Οι επόμενες ημέρες και εβδομάδες είναι κρίσιμες καθώς η Τουρκία εκδίδει τη μια Navtex μετά την άλλη, στην Ε.Ε. συστήνουν ψυχραιμία και αναμονή μέχρι την επόμενη σύνοδο, στις ΗΠΑ βρισκόμαστε λίγες εβδομάδες πριν τις εκλογές και όλοι είναι απασχολημένοι με τις εσωτερικές εξελίξεις.
Το Oruc Reis διεξάγει έρευνες στις αμφισβητούμενες περιοχές νοτίως του Καστελόριζου και τα διλήμματα που έχει να απαντήσει η ελληνική κυβέρνηση είναι τι θα κάνει αν το ερευνητικό σκάφος εισέλθει εντός των 12 μιλίων από το ακριτικό νησί και επιχειρήσει να προσεγγίσει και τα 6 μίλια.
Θεωρητικά μεταξύ 6 και 12 μιλίων θα βρίσκεται σε διεθνή ύδατα πάνω από ελληνική υφαλοκρηπίδα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Μπορεί να βρίσκεται εκεί αλλά δεν μπορεί να ερευνά το υπέδαφος.
Οι εκτιμήσεις συγκλίνουν πως ο Ερντογάν επιδιώκει ένα “θερμό” επεισόδιο το οποίο θα ξεκινήσει με υπαιτιότητα της Ελλάδας έτσι ώστε να υπάρξουν διεθνείς πιέσεις προκειμένου να οδηγηθεί σε μια συνολική διαπραγμάτευση με την Τουρκία (αποστρατικοποίηση νησιών, διχοτόμηση Αιγαίου, μουσουλμανικές μειονότητες στην Ελλάδα κλπ). Συνολική διαπραγμάτευση σημαίνει επί της ουσίας πως έναν αιώνα μετά, θα πάμε σε αναθεώρηση της συνθήκης της Λωζάνης.
Η Ελλάδα κέρδισε την πρώτη φάση της αντιπαράθεσης όταν προ της τελευταίας συνόδου κορυφής ο Τούρκος πρόεδρος αναγκάστηκε να αποσύρει το ερευνητικό σκάφος και να ξεκινήσει διερευνητικές επαφές για διαπραγματεύσεις μόνο επί των διαφορών σε σχέση με την υφαλοκρηπίδα και τις Oruc Reis.
Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ε.Ε. ζητούσαν διαπραγματεύσεις μόνο για τις διαφορές αυτές. Ο Ερντογάν με την υπαναχώρηση έχει φέρει σε δύσκολη θέση τους υποστηρικτές του στην Ε.Ε., το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ.
Η δεύτερη φάση η οποία βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη είναι ακόμη πιο κρίσιμη καθώς τα χρονικά περιθώρια για τον Ερντογάν στενεύουν και η εσωτερική κατάσταση σε σχέση με τις οικονομικές εξελίξεις τείνουν να γίνουν αφόρητες.
Στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. τον ερχόμενο Δεκέμβριο κατά τα φαινόμενα θα υπάρξουν κυρώσεις της Ε.Ε. εναντίον της Τουρκίας. Οι κυρώσεις δεν θα είναι εξοντωτικές αλλά θα επιδεινώσουν την εικόνα της χώρας στις διεθνείς αγορές…
Αυτό που φοβάται η Τουρκία είναι το τέλος του προεκλογικού κενού εξουσίας στις ΗΠΑ με την εκλογή νέου προέδρου και ιδίως του Τζο Μπάιντεν ο οποίος έχει αναλάβει ήδη προεκλογικές δεσμεύσεις προκειμένου να προσελκύσει τις ψήφους της ελληνοαμερικανικής κοινότητας.
Αυτό που δεν περιμένει ενδεχομένως και δεν είναι απίθανο να συμβεί είναι κάποια προεκλογική ρελάνς του προέδρου Τραμπ στο ύφος της προηγούμενης όταν εισέβαλε στη Συρία.
“Σας έδωσα ήδη μια μικρή γεύση με την υπόθεση του πάστορα Μπράνσον… …Μην είσαι σκληρός τύπος. Μην είσαι ανόητος. Θα σε καλέσω αργότερα”!
Οι συχνές ανακοινώσεις του Στέιτ Ντιπάρμεντ οι οποίες δεν κρατάνε πλέον τις αποστάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αλλά ρίχνουν τις ευθύνες στην Άγκυρα είναι ενδεικτικές του κλίματος που επικρατεί στα θεσμικά αρμόδια όργανα των ΗΠΑ.
Η επιτυχία της ελληνικής πλευράς να ταυτίζεται σχεδόν όλη η διεθνής κοινότητα με τις θέσεις της και να μιλούν για προσφυγή στο διεθνές δικαστήριο μόνο για τις διαφορές σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ είναι δίκοπο μαχαίρι για την περίπτωση που υπάρξει μια λανθασμένη κίνηση με κάποιο θερμό επεισόδιο η ευθύνη για το οποίο θα καταλογιστεί στην Αθήνα.
Ενώ η Άγκυρα διεξάγει έρευνες σε αμφισβητούμενες περιοχές οι ελληνικές δυνάμεις πρέπει να είναι παρούσες, να αμφισβητούν τη νομιμότητα της παρουσίας της εκεί και να δημιουργούν εμπόδια προκειμένου να μην μπορεί να επικαλεστεί η Άγκυρα κάποιου είδους “χρησικτησία” αργότερα.
Η Ελλάδα πρέπει να παρενοχλεί και να εμποδίζει χωρίς να της αποδοθεί η ευθύνη πως διέπραξε κάποια αδικία. Παράλληλα οι ένοπλες δυνάμεις πρέπει να είναι με το δάχτυλο στη σκανδάλη για να μην βρεθούν σημαντικές μονάδες των ενόπλων δυνάμεων κατεστραμμένες, γιατί ποτέ δεν ξέρεις τα σχέδια ή τα αδιέξοδα της άλλης πλευράς.
Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι δύσκολες τόσο για την ελληνική διπλωματία όσο και για τις ένοπλες δυνάμεις που θα πρέπει να προασπίσουν τα συμφέροντα της χώρας, αλλά και να αφήσουν την Τουρκία να ολοκληρώσει την καταστροφική της πορεία ερχόμενη αντιμέτωπη με τη διεθνή κοινότητα και με σκληρά μέτρα εναντίον της.
Τα προσεχή Χριστούγεννα αποτελούν ένα δύσκολο χρονικό ορόσημο για την ελληνική διπλωματία και τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις…
Του Κώστα Στούπα
kostas.stoupas@capital.gr
Πηγή: capital.gr
