Του Andrew Korybko
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν προειδοποίησε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι «για πρώτη φορά μετά την κουβανική πυραυλική κρίση, έχουμε άμεση απειλή για χρήση πυρηνικού όπλου, εάν τα πράγματα συνεχίσουν να έχουν τον δρόμο τους». Δεν έχουμε ασχοληθεί με την προοπτική του Αρμαγεδδώνα από τον [πρόεδρο των ΗΠΑ Τζον Φ.] Κένεντι». Σύμπτωση είναι ότι αυτό συμβαίνει πριν από την 60ή επέτειο της ίδιας κρίσης, κατά τη διάρκεια αυτού που πολλοί, εκ των υστέρων, περιγράφουν ως τον παλιό Ψυχρό Πόλεμο.
Για να υπενθυμίσουμε στον αναγνώστη ότι εκείνη την εποχή οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Σοβιετική Ένωση πολέμησαν επικίνδυνα γύρω από το νησί της Καραϊβικής, την Κούβα. Οι αμερικανικές πληροφορίες αποκάλυψαν ότι η ΕΣΣΔ είχε αναπτύξει πυρηνικούς πυραύλους σε συμμαχικό έδαφος, με αποτέλεσμα να αποκλείσει το «νησί. Η τεταμένη αντιπαράθεση θα μπορούσε να είχε οδηγήσει σε πυρηνικό πόλεμο, αλλά τελικά εκτονώθηκε. Η Μόσχα απέσυρε αυτά τα όπλα, ενώ η Ουάσιγκτον απέσυρε αθόρυβα τα δικά της από την Τουρκία, τα οποία είχε τοποθετήσει εκεί πρώτη, προκαλώντας ουσιαστικά την κρίση.
Σήμερα η δυναμική είναι πολύ διαφορετική, αλλά όχι λιγότερο επικίνδυνη. Η σταθερή επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά μετά το τέλος του παλιού Ψυχρού Πολέμου ανησύχησε τη Ρωσία. Η Μόσχα άρχισε να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στις αρχές του αιώνα, ειδικά όταν η Ουάσιγκτον άρχισε να κατασκευάζει τη λεγόμενη «αντιπυραυλική» υποδομή στο έδαφος των χωρών του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας που έχουν απορροφηθεί από αυτή την αντιρωσική συμμαχία. Το Κρεμλίνο υποψιαζόταν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ήθελαν να διαβρώσουν τις ικανότητές τους για δεύτερο πυρηνικό πλήγμα.
Αυτό με τη σειρά του ώθησε τη χώρα να δώσει προτεραιότητα στην έρευνα και ανάπτυξη υπερηχητικών πυραύλων και οχημάτων ολίσθησης για να εξουδετερώσει την απειλή για τις αποτρεπτικές της ικανότητες, χωρίς τις οποίες θα είχε βρεθεί σε θέση πυρηνικού εκβιασμού. Από εκεί, το ΝΑΤΟ θα μπορούσε επίσης να του είχε επιτεθεί με συμβατικά μέσα -συμπεριλαμβανομένης της χερσαίας εισβολής- ή τουλάχιστον να είχε απειλήσει να το κάνει προκειμένου να αναγκάσει τη Ρωσία σε μια ατελείωτη σειρά μονομερών παραχωρήσεων με στόχο τον διαμελισμό της.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν προειδοποίησε για αυτό το αναδυόμενο σενάριο στα τέλη του περασμένου έτους, κατά το οποίο η κυβέρνησή του μοιράστηκε τα αιτήματά της για εγγυήσεις ασφαλείας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ, ακόμη κι αν ήταν τελικά μάταια. Ως εκ τούτου, αισθάνθηκε υποχρεωμένος να καταφύγει σε στρατιωτική δράση για να υπερασπιστεί τις κόκκινες γραμμές εθνικής ασφάλειας της χώρας του στην Ουκρανία, αφού κατηγόρησε αυτές τις δύο χώρες ότι τις ξεπέρασαν για να πραγματοποιήσουν το μακροπρόθεσμο σχέδιο πυρηνικού εκβιασμού τους, ξεκινώντας έτσι την ειδική επιχείρηση της Ρωσίας στην πρώην Σοβιετική Δημοκρατία.
