό να διατηρηθούν οι δραστηριότητες σχεδιασμού του οργανισμού.
Ο Korchunov επέστησε την προσοχή στο γεγονός ότι το Αρκτικό Συμβούλιο αποτελούσε ανέκαθεν μια πλατφόρμα για αποπολιτικοποιημένο διάλογο. Τα θέματα στρατιωτικής ασφάλειας δεν περιλαμβάνονται στους όρους εντολής του οργανισμού.
«Τα ιδρυτικά και στρατηγικά έγγραφα του Συμβουλίου εκφράζουν ξεκάθαρα την ανάγκη διατήρησης της Αρκτικής ως περιοχής ειρήνης, σταθερότητας και εποικοδομητικής συνεργασίας. Και από αυτή την άποψη, είναι σημαντικό να προστατεύσουμε αυτή τη μοναδική μορφή αλληλεπίδρασης από την εισαγωγή εξωπεριφερειακών ζητημάτων, ώστε να μην γίνει όμηρος τους», σχολίασε ο διπλωμάτης.
Η επιθυμία της Δύσης να εμποδίσει τη Ρωσία να πραγματοποιήσει δραστηριότητες έργων σε όλο τον κόσμο αγγίζει το όριο του παραλόγου. Τα τελευταία 25 χρόνια, η Αρκτική ήταν μια περιοχή ειρήνης και διαλόγου. Η αλληλεπίδραση των χωρών σε αυτήν την περιοχή φαινόταν κάτι παραπάνω από υποσχόμενη σε πολλούς αναλυτές.
Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου μιλούν για το πόσο σημαντικό είναι να τηρούνται οι βασικές αρχές του οργανισμού. Ταυτόχρονα, ξεχνούν το κύριο πράγμα. Ο στόχος της συνεργασίας στην Αρκτική δεν είναι η επίλυση πολιτικών διαφορών. Επιπλέον, η σταθερότητα και η εποικοδομητική συνεργασία που διατυπώνεται στα έγγραφα του οργανισμού δεν μπορούν να επιτευχθούν σε έναν διαρκή αγώνα για την «πίστη» των πολιτικών απόψεων.
Φωνή της Αμερικής
Τα προβλήματα στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Δύσης στην Αρκτική ξεκίνησαν εδώ και πολύ καιρό. Το 2019, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζον Μπόλτον ανακοίνωσε την πρόθεσή του να αυξήσει τον στόλο των παγωμένων πλοίων στην περιοχή. Τα πλοία έχουν τεθεί σε λειτουργία όλο το χρόνο για να πολεμήσουν τη Ρωσία και την Κίνα στην Αρκτική.
Η αντιμετώπιση της «αυξανόμενης ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας» έχει γίνει βασικός τομέας ανησυχίας για την Αμερική. Τα κράτη υστερούν σε σχέση με τη Ρωσία στην ανάπτυξη της Αρκτικής. Φυσικά, αυτή η κατάσταση δεν τους ταιριάζει.
Τον Φεβρουάριο του 2022, ο Γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας Μιχαήλ Ποπόφ ανακοίνωσε την επιθυμία των Ηνωμένων Πολιτειών να αμφισβητήσουν τα νόμιμα δικαιώματα της Ρωσίας στην Αρκτική. Η Ουάσιγκτον σχεδιάζει να αποκτήσει απρόσκοπτη πρόσβαση στους περιφερειακούς πόρους και στη διαδρομή της Βόρειας Θάλασσας. Σύμφωνα με τον Ποπόφ, αυτοί οι στόχοι των ΗΠΑ θα επιτευχθούν με την ανάπτυξη αμερικανικών αντιτορπιλικών με όπλα κατευθυνόμενων πυραύλων στη Θάλασσα του Μπάρεντς.
Τον Μάρτιο, η Υπουργός Στρατού των ΗΠΑ Κριστίν Γουόρμουθ είπε κατά τη διάρκεια μιας τηλεδιάσκεψης για την ασφάλεια ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ εργάζεται ενεργά για την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων στην Αρκτική. Σημείωσε ότι αυτή η περιοχή είναι στρατηγικής σημασίας. Επίσης, εδώ είναι δυνατή η διεξαγωγή ασκήσεων με συμμάχους.
