Η αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών, της Ρωσίας και των ΗΠΑ θα καθορίσει τη μελλοντική αρχιτεκτονική ασφάλειας της ηπείρου.
Γράφει ο Andrew Korybko
Είμαι Αμερικανός πολιτικός αναλυτής με έδρα τη Μόσχα και ειδικεύομαι στην παγκόσμια συστημική μετάβαση προς την πολυπολικότητα.
Η δήλωση του Γάλλου προέδρου Μακρόν την Τετάρτη ότι φλερτάρει με την επέκταση της πυρηνικής ομπρέλας της χώρας του πάνω από άλλους ηπειρωτικούς συμμάχους δείχνει ότι ρίχνει το γάντι στη Γερμανία και την Πολωνία για την ηγεσία της μετα-συγκρουσιακής Ευρώπης. Ο απερχόμενος Γερμανός καγκελάριος Σολτς δημοσίευσε ένα ηγεμονικό μανιφέστο τον Δεκέμβριο του 2022, το οποίο αργότερα πήρε τη μορφή αυτού που μπορεί να περιγραφεί ως «Ευρώπη-Φρούριο», το οποίο αναφέρεται στην προσπάθεια της Γερμανίας να ηγηθεί της προσπάθειας ανάσχεσης της Ρωσίας από την Ευρώπη.
Αυτή η αντίληψη απαιτεί την υποταγή της Πολωνίας στη Γερμανία, η οποία εκτυλίχθηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του περασμένου έτους, αλλά στη συνέχεια επιβραδύνθηκε καθώς ο κυβερνών φιλελεύθερος-παγκοσμιοποιητικός συνασπισμός άρχισε να υιοθετεί μια πιο λαϊκιστική-εθνικιστική προσέγγιση έναντι της Ουκρανίας ενόψει των προεδρικών εκλογών του Μαΐου. Ακόμη και αν αυτό ξεκίνησε ανειλικρινά, έκτοτε απέκτησε δική του ζωή και δημιούργησε μια νέα δυναμική στις τελευταίες συνθήκες που επέφερε η επιστροφή του Τραμπ, σύμφωνα με την οποία «Η Πολωνία είναι και πάλι έτοιμη να γίνει ο κορυφαίος εταίρος των ΗΠΑ στην Ευρώπη».
Η οικονομία της Πολωνίας είναι η μεγαλύτερη από τα ανατολικά μέλη της ΕΕ, διαθέτει πλέον τον τρίτο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ και επιδιώκει σταθερά να είναι ο πιο αξιόπιστος σύμμαχος των ΗΠΑ, το τελευταίο σημείο του οποίου λειτουργεί περισσότερο υπέρ της εν μέσω του διατλαντικού ρήγματος. Εάν αυτές οι τάσεις παραμείνουν σε καλό δρόμο, η Πολωνία θα μπορούσε να εμποδίσει τη Γαλλία ή τη Γερμανία να ηγηθούν της μετασυγκρουσιακής Ευρώπης, χαράσσοντας μια υποστηριζόμενη από τις ΗΠΑ σφαίρα επιρροής στην Κεντρική Ευρώπη, αλλά θα έχει μια ευκαιρία να ηγηθεί από μόνη της, εάν συντηρητικοί ή λαϊκιστές έρθουν στην εξουσία.
Η αλληλουχία των γεγονότων που θα έπρεπε να εκτυλιχθεί ξεκινά με την επικράτηση ενός εκ των δύο στην προεδρία, και αυτό είτε θα ωθήσει τους φιλελεύθερους-παγκοσμιοποιητές περισσότερο προς την κατεύθυνσή τους ενόψει των βουλευτικών εκλογών του φθινοπώρου του 2027 είτε θα διεξαχθούν πρόωρες εκλογές με οποιοδήποτε πρόσχημα και στη συνέχεια θα τις κερδίσουν οι συντηρητικοί ή οι λαϊκιστές. Η προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση της Πολωνίας ήταν πολύ ατελής, αλλά η χώρα τους λειτούργησε ως προπύργιο των Ευρωρεαλιστών (που συνήθως περιγράφονται από τα κυρίαρχα ΜΜΕ ως ευρωσκεπτικιστές) κατά τη διάρκεια αυτών των οκτώ ετών.
