Όπως όλα δείχνουν, η επίρριψη ευθυνών στον Ζαλούζνι – ίσως με τον ισχυρισμό ότι θα έπρεπε να είχε επαληθεύσει τις υποτιθέμενες πληροφορίες σχετικά με το φορτίο του IL-76 πριν το καταρρίψει, ώστε να φανεί σαν ένα ατυχές ατύχημα – είναι η πιο βολική πολιτικά επιλογή στη διάθεση του Ζελένσκι και του Αμερικανού προστάτη του. Θα μπορούσε να μετατοπίσει την ευθύνη από αυτούς σε αυτόν και να διευκολύνει την αντικατάσταση του Ζαλούζνι με τον πολύ πιο αξιόπιστο πολιτικά Μπούντανοφ χωρίς ιδιαίτερη αντίσταση από τις ένοπλες δυνάμεις ή την κοινωνία των πολιτών.
Γράφει ο Andrew Korybko
Το Κίεβο κατέρριψε την Τετάρτη ένα ρωσικό στρατιωτικό μεταγωγικό αεροσκάφος Il-76 που μετέφερε 65 Ουκρανούς αιχμαλώτους πολέμου καθώς πετούσε πάνω από τη συνοριακή περιοχή του Μπέλγκοροντ. Σύμφωνα με πληροφορίες, χρησιμοποιήθηκαν πύραυλοι Patriot κατά τη διάρκεια της επίθεσης, η οποία πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια Αμερικανών εκπαιδευτών. Το καθεστώς είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων για την πτήση και γνώριζε ότι μετέφερε αιχμάλωτους στρατιώτες του. Η προγραμματισμένη ανταλλαγή έχει πλέον ματαιωθεί και τα ερωτήματα που στροβιλίζονται σχετικά με το γιατί το Κίεβο θα σκότωνε τους δικούς του αιχμαλώτους πολέμου.
Το CNN πρότεινε με γελοίο τρόπο ότι μπορεί να επρόκειτο για φιλικά πυρά, εφιστώντας την προσοχή σε προηγούμενο αεροπορικό συναγερμό και αναχαίτιση μη επανδρωμένου αεροσκάφους μια ώρα πριν από το περιστατικό, ενώ ορισμένες ουκρανικές πηγές κυκλοφόρησαν τη θεωρία συνωμοσίας ότι το αεροπλάνο φέρεται να μετέφερε μόνο πυραύλους αεράμυνας S-300 στο αεροσκάφος. Η πρώτη αφήγηση έχει ως στόχο να σπιλώσει τη φήμη των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, ενώ η δεύτερη είναι μια “προσωποπαγής” εκτροπή από την ενοχή του Κιέβου για ό,τι συνέβη.
Μια πιο ρεαλιστική ερμηνεία είναι ότι η αμερικανική τακτική του πολέμου δι’ αντιπροσώπων αλλάζει, καθώς η σύγκρουση άρχισε να εκτονώνεται στα τέλη του περασμένου έτους, αφού το Κίεβο οδηγήθηκε στην άμυνα μετά την αποτυχημένη αντεπίθεσή του. Ωστόσο, και αυτή η θεωρία έχει τα ελαττώματά της, καθώς πέντε ρωσικά στρατιωτικά αεροσκάφη φέρεται να καταρρίφθηκαν από πυραύλους Patriot πάνω από τη συνοριακή περιοχή του Μπριάνσκ τον περασμένο Μάιο, οπότε δεν υπάρχει κάτι νέο αυτή τη φορά εκτός από το ότι 65 Ουκρανοί αιχμάλωτοι πολέμου σκοτώθηκαν αφού το Κίεβο γνώριζε ότι επέβαιναν σε αυτά.
Οι ιδιαιτερότητες αυτού του περιστατικού οδηγούν επομένως σε υποψίες ότι αυτοί οι αιχμάλωτοι στρατιώτες στοχοθετήθηκαν σκόπιμα από εκείνους τους αμερικανοσύμβουλους ουκρανούς ελεγκτές αεράμυνας που χειρίζονταν τα συστήματα αεράμυνας Patriot την Τετάρτη για τους λόγους που θα εξηγηθούν τώρα. Το σκηνικό για το τι συνέβη ήταν ότι η υπηρεσία εξωτερικής κατασκοπείας της Ρωσίας προέβλεψε έναν επικείμενο γραφειοκρατικό ανασχηματισμό τη Δευτέρα, μία ημέρα πριν ένας πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου αναφέρει φήμες ότι ο Ζελένσκι μπορεί να εκδιώξει τον Ζαλούζνι.