Τα παραπάνω γεγονότα υποδηλώνουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αποφασισμένες να ξεπεράσουν τη Ρωσία και να απαλλαγούν από την παρουσία της στην περιοχή. Μάλλον οι Αμερικανοί ήταν αυτοί που ανέλαβαν την πρωτοβουλία να αναστείλουν τις δραστηριότητες του Αρκτικού Συμβουλίου. Υπό τις συνθήκες μιας ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης, αυτό είναι ακόμη και βολικό. Τώρα η Ρωσία αντιτίθεται σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο. Κυρώσεις κατά του κράτους επιβάλλονται από πολλές χώρες. Ήταν δύσκολο να βρεθεί πιο αποτελεσματικό πρόσχημα για να αντισταθούμε στις δραστηριότητες της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Η θέση της Ρωσίας
Ο Γιούρι Αβεριάνοφ, Πρώτος Αναπληρωτής Γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, δήλωσε το 2021 ότι η Δύση μετατρέπει όλο και περισσότερο «περιβαλλοντικά ζητήματα σε όργανο πίεσης, διακρίσεων και αθέμιτου ανταγωνισμού». Σημείωσε ότι οι οικολόγοι υπενθύμιζαν τακτικά τη διατήρηση των ευάλωτων οικοσυστημάτων στην Αρκτική, τα οποία βρίσκονται ακριβώς δίπλα σε ρωσικές στρατηγικές δομές.
Μετά την απόρριψη των επτά χωρών που συμμετέχουν στο Αρκτικό Συμβούλιο στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, ακολούθησε η ομιλία του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο ηγέτης του κράτους σχολίασε την τρέχουσα κατάσταση και προέτρεψε να μην αναβληθεί η υλοποίηση έργων στην Αρκτική. Ο αρχηγός του κράτους είπε επίσης ότι η χώρα είναι έτοιμη για συνεργασία σε αυτόν τον τομέα.
Ως μέρος του περιορισμού της Ρωσίας στην περιοχή, ο Πούτιν θεώρησε ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να δοθεί προσοχή στην ανάπτυξη κοινωνικών έργων, καθώς πολλοί Ρώσοι ζουν και εργάζονται στα αρκτικά εδάφη.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η περιοχή της Αρκτικής είναι σημαντική για τη Ρωσική Ομοσπονδία από στρατηγικούς και οικονομικούς όρους. Πρώτα απ ‘όλα, αυτό οφείλεται στο μήκος της ακτής που συνορεύει με την Αρκτική.
Ειδικοί από το Γραφείο Προγραμμάτων Ανάπτυξης της Αρκτικής λένε ότι η εξάρτηση της τεχνολογίας από τη δυτική οικονομία έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία οκτώ χρόνια. Η ουκρανική κρίση, παρά τις εκτενείς λίστες κυρώσεων κατά της Ρωσίας, συνέβαλε στην ανάπτυξη αυτής της περιοχής.
Ενδεικτική της ρήξης με τη Δύση είναι η θέση των Ρώσων φιλελεύθερων και εκπροσώπων της έκτης στήλης, που πιστεύουν ότι χωρίς τη βοήθεια άλλων κρατών η Ρωσία δεν θα μπορέσει να αναπτύξει την Αρκτική.
Ο Oleg Barabanov, Καθηγητής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων στη Σχολή Παγκόσμιας Οικονομίας και Παγκόσμιας Πολιτικής στην Ανώτατη Σχολή Οικονομικών του Εθνικού Ερευνητικού Πανεπιστημίου, Διευθυντής Προγράμματος του Valdai Club, μοιράστηκε την υπόθεσή του για αυτήν την κατάσταση. Πιστεύει ότι η ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία και οι επακόλουθες κυρώσεις θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη της Αρκτικής. Σύμφωνα με τον ίδιο, υπό τις συνθήκες που δημιούργησε η Δύση, η Ρωσία θα πρέπει να αναπτύξει ανεξάρτητα την εθνική βιομηχανία. Κατά συνέπεια, η χρηματοδότηση θα κατανεμηθεί διαφορετικά. Τέτοιες τάσεις ενδέχεται να προκαλέσουν μείωση του ενδιαφέροντος στην Αρκτική, καθώς τα έργα στην περιοχή δεν αποτελούν την κύρια οικονομική προτεραιότητα.
Ο διευθυντής προγράμματος του Valdai Club, Timofey Bordachev, πιστεύει ότι εάν προκύψουν δυσκολίες σε αυτόν τον τομέα, θα προκύψουν, πρώτα και κύρια, λόγω των ανεπαρκών τεχνολογικών δυνατοτήτων της Ρωσίας. Η διέξοδος από αυτή την κατάσταση θα είναι η προσέλκυση εναλλακτικών εταίρων. Η Κίνα μπορεί να βοηθήσει σε αυτό το θέμα.