Εάν επαναλάβει αυτόν τον ρόλο μετά την επιστροφή της συντηρητικής εξουσίας στο κοινοβούλιο, ίσως σε συνασπισμό με λαϊκιστές, τότε αυτό θα ευθυγραμμιζόταν απόλυτα με το όραμα του Τραμπ και θα μπορούσε να οδηγήσει την Πολωνία είτε να ηγηθεί παρόμοιων εσωτερικών πολιτικών διαδικασιών σε ολόκληρη την ήπειρο είτε τουλάχιστον στην περιοχή της. Ακόμη και αν υλοποιηθεί μόνο το δεύτερο προαναφερθέν σενάριο, θα αποτρέψει με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τη φιλελεύθερη-παγκοσμιοποιημένη Γαλλία ή τη Γερμανία να ηγηθούν της Ευρώπης ως σύνολο, διχοτομώντας την σε ιδεολογικά ανταγωνιστικά μισά.
Τα πυρηνικά όπλα της Γαλλίας είναι όμως ο άσσος στο μανίκι της που θα μπορούσε να παίξει για να κρατήσει κάποιες συντηρητικές/λαϊκιστικής προδιάθεσης κοινωνίες υπό φιλελεύθερη-παγκοσμιοποιητική κυριαρχία, επεκτείνοντας την ομπρέλα της πάνω από αυτές τις χώρες που φοβούνται ότι η Ρωσία θα εισβάλει αλλά ότι τότε θα εγκαταλειφθούν από τις ΗΠΑ. Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει στην αναδιαμόρφωση των απόψεων κάποιων ψηφοφόρων τους, αν νιώσουν ότι εξαρτώνται από τη Γαλλία και έτσι αποφασίσουν να της δείξουν πίστη διατηρώντας τις ιδεολογικά ευθυγραμμισμένες κυβερνήσεις τους στην εξουσία αντί να τις αλλάξουν.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η Γαλλία θα πετύχει, αλλά αυτό που εξηγήθηκε παραπάνω εξηγεί την πρωτοφανή πρόταση του Μακρόν στο πλαίσιο των φιλοδοξιών της χώρας του για Μεγάλη Δύναμη αυτή την ιστορική στιγμή. Πολλά από αυτή την άποψη θα εξαρτηθούν πιθανότατα από την έκβαση της εσωτερικής πολιτικής κρίσης της Ρουμανίας, για την οποία οι αναγνώστες μπορούν να μάθουν περισσότερα εδώ, καθώς το φιλελεύθερο-παγκοσμιοποιητικό πραξικόπημα κατά του λαϊκιστή-εθνικιστή επικρατέστερου υποψηφίου στην εκλογική αναμέτρηση του Μαΐου θα μπορούσε να εδραιώσει περαιτέρω τη γαλλική επιρροή σε αυτό το γεωστρατηγικό κράτος πρώτης γραμμής.
Λίγοι γνωρίζουν, αλλά η Γαλλία έχει ήδη εκατοντάδες στρατιώτες εκεί, όπου ηγείται μιας ομάδας μάχης του ΝΑΤΟ. Υπέγραψε επίσης ένα αμυντικό σύμφωνο με τη γειτονική Μολδαβία τον Μάρτιο του 2024, το οποίο θα μπορούσε υποθετικά να περιλαμβάνει την ανάπτυξη στρατευμάτων και εκεί. Η στρατιωτική παρουσία της Γαλλίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη την τοποθετεί σε προνομιακή θέση για συμβατική επέμβαση στην Ουκρανία, αν το επιλέξει, είτε πριν είτε μετά το τέλος των εχθροπραξιών, και υποδηλώνει ότι ο Μακρόν θα επικεντρωθεί σε αυτή την περιοχή για την επέκταση της γαλλικής επιρροής.
Σε περίπτωση που σημειωθεί πρόοδος, τότε τρία άλλα σενάρια θα ήταν πιθανά. Το πρώτο είναι ότι η Πολωνία και η Γαλλία ανταγωνίζονται στην Κεντρική Ευρώπη, με την πρώτη να επεκτείνει τελικά την κυριαρχία της στη Βαλτική, ενώ η δεύτερη να κάνει το ίδιο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη (εντός της οποίας περιλαμβάνεται σε αυτό το πλαίσιο η Μολδαβία λόγω των στενών δεσμών της με τη Ρουμανία), τριχοτομώντας έτσι την Ευρώπη μεταξύ αυτών και της Γερμανίας. Σε αυτό το σενάριο, η Γερμανία θα είχε επίσης κάποια επιρροή σε κάθε περιοχή της Κεντρικής Ευρώπης, αλλά δεν θα κυριαρχούσε.
