«Η εξιλέωση είναι μια μορφή αποζημίωσης, και αποκατάστασης.» Bert Hellinger (Γερμανός ψυχοθεραπευτής)
Γράφει ο Απόστολος Αποστόλου
Θέλοντας να ξεπεράσει ο κ. Μητσοτάκης τις δύσκολες στιγμές μετά τη τραγωδία των Τεμπών και τις αποτυχημένες διαχειρίσεις της κυβέρνησης του, αναζητά επί ματαίω τις συναιτιότητες ώστε να γίνει επιμερισμός των ευθυνών.
Πτοημένος από το θρήνο και τις κατακραυγές σπεύδει να μετριάσει τη βέβαιη φθορά της κυβέρνησης του, σκηνοθετώντας ευθύνες και μοιράζοντας ανευθυνότητες. Η ανευθυνότητα, η αδράνεια, οι συναλλαγές για τον κ. Μητσοτάκη θα πρέπει να αναγνωριστούν ως συνολικές υποθέσεις, έτσι προφανώς του πρότειναν να διαχειριστεί την τραγωδία οι σύμβουλοί του. Έτσι με υπερχειλισμένη απολογητική ξεκίνησε ο κ. Μητσοτάκης να πασπαλίζει με ευθύνες και με μπόλικη μιζέρια όλο το πολιτικό σύστημα. Το παράδοξο μάλιστα είναι ότι εμφανίζεται ως τιμητής και κήνσορας της αράδας ακόμη και στις επίσημες συναντήσεις του.
Στην επίσκεψη του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ελλάδα ο κ. Μητσοτάκης αναφερόμενος στη τραγωδία των Τεμπών δήλωσε με απολογητική ρητορική, δικαιολογητικής όμως συνενοχής: «Αναλαμβάνοντας μάλιστα πλήρως την ευθύνη εκ μέρους του πολιτικού συστήματος, ένα δήλωσα και δηλώνω: ότι θα είμαι πρώτος στη μάχη για να ξεριζωθεί από τη χώρα κάθε «νησίδα» του παλιού αναχρονιστικού κράτους. Αυτή είναι η μεγάλη μάχη την οποία πρέπει να κερδίσουμε.»
Με τις παραπάνω δηλώσεις αντιλαμβάνεσαι τι σημαίνει να κυβερνάς πίσω από την εξουσία και να διακρίνεις τα πράγματα, τις καταστάσεις, τους συσχετισμούς, από το κενό της εξουσίας. Δηλαδή να παρατηρείς τις εξελίξεις από το τόπο ενός ομοιώματος της εξουσίας.
Και να εμπεδώνεις με ακρίβεια πως η υποκρισία γίνεται ειρωνεία στα ίδια τα πράγματα με κινούμενες σκιές αθωότητας. Και πως συμβαίνει αυτό; Διεκδικώντας μια συνομολογημένη αποκατάσταση.
Η αποκατάσταση (έννοια του γερμανικού φιλοσοφικού προβληματισμού από τον Έκαρτ έως τον Χάιντεγκερ) αποτελεί την εκτύλιξη μιας πικρής μετωνυμίας που εμπεριέχει επήρειες και συνερμηνείες, όπως για παράδειγμα της αποζημίωσης, της κοστολόγησης, της συναίνεσης, της απαλλαγής. Υποθηκεύοντας όμως σκλαβιές συναλλαγής που καταλήγουν πάντα στη συσσώρευση της λήθη.
Γιατί η αποκατάσταση έχει μια υπολογισμένη κατάληξη, εκείνη της απώλειας της μνήμης. Αποκαθιστώ ώστε να ξεχαστεί μια παράλειψη, ένα έγκλημα, μια θυσία. Εξάλλου η λέξη αποκατάσταση έχει πρώτα από όλα μια θρησκευτική κατοχύρωση που καταλήγει στις εκκοσμικευμένες πολιτικές ηγεσίες ως τετριμμένη συνήθεια ενός νευρομιμητισμού της κοινωνικής συναίνεσης.
Βέβαια εδώ στη χώρα όπου τα πάντα έχουν κακοποιηθεί, ακόμη και η αποκατάσταση αποτελεί επακόλουθο της περιρρέουσας αβελτηρίας. Όλα γίνονται μια φαφλατάδικη υπόθεση που κτίζει ένα άλλοθι για να καλύψει τις προφάσεις αδράνειας.
Πιστεύουν ότι με αποζημιώσεις θα σφετεριστούν τους οδυρμούς. Επίσης φαίνεται πως κάποιοι εκτιμούν ότι θα καταφέρουν να πειθαρχήσουν και τις μνήμες. Οι αποζημιώσεις και οι αποκαταστάσεις ακολουθούν την εφαπτόμενη έχουν δηλαδή, μπει σ’ ένα είδος δικιάς τους αυτόνομης τροχιάς που δεν αγγίζουν κανένα δράμα, κανέναν πόνο, κανένα συναίσθημα θλίψης, ταξιδεύουν στο δικό τους ματαιόδοξο ταξίδι έξω από τον κόσμο.
Τίποτα όμως δεν μπορεί να συνάψει σύμβαση με τον πόνο, την περηφάνια, την αξιοπρέπεια, καμιά αποκατάσταση ή αποζημίωση δεν μπορεί να φέρει τη λησμονιά γιατί πάντα θα υπάρχουν οι εφιάλτες με τους συνένοχους που κατοικούν μέσα στην κοινή αδυναμία της πολιτικής τάξης.
Απόστολος Αποστόλου. Καθηγητής πολιτικής και κοινωνικής φιλοσοφίας
Ακολουθήστε το Sahiel.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.