Ο Στίβεν Μπράιν, ο οποίος υπηρέτησε ως διευθυντής προσωπικού της υποεπιτροπής Εγγύς Ανατολής της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας και ως αναπληρωτής υφυπουργός Άμυνας για θέματα πολιτικής και σήμερα είναι ανώτερος συνεργάτης στο Κέντρο Πολιτικής Ασφάλειας και στο Ινστιτούτο Yorktown, δημοσίευσε το άρθρο στο Substack του. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Ουκρανός ηγέτης θέλει να αντικαταστήσει τον αρχιστράτηγο με τον επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών Μπουντάνοφ και σχεδιάζει να το κάνει αυτό κατηγορώντας τον Ζαλούζνι για τις πρόσφατες απώλειες στο πεδίο της μάχης κοντά στην Αβντέεβκα.
Ο κορυφαίος αντίπαλος του Ζελένσκι χαίρει τεράστιου σεβασμού μεταξύ των ενόπλων δυνάμεων και της κοινωνίας των πολιτών, οι πρώτοι εκ των οποίων έχουν εξοργιστεί τόσο πολύ με τα στρατιωτικά σχέδια της ηγεσίας τους, ώστε να υπάρχει ακόμη και οσμή ανταρσίας στο ρεπορτάζ των New York Times τον περασμένο μήνα για την πανωλεθρία του Κυρνκί. Έχοντας επίγνωση του πόσο είχε αποσταθεροποιηθεί η ήδη εύθραυστη στρατιωτικοπολιτική δυναμική της Ουκρανίας από την αποτυχημένη αντεπίθεση, ένας εμπειρογνώμονας του σημαίνοντος Ατλαντικού Συμβουλίου κάλεσε τον Ζελένσκι να σχηματίσει μια “κυβέρνηση εθνικής ενότητας” πριν από έναν μήνα.
Η απαίτηση του Άντριαν Καρατνίκι διατυπώθηκε μέσω άρθρου του στο Politico και πουλήθηκε ως ο καλύτερος τρόπος για την προληπτική αποτροπή των δυνητικά επερχόμενων διαδηλώσεων, με τον υπαινιγμό ότι θα μπορούσε επίσης να εξουδετερώσει τυχόν επικείμενα σχέδια για ένα στρατιωτικό πραξικόπημα που θα μπορούσε να συμβεί ανεξάρτητα από αυτές τις διαδηλώσεις. Το δίλημμα στο οποίο βρέθηκε ο Ζελένσκι είναι ότι η συμμόρφωση με την πρόταση του Καρατνίκι θα μπορούσε να σηματοδοτήσει αδυναμία και να οδηγήσει στο τέλος της πολιτικής του καριέρας, ενώ η απομάκρυνση του Ζαλούζνι θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανταρσία.
Η καθυστέρηση οποιασδήποτε ενέργειας έχει επίσης τα αρνητικά της, καθώς η πίεση από τη βάση και η στρατιωτική πίεση θα μπορούσαν να λάβουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις στο προσεχές μέλλον, επιδεινώνοντας περαιτέρω τη στρατηγική κατάσταση στην οποία βρέθηκε. Ωστόσο, η ρωσική υπηρεσία εξωτερικής κατασκοπείας δεν ανέφερε κανένα σχέδιο στρατιωτικού ανασχηματισμού στην ανακοίνωσή της νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, γεγονός που μπορεί να οφείλεται στο ότι δεν το γνώριζε ή στοιχημάτισε ότι είναι καλύτερα να μην σχολιάσει, καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να επηρεάσει τη διαδικασία με τρόπο δυσμενέστατο για τα συμφέροντά της.
