Η πρώτη δοκιμή που έγινε πριν από 50 χρόνια, τον Ιούλιο του 1972, το F-15 Eagle αναπτύχθηκε με φιλόδοξες προδιαγραφές για να αντιμετωπίσει τον τρομερό σοβιετικό αναχαιτιστή MiG-25 Foxbat κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και βασίστηκε από την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ ως πρωταρχική αεροπορική υπεροχή μαχητικό από το 1975.
Ενώ ήταν το πρώτο μαχητικό αεροσκάφος από την τέταρτη γενιά που μπήκε σε υπηρεσία σε οποιαδήποτε αεροπορία στον κόσμο, παραμένει σήμερα το παλαιότερο μαχητικό ακόμα σε παραγωγή. Μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου το 1989, περισσότεροι από 900 Eagles βρίσκονταν στην Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ, με 200 ακόμη να αναπτυχθούν από την Ιαπωνία και πάνω από 50 από το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία – με πελάτες κατώτερου επιπέδου που δεν μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά και σε πολλές περιπτώσεις απαγορεύτηκε πολιτικά να αποκτήσουν οι πίδακες.
Ανταγωνιζόμενο στη Δύση μόνο από το ακόμη πιο βαρύ και ακριβότερο F-14 του Ναυτικού των ΗΠΑ, το F-15C/D ήταν η κορυφαία έκδοση Eagle που αναπτύχθηκε για μάχες αέρος-αέρος και συνέχισε να χρησιμεύει ως το πιο ικανό μαχητικό αεροπορίας της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ μέχρι Δεκέμβριος 2005, όταν ο διάδοχός του πέμπτης γενιάς το F-22 Raptor εντάχθηκε στην υπηρεσία. Το F-22 κηρύχθηκε έτοιμο για μάχη αρκετά χρόνια πίσω από το χρονοδιάγραμμα, και ήταν πολύ λιγότερο ικανό από ό,τι αρχικά είχε προβλεφθεί λόγω κυρίως των περικοπών του προϋπολογισμού.
Ωστόσο, κατά τη στιγμή της έναρξης λειτουργίας του, το Raptor βρισκόταν ακόμα σε ένα δικό του πρωτάθλημα παγκοσμίως ως το μοναδικό αεροσκάφος μάχης επόμενης γενιάς στον κόσμο. Βελτίωσε τις δυνατότητες του F-15 με ένα αεροσκάφος μείωσης διατομής ραντάρ, ένα ισχυρό νέο ραντάρ AESA, τον ισχυρότερο μαχητικό κινητήρα στον κόσμο, το F119 που διευκόλυνε πολύ βελτιωμένη απόδοση πτήσης.
Παρόλο που το F-22 αναμενόταν να αντικαταστήσει το F-15C/D σε όλες τις μονάδες πρώτης γραμμής, τα προβλήματα με τη σχεδίαση του Raptor οδήγησαν τελικά στο 75% των αρχικά προγραμματισμένων αεροσκαφών να κοπούν – και να ακυρωθούν χωριστά σχέδια για εξειδικευμένες παραλλαγές αερομεταφορέα και απεργίες εξ ολοκλήρου. Το πρωταρχικό πρόβλημα με το Raptor ήταν το εξαιρετικά υψηλό λειτουργικό του κόστος άνω των 60.000 $ ανά ώρα ανά μαχητικό που προέκυψε κυρίως από υπερβολικές απαιτήσεις συντήρησης.
Ενώ μια σημαντική απαίτηση από το πρόγραμμα ήταν να έχει χαμηλότερο λειτουργικό κόστος από το F-15, αυτό του F-22 ήταν στην πραγματικότητα πάνω από δύο φορές υψηλότερο με κόστος ζωής κοντά στα 800 εκατομμύρια δολάρια. Αυτό σε συνδυασμό με τα χαμηλά ποσοστά πτήσης και διαθεσιμότητας του αεροσκάφους λόγω των υψηλών αναγκών συντήρησης και της ασυνήθιστης αρχιτεκτονικής υπολογιστή του που καθιστούσε ιδιαίτερα δύσκολη την ενσωμάτωση αναβαθμίσεων στο αεροσκάφος, το κατέστησε τελικά μη βιώσιμο αντικαταστάτη του F-15.
Ένα άλλο σημαντικό μειονέκτημα ήταν το βεληνεκές του, με την αντοχή του F-15 να είναι ήδη πολύ χαμηλότερη από τα ανταγωνιστικά ρωσικά μαχητικά όπως το Su-27, ενώ το βεληνεκές του F-22 ήταν πολύ μικρότερο περιορίζοντας ακόμα σημαντικά την ακτίνα μάχης του. Ως αποτέλεσμα των περικοπών στις προγραμματισμένες παραγγελίες F-22, η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ εξακολουθεί να βασίζεται στο F-15 ως το πολυπληθέστερο μαχητικό εναέριας υπεροχής, με πολύ μεγαλύτερο ποσοστό των F-15 να μπορούν να διατηρηθούν σε ετοιμότητα μάχης.
Τόσο το F-22 όσο και ιδιαίτερα το F-15C/D έχουν ενσωματώσει σημαντικές αναβαθμίσεις τις τελευταίες δύο δεκαετίες, με μερικά από τα Eagles να ενσωματώνουν τα πρώτα επιχειρησιακά ραντάρ AESA στον κόσμο, καθώς και νέους οπλισμούς και συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου. Ωστόσο, η ηλικία του στόλου των F-15C/D και τα επακόλουθα ζητήματα όπως η κόπωση των μετάλλων έχουν αφήσει τα αεροσκάφη χρειάζονται ολοένα και περισσότερο αντικατάσταση.