Σχεδόν αμέσως μετατράπηκε σε πόλεμο αντιπροσώπων μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας, αφού η πρώτη υποστήριξε το Κίεβο με οικονομικά, πληροφοριακά, μυστικά, υλικοτεχνικά, στρατιωτικά και πολιτικά μέσα. Η ουκρανική σύγκρουση έφτασε πρόσφατα σε νέα φάση στα τέλη Σεπτεμβρίου, αφού οι τέσσερις ουκρανικές περιφέρειες Ντόνετσκ, Χερσώνα, Λουγκάνσκ και Ζαπορόζιε διεξήγαγαν δημοψηφίσματα που οδήγησαν στην ενσωμάτωσή τους στη Ρωσική Ομοσπονδία και στην επέκταση της πυρηνικής ομπρέλας της Μόσχας σε αυτές.
Στα τέλη του περασμένου μήνα, ο Πρόεδρος Πούτιν προειδοποίησε χωρίς αβεβαιότητα ότι η χώρα του θα υπερασπιστεί την εδαφική της ακεραιότητα με όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της, υπονοώντας έτσι τη χρήση πυρηνικών όπλων εάν η ηγεσία του το κρίνει απαραίτητο. Από αυτή την άποψη, το σχετικό ρωσικό δόγμα της επιτρέπει σε περίπτωση συντριβής συμβατικής επίθεσης που απειλεί την εδαφική της ακεραιότητα και επομένως την ύπαρξή της ως ενιαίο κράτος, όπως στην περίπτωση μιας δύναμης εισβολής που υποστηρίζεται από το ΝΑΤΟ αλλά αντιμετωπίζει την Ουκρανία που κατακλύζει τη νέα της τα όρια.
Στο πλαίσιο της μερικής κινητοποίησης έμπειρων εφέδρων που προηγήθηκε της προειδοποίησης του Προέδρου Πούτιν και της ενσωμάτωσης από τη Ρωσία αυτών των τεσσάρων πρώην ουκρανικών εδαφών, η Δύση άρχισε να αμφισβητεί εάν η Ρωσία θα μπορούσε πράγματι να προετοιμαστεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα, ακόμη και αν μόνο η λεγόμενη «ατομική τακτική “στο αξιόπιστο σενάριο που μόλις περιγράφηκε. Είναι με αυτές τις ταχέως μεταβαλλόμενες στρατηγικές-στρατιωτικές δυναμικές που ο Μπάιντεν μοιράστηκε την προειδοποίησή του για τον Αρμαγεδδώνα.
Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι ότι δεν είναι όλα τόσο απλά όσο λανθασμένα τα παρουσιάζει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ. Δεν είναι η Ρωσία που ευθύνεται για αυτή τη δραματική εξέλιξη των γεγονότων, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες. Το λάθος έγκειται στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες συνέχισαν την επέκταση του ΝΑΤΟ κοντά στα σύνορα του αντιπάλου, παράλληλα με την ανάπτυξη «αντιπυραυλικών» υποδομών που στοχεύουν στην εξουδετέρωση των δυνατοτήτων του δεύτερου πυρηνικού χτυπήματος. Αυτό το αντιρωσικό μπλοκ και ο ηγεμόνας του στις ΗΠΑ αγνόησαν επίσης τις απαιτήσεις της Μόσχας για εγγυήσεις ασφαλείας πέρυσι.
Ελλείψει αξιόπιστων μέσων για να επιλύσει διπλωματικά αυτό που οι μελετητές διεθνών σχέσεων θα μπορούσαν να περιγράψουν με ακρίβεια ως το δίλημμα ασφαλείας μεταξύ αυτών των δύο πυρηνικών υπερδυνάμεων, η Ρωσία δεν είχε άλλη επιλογή από το να καταφύγει σε περιορισμένα στρατιωτικά μέσα για να διασφαλίσει την ακεραιότητα των κόκκινων γραμμών εθνικής ασφάλειας. Θα πρέπει επίσης να ειπωθεί ότι το Κρεμλίνο έχει κατηγορήσει τη Δύση ότι σαμποτάρει τις προηγούμενες ειρηνευτικές συνομιλίες με το Κίεβο, οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν τερματίσει τη σύγκρουση στα πρώτα της στάδια, για να διαιωνίσουν έναν πόλεμο πληρεξουσίων.