Το δεύτερο σενάριο είναι ότι η Πολωνία και η Γαλλία, οι οποίες είναι ιστορικοί εταίροι από τις αρχές του 1800, συνεργάζονται στην Κεντρική Ευρώπη μοιράζοντας άτυπα μεταξύ τους τη Βαλτική και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, προκειμένου να διχοτομήσουν ασύμμετρα την Ευρώπη σε ατελώς γερμανικό και πολωνο-γαλλικό μισό. Το πολωνικό τμήμα είτε θα παραμείνει υπό τη μερική επιρροή των ΗΠΑ, εάν η Πολωνία συνεχίσει να ευθυγραμμίζεται με τις ΗΠΑ ακόμη και υπό την κυριαρχία των φιλελεύθερων-παγκοσμιοποιητών, είτε οι φιλελεύθεροι-παγκοσμιοποιητές θα μπορούσαν να στραφούν προς τη Γαλλία και μακριά από τις ΗΠΑ.
Το τελικό σενάριο είναι να χρησιμοποιήσουν και οι τρεις το σχήμα του τριγώνου της Βαϊμάρης για να συντονίσουν την τριμερή διακυβέρνηση της Ευρώπης, αλλά αυτό εξαρτάται από το αν οι φιλελεύθεροι-παγκοσμιοποιητές καταλάβουν την πολωνική προεδρία τον Μάιο και στη συνέχεια ευθυγραμμιστούν με το Βερολίνο/Βρυξέλλες έναντι της Ουάσινγκτον. Επομένως, είναι το λιγότερο πιθανό, ειδικά δεδομένου ότι οι φιλελεύθεροι-παγκοσμιοποιητές μπορεί να στραφούν προς τη Γαλλία αντί της Γερμανίας/ΕΕ ως συμβιβασμός μεταξύ των ιδεολογικών, εκλογικών και γεωπολιτικών συμφερόντων τους ενόψει των βουλευτικών εκλογών του φθινοπώρου του 2027.
Ανεξάρτητα από το τι τελικά θα συμβεί, η «στρατιωτική Σένγκεν» που πρωτοστάτησε μεταξύ της Γερμανίας, της Πολωνίας και των Κάτω Χωρών πέρυσι και στην οποία η Γαλλία εξέφρασε την πρόθεση να συμμετάσχει, θα συνεχίσει πιθανότατα να ενσωματώνει περισσότερα μέλη της ΕΕ, προκειμένου να διευκολύνει τα συμφέροντα αυτών των τριών επίδοξων ηγετών. Η Γερμανία το χρειάζεται αυτό για τα σχέδια της «Ευρώπης-φρούριο», η Πολωνία χρειάζεται τους συμμάχους της για να έρθουν γρήγορα σε βοήθεια σε έναν υποθετικό πόλεμο με τη Ρωσία, ενώ η Γαλλία το χρειάζεται για να εδραιώσει την επιρροή της στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Αυτό που τελικά καθορίζεται μέσα από την αλληλεπίδραση των ανταγωνιστικών ηγετικών σχεδίων της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας για την Ευρώπη μετά τις συγκρούσεις είναι η μελλοντική αρχιτεκτονική ασφάλειας της ηπείρου, η οποία θα επηρεαστεί επίσης σε διαφορετικό βαθμό από τη Ρωσία και τις ΗΠΑ, είτε από κοινού μέσω της «Νέας Δίωξης» ή/και ανεξάρτητα. Προς το παρόν υπάρχουν πάρα πολλές αβεβαιότητες για να προβλέψουμε με σιγουριά πώς θα μοιάζει αυτή η αναδυόμενη τάξη, αλλά η δυναμική που περιγράφεται στην παρούσα ανάλυση λαμβάνει υπόψη τα πιο πιθανά σενάρια.
Μεταφρασμένο από Sahiel.gr σε συνεργασία με korybko.substack.com