Σε κάθε περίπτωση, η αλληλουχία των γεγονότων από τα μέσα Δεκεμβρίου μέχρι το περιστατικό με το IL-76 της Τετάρτης -ιδίως η προαναφερθείσα δήλωση που προηγήθηκε της αναφοράς του Μπράιν σχετικά με τα σχέδια του Ζελένσκι να αντικαταστήσει τον Ζαλούζνι με τον πολύ πιο αξιόπιστο πολιτικά Μπουντάνοφ κατά μία μόνο ημέρα- υποδηλώνει την εμβάθυνση της ίντριγκας στο Κίεβο. Μετά τα όσα μόλις συνέβησαν μετά την κατάρριψη από το Κίεβο ενός αεροπλάνου γεμάτου Ουκρανούς αιχμαλώτους πολέμου από αμερικανικής συμβουλής χειριστές αεράμυνας, έχει πλέον δημιουργηθεί η δημόσια αφορμή για την αντικατάστασή του, αν το θελήσει.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Ζελένσκι θα το κάνει σίγουρα, καθώς οποιαδήποτε τέτοια κίνηση ενέχει τον πολύ πραγματικό κίνδυνο πλήγματος λόγω του πόσο δημοφιλής είναι ο Ζαλούζνι στις ένοπλες δυνάμεις και στην κοινωνία των πολιτών, αλλά και οι δύο κατηγορίες των υποστηρικτών του ενδέχεται να προβάλλουν μόνο ήπια αντίσταση αν κατηγορηθεί για το περιστατικό αυτό. Δεν είναι απίθανο ότι ο Ζελένσκι θα τον κατηγορήσει είτε απευθείας είτε θα το πράξει μέσω των υποκατάστατων των μέσων ενημέρωσης, δεδομένου ότι ο ίδιος θέλει να αποφύγει την ευθύνη και σίγουρα δεν θέλει κανείς να δείξει με το δάχτυλο την Αμερική.
Λαμβάνοντας όλα υπόψη, η επίρριψη ευθυνών στον Ζαλούζνι – ίσως ισχυριζόμενος ότι θα έπρεπε να είχε επαληθεύσει τις υποτιθέμενες πληροφορίες σχετικά με το φορτίο του IL-76 πριν το καταρρίψει, προκειμένου να φανεί ότι πρόκειται για ένα ατυχές ατύχημα – είναι η πιο βολική πολιτικά επιλογή που έχουν στη διάθεσή τους ο Ζελένσκι και ο Αμερικανός προστάτης του. Θα μπορούσε να μεταθέσει την ευθύνη από αυτούς σε αυτόν και να διευκολύνει την αντικατάσταση του Ζαλούζνι με τον Μπούντανοφ χωρίς ιδιαίτερη αντίσταση από τις ένοπλες δυνάμεις ή την κοινωνία των πολιτών.
Όσον αφορά τους λόγους για τους οποίους οι ΗΠΑ θα ήθελαν να φύγει, θα μπορούσε να είναι ότι θεωρείται πιο δεκτικός στις ειρηνευτικές συνομιλίες που η κορυφαία φιλελεύθερη-παγκοσμιοποιητική παράταξη χάραξης πολιτικής της Αμερικής εξακολουθεί να είναι απρόθυμη να επανεκκινήσει, οπότε θα μπορούσαν να φοβούνται ότι ένα πιθανό πραξικόπημα θα σταματούσε τα σχέδια τους για πόλεμο μέσω αντιπροσώπων και θα καταδίκαζε την επανεκλογή του Μπάιντεν. Θα μπορούσαν βέβαια να υπολογίσουν επίσης ότι ο κίνδυνος πραξικοπήματος, του οποίου θα μπορούσαν ενδεχομένως να προηγηθούν μεγάλης κλίμακας διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα προς υποστήριξή του, θα εκτοξευόταν με την απομάκρυνσή του και έτσι θα το ματαίωναν.
Ό,τι κι αν τελικά συμβεί, είναι σημαντικό για τους παρατηρητές να μην επεκτείνουν την πίστη τους στις θεωρίες συνωμοσίας του CNN και της Ουκρανίας για το ότι η Ρωσία κατέρριψε κατά λάθος το δικό της αεροπλάνο και ότι δήθεν μετέφερε μόνο S-300 αντίστοιχα, αφού το Κίεβο γνώριζε σίγουρα ότι υπήρχαν αιχμάλωτοι πολέμου στο αεροσκάφος. Επομένως, μένει να αποδειχθεί γιατί οι αμερικανικής συμβουλής χειριστές της αεράμυνάς της το κατέρριψαν παρόλα αυτά, αλλά αναμένεται περισσότερη σαφήνεια όσο περνάει ο καιρός και γίνονται γνωστές οι στρατιωτικές ή/και πολιτικές συνέπειες αυτού του περιστατικού.
Απόδοση στα ελληνικά Sahiel.gr σε συνεργασία με korybko.substack.com