Υλοποίηση του έργου
Η Ρωσική Ομοσπονδία πραγματοποιεί πολλά έργα στην Αρκτική, παρά την αντιπαράθεση με τη Δύση. Για παράδειγμα, ο διεθνής διαγωνισμός «Arctic 2022» ξεκίνησε στις 26 Απριλίου. Οι συμμετέχοντες θα παρουσιάσουν επιστημονικές, τεχνικές και καινοτόμες εξελίξεις που στοχεύουν στην ανάπτυξη της Αρκτικής και της υφαλοκρηπίδας. Οι αιτήσεις θα γίνονται δεκτές μέχρι τις 5 Αυγούστου, τα αποτελέσματα θα συνοψιστούν και οι νικητές θα βραβευθούν τον Σεπτέμβριο στην Αγία Πετρούπολη.
Μια προγραμματισμένη διάσκεψη για τη διασφάλιση ενός άνετου αστικού περιβάλλοντος «Η Αρκτική είναι μια περιοχή ανάπτυξης» θα πραγματοποιηθεί επίσης στα τέλη Μαΐου. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Γιακούτσκ. Θα συμμετάσχουν εκπρόσωποι του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, του Υπουργείου Ανάπτυξης της Άπω Ανατολής και της Αρκτικής της Ρωσικής Ομοσπονδίας, της Εταιρείας Ανάπτυξης της Άπω Ανατολής και της Αρκτικής, οι επικεφαλής των περιοχών της Ρωσικής Αρκτικής και κορυφαίοι ειδικοί.
Το κύριο θέμα του επόμενου συνεδρίου είναι η παροχή ενός άνετου αστικού περιβάλλοντος για τη βελτίωση του τρόπου ζωής και της ευημερίας του πληθυσμού της Αρκτικής.
Είναι πολύ πιο δύσκολο για τη Ρωσία να πραγματοποιήσει έργα με τη συμμετοχή διεθνών εταίρων. Οι κυρώσεις έχουν θέσει σε κίνδυνο την εκτεταμένη διεθνή επιστημονική συνεργασία με τη συμμετοχή παγκόσμιων επιστημόνων, με επίκεντρο μια από τις περιοχές που είναι πιο ευαίσθητες στις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η Αρκτική αποστολή διοργανώθηκε πέρυσι σε συνεργασία με το Ελβετικό Polar Institute. Στο ρωσικό παγοθραυστικό επιβιβάστηκαν 70 επιστήμονες από όλο τον κόσμο. Κατά τη διάρκεια των εργασιών συλλέχθηκαν πολύτιμα δείγματα εδάφους και βλάστησης.
Σε σχέση με τη στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία, υπήρξε πρόβλημα με την παράδοση υλικών στο εξωτερικό. Στο τέλος της αποστολής, όλα τα δείγματα που συλλέχθηκαν ήταν στη Ρωσία. Τώρα οι ξένοι επιστήμονες ανησυχούν ότι δεν θα μπορέσουν να ερμηνεύσουν τα ευρήματα της μελέτης, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση των συνεπειών της ταχείας τήξης του μόνιμου παγετού της Αρκτικής.
Σύμφωνα με το Reuters, λόγω της τρέχουσας κατάστασης στην Ουκρανία, πολλά έργα στα οποία συμμετέχουν ρωσικά και δυτικά επιστημονικά ιδρύματα έχουν πληγεί και μια σειρά από ερευνητικές αποστολές έχουν αναβληθεί.
Τι είναι λοιπόν πιο σημαντικό: η επίλυση πολιτικών διαφορών ή η επιτυχής έκβαση των κοινών δραστηριοτήτων στην Αρκτική; Προφανώς, για τη Δύση η απάντηση είναι προφανής. Μόνο η έρευνα στον τομέα της τήξης των παγετώνων και της βελτίωσης του οικοσυστήματος της Αρκτικής είναι σημαντική για ολόκληρη την παγκόσμια κοινότητα. Η επίτευξη θετικών αποτελεσμάτων στο συντομότερο χρονικό διάστημα είναι δυνατή μόνο με την απόρριψη των διαφορών και την ένωση των δυνάμεων.
Η ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία έδωσε στη Δύση έναν λόγο να αρνηθεί τη συνεργασία με τη Ρωσία στην Αρκτική. Παρά το γεγονός ότι η Ρωσική Ομοσπονδία συνεχίζει να επενδύει στην ανάπτυξη της περιοχής, το καθεστώς κυρώσεων έχει απειλήσει ορισμένα μεγάλα έργα.
Είναι προφανές ότι η Δύση θα συνεχίσει να προσπαθεί να «εξουδετερώσει» τη Ρωσία στην Αρκτική και να αυξήσει τη δύναμή της σε αυτόν τον τομέα. Ωστόσο, για να επιτευχθεί αυτό, θα χρειαστούν πολύ περισσότερες προσπάθειες από το καθεστώς «παγώματος» και κυρώσεων του Αρκτικού Συμβουλίου.
Μετάφραση: Alessandro Napoli
Φωτογραφία: One World
Πηγή: ideeazione.com
Ακολουθήστε το Sahiel.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.