Επιπλέον, το F-22, το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπο με ξένα σχέδια μαχητικών επόμενης γενιάς με τεχνολογίες πολύ μπροστά του, έχει δει το υπερβολικό λειτουργικό του κόστος να γίνεται όλο και πιο δύσκολο να δικαιολογηθεί. Σε μεγάλο βαθμό ως αποτέλεσμα, η πρόωρη απόσυρση τουλάχιστον ενός μέρους του στόλου Raptor επιβεβαιώθηκε τον Μάιο του 2021, με το πρώτο να προγραμματίζεται να εγκαταλείψει την υπηρεσία το 2023, ενώ μαχητικά αεροπορίας έκτης γενιάς βρίσκονται επί του παρόντος υπό ανάπτυξη για να τα διαδεχθούν.
Δύο νέες κατηγορίες βαρέων βαρών μαχητών εναέριας υπεροχής που αναπτύχθηκαν παράλληλα αναμένεται να διευκολύνουν τη σταδιακή απόσυρση των F-15C/D και F-22 από την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ. Το μαχητικό αεροσκάφος «4+ γενιάς» F-15EX είδε τις πρώτες παραγγελίες που έγιναν το 2018 για να αντικαταστήσει τα Eagles της εποχής του Ψυχρού Πολέμου και είναι πολύ πιο εύκολο να συντηρηθεί και να αναβαθμιστεί με την πάροδο του χρόνου.
Το πρόγραμμα αξιοποιεί τις σημαντικές βελτιώσεις που έγιναν στο σχέδιο Eagle από τότε που κατασκευάστηκαν οι τελευταίες για την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ το 2001, με τη χρηματοδότηση αυτών των σταδιακών βελτιώσεων να προέρχονται από παραγγελίες εξαγωγών από τη Νότια Κορέα, τη Σιγκαπούρη, τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ. Τα αεριωθούμενα αεροσκάφη έχουν χωρητικότητα για 22 πυραύλους αέρος-αέρος σε σύγκριση με τους οκτώ πυραύλους του F-15C/D και διαθέτουν συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, αισθητήρες και άλλα ηλεκτρονικά συστήματα σε επίπεδο αιχμής πέμπτης γενιάς.
Τα νέα Eagles θα μπορούν επίσης να αναπτύξουν υπερηχητικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς AGM-183 για επιθετικό ρόλο και θα έχουν πολύ πιο εξελιγμένα σχέδια πλαισίων αεροσκαφών που αξιοποιούν πάνω από 40 χρόνια τεχνολογικής προόδου.
Παράλληλα με το F-15EX, το μαχητικό F-X έκτης γενιάς που αναπτύσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος Next Generation Air Dominance (NGAD) θα προσφέρει ένα δεύτερο μαχητικό για τον εκσυγχρονισμό του αμερικανικού στόλου αεροπορικής υπεροχής, συμπληρώνοντας το συντηρητικό F-15EX με κορυφαία ικανότητα. Ένας επίδειξης τεχνολογίας φέρεται να πραγματοποίησε την πρώτη του πτήση το 2020, με τις ΗΠΑ να βρίσκονται σε έναν αγώνα λαιμό με λαιμό για να τοποθετήσουν ένα μαχητικό έκτης γενιάς πριν το κάνει η ίδια η αεροπορική δύναμη της Κίνας.
Το αεροσκάφος αναμένεται να ενσωματώσει μια σειρά νέων χαρακτηριστικών που θα αφήσουν πολύ πίσω τα F-22, F-15C/D, ακόμα και τα νεότερα F-15EX, συμπεριλαμβανομένων όπλων λέιζερ και υπερήχων, τεχνητής νοημοσύνης, νέου AIM-260 air to air. πυραύλους και μια νέα σουίτα ηλεκτρονικών ειδών αρκετές δεκαετίες μπροστά. Παρόλο που είναι απίθανο να τεθεί σε υπηρεσία ακόμη και στους περιορισμένους αριθμούς των F-22, πόσο μάλλον στο F-15, λόγω του ακραίου προβλεπόμενου κόστους του στα εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια, το μαχητικό αναμένεται να εκπληρώσει τον εξειδικευμένο ρόλο της πρόσωπο με πρόσωπο με κορυφαία εχθρικά μαχητικά stealth όπως τα κινέζικα J-20 και FC-31.
Ενώ τα F-15 και τα F-22 κατασκευάστηκαν κυρίως με γνώμονα τον πόλεμο στην Ευρώπη, ο διάδοχός τους έκτης γενιάς αναμένεται να έχει πολύ μεγαλύτερη αντοχή που αντικατοπτρίζει τη νέα πρωταρχική εστίαση του Πενταγώνου στο θέατρο Ασίας-Ειρηνικού. Τα F-X και F-15EX, πιθανότατα μαζί με μια σειρά συμπληρωματικών επερχόμενων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, θα αντικαταστήσουν αποτελεσματικά μεταξύ τους τα F-15C/D και τα F-22.
Το χαμηλό κόστος, η απλότητα και η πολύ υψηλότερη αξιοπιστία και ετοιμότητα για σέρβις του F-15EX το καθιστούν αποτελεσματικό συμπλήρωμα για το F-X, το οποίο ίσως ακόμη περισσότερο από τα F-22 και F-35 πέμπτης γενιάς αναμένεται να μην είναι καθόλου απλό να ολοκληρωθεί και θέτουν σε λειτουργία.
[ΠΗΓΗ]
Ακολουθήστε το Sahiel.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.