Ο ίδιος ο πρόεδρος Πούτιν απείλησε στις 21 Σεπτεμβρίου ότι «δεν πρόκειται για μπλόφα», υπενθυμίζοντας στη Δύση ότι η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει όλα τα σύγχρονα οπλικά συστήματα για να προστατεύσει την εδαφική της ακεραιότητα. Επομένως, κανείς δεν πρέπει να αμφιβάλλει για την αποφασιστικότητά του να προστατεύσει αυτά που η χώρα του θεωρεί τα νέα της σύνορα στις τέσσερις πρώην περιοχές της Ουκρανίας. Επομένως, η αντικειμενική πραγματικότητα είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αποφασίσουν εάν θα κλιμακώσουν ή όχι την ουκρανική σύγκρουση σε αυτό το επίπεδο, προκαλώντας τη Ρωσία να χρησιμοποιήσει τέτοια όπλα.
Άλλωστε, ο προεδρικός σύμβουλος της Ουκρανίας, Alexey Arestovich, παραδέχτηκε στα τέλη Μαρτίου ότι η Ρωσία είχε ήδη καταστρέψει το στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα της χώρας του. Ο μόνος λόγος που το Κίεβο εξακολουθεί να πολεμά είναι ότι είναι πλήρως οπλισμένο από το ΝΑΤΟ, καθιστώντας το αντιπρόσωπο της αντιρωσικής συμμαχίας. Από αυτό προκύπτει ότι ο ηγέτης του μπλοκ των ΗΠΑ είναι αυτός που έχει τη δύναμη να αποφασίσει εάν θα διατάξει αυτή τη δύναμη που υποστηρίζεται από το ΝΑΤΟ, αλλά με το μέρος της Ουκρανίας, να εισβάλει στα νέα σύνορα της Ρωσίας, κινδυνεύοντας έτσι να απαντήσει με τακτικά πυρηνικά όπλα.
Ακόμη και στο χειρότερο σενάριο, αυτό δεν σημαίνει ότι ο Αρμαγεδδών είναι αναπόφευκτος. Η Αμερική δεν έχει αμοιβαίες αμυντικές υποχρεώσεις έναντι της Ουκρανίας, όπως και έναντι άλλων μελών του ΝΑΤΟ. Αυτό σημαίνει ότι ο φθίνων μονοπολικός ηγεμόνας μπορεί να αποτύχει να αντιδράσει βομβαρδίζοντας τη Ρωσία ή εξαπολύοντας μια συμβατική επίθεση εναντίον της, τόσο εντός των προ του 2014 συνόρων της όσο και πέραν αυτής. Επομένως, το τέλος του κόσμου δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, ακόμη κι αν η Ρωσία προκληθεί να αμυνθεί με τακτικά πυρηνικά όπλα.
Συνολικά, η προειδοποίηση του Μπάιντεν φαίνεται να είναι πολιτική τρομοκρατία με στόχο να τρομάξει την Ευρώπη και να την ενώσει με τις Ηνωμένες Πολιτείες και όχι μια ρεαλιστική εκτίμηση. Επιπλέον, αποσυνθέτει σκόπιμα την τελευταία φάση της ουκρανικής σύγκρουσης, παραλείποντας οποιαδήποτε αναφορά στην ενοχή της Αμερικής στη δημιουργία των συνθηκών που ανάγκασαν τη Ρωσία να καταφύγει σε στρατιωτικά μέσα για να υπερασπιστεί τις κόκκινες γραμμές της εθνικής ασφάλειας. Εάν υπάρχει μια θετική πλευρά, θα μπορούσε να είναι ότι αυτό το δράμα αναβιώνει την ειρηνευτική διαδικασία προκειμένου να αποκλιμακωθεί η κρίση.
Andrew Korybko
Είναι Αμερικανός πολιτικός αναλυτής με έδρα τη Μόσχα και ειδικεύεται στην παγκόσμια συστημική μετάβαση στην πολυπολικότητα.
Δημοσιεύτηκε στο korybko.substack.com
Ακολουθήστε το Sahiel.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.