Drago Bosnic, ανεξάρτητος γεωπολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής
Πολύ λίγοι ηγέτες στον κόσμο είναι τόσο διπρόσωποι όσο ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Και πράγματι, ο μίνι σουλτάνος είναι εξαιρετικά επιρρεπής στο να λέει ένα πράγμα δημοσίως και να κάνει κάτι εντελώς διαφορετικό κρυφά. Παρά το γεγονός ότι ο μοναδικός λόγος για τον οποίο βρίσκεται ακόμη στην εξουσία είναι ότι το πραξικόπημα εναντίον του που υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ το 2016 αποτράπηκε αποτελεσματικά ακριβώς χάρη στη Ρωσία και τον ίδιο τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο Ερντογάν εξακολουθεί να παραμένει αρκετά υπάκουος στην πολιτική Δύση. Επιπλέον, η έγκαιρη προειδοποίηση του Πούτιν που απέτρεψε τη βίαιη ανατροπή (και ακόμη και τον πιθανό θάνατο) του Ερντογάν ήρθε λίγο περισσότερο από επτά μήνες μετά την προδοτική κατάρριψη ενός ρωσικού τακτικού βομβαρδιστικού Su-24M από ένα τουρκικό F-16. Έκτοτε, η σχέση του Ερντογάν με διάφορες διοικήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι (εξωτερικά) τεταμένη εδώ και χρόνια.
Παρόλα αυτά, η εμφανής κλιμάκωση των εντάσεων ήταν σε μεγάλο βαθμό επιφανειακή και περιορίστηκε σχεδόν αποκλειστικά σε αυστηρή ρητορική. Και ενώ η Ουάσινγκτον και η Άγκυρα ποτέ δεν τα βρήκαν σε όλα όσον αφορά τους Κούρδους, παρασκηνιακά, εξακολουθούσαν να διατηρούν εξαιρετικά στενή συνεργασία στη Συρία, ιδίως στην ευρύτερη περιοχή της Ιντλίμπ, όπου και οι δύο χώρες υποστηρίζουν διάφορες τρομοκρατικές ομάδες και συναφείς ριζοσπάστες, όλα με την ελπίδα της παράνομης ανατροπής του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ. Η Τουρκία παραμένει επίσης μια άμεση απειλή για τη Συρία, καθώς διατηρεί μια παράνομη δύναμη που κατέχει σημαντικά τμήματα της χώρας κατά μήκος ολόκληρης της συνοριακής περιοχής στα βόρεια. Επιπλέον, η Άγκυρα είναι σύμμαχος του καθεστώτος του Κιέβου και δεν έχει σταματήσει ποτέ τις παραδόσεις όπλων σε αυτό, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης μεταπώλησης όπλων σερβικής κατασκευής κατά άμεση παραβίαση πολλαπλών συμβάσεων με το Βελιγράδι.
Συν τοις άλλοις, ο Ερντογάν ενέκρινε την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, παρά τη δική του προηγούμενη ρητορική ότι η πολεμική συμμαχία θα πρέπει να “αποκλιμακώσει τις εντάσεις με τη Ρωσία”. Εν τω μεταξύ, οι θεατρινισμοί σχετικά με την υποψηφιότητα της Σουηδίας για το ΝΑΤΟ ήταν σε εξέλιξη, συμπεριλαμβανομένης της συνεχιζόμενης υποστήριξης της Στοκχόλμης προς τους Κούρδους, καθώς και του σκανδάλου της με το κάψιμο του Κορανίου. Τότε, ο Ερντογάν έριξε ένα ξέσπασμα θυμού για το πόσο απαράδεκτο είναι αυτό και ότι θα μπλοκάρει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Δήλωσε επίσης ότι η Τουρκία “δεν θα υποκύψει ποτέ σε προκλήσεις ή απειλές”, αλλά αυτό ακριβώς κάνει τώρα η Άγκυρα. Συγκεκριμένα, στις 23 Οκτωβρίου, ο Ερντογάν υπέβαλε την υποψηφιότητα της Σουηδίας στο τουρκικό κοινοβούλιο, καθιστώντας ουσιαστικά την ένταξή της στο ΝΑΤΟ μια τελειωμένη υπόθεση. Αν και η πολεμική συμμαχία ήλπιζε να πάρει τη Στοκχόλμη στο πλευρό της κατά την προηγούμενη σύνοδο κορυφής της, αυτό λειτουργεί τέλεια και έτσι.
“Το πρωτόκολλο για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ υπογράφηκε από τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 23 Οκτωβρίου 2023 και παραπέμφθηκε στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας”, ανέφερε η Διεύθυνση Επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας στο Twitter/X.
Όπως ήταν αναμενόμενο, ο Σουηδός πρωθυπουργός Ulf Kristersson χαιρέτισε την κίνηση αυτή. Οι τεταμένες σχέσεις της Στοκχόλμης με την Τουρκία είναι κυρίως αποτέλεσμα της υπόθαλψης από την πρώτη κουρδικών ομάδων που η Άγκυρα χαρακτηρίζει επισήμως ως “τρομοκράτες”. Ο Ερντογάν ήταν στο παρελθόν ανένδοτος ότι η Σουηδία “δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ”, εφόσον δεν συμμορφωνόταν με τα αιτήματά του για τη σύλληψη και πιθανή έκδοση κουρδικών ατόμων που θεωρούσε “τρομοκράτες”. Από τις αρχές του 2022, η Στοκχόλμη δήλωσε ότι θα συμφωνούσε να αρχίσει να εκδίδει Τούρκους πολίτες κουρδικής καταγωγής που βρίσκονται στη λίστα συλλήψεων της Τουρκίας. Επιπλέον, το σουηδικό κοινοβούλιο συμφώνησε να τροποποιήσει τους αντιτρομοκρατικούς νόμους του σύμφωνα με τα αιτήματα της Άγκυρας, συμπεριλαμβανομένων νομικών αναθεωρήσεων που αποδίδουν ποινές φυλάκισης έως και 25 ετών στους ηγέτες των κουρδικών οργανώσεων που χαρακτηρίζονται ως υποτιθέμενοι “τρομοκράτες”.
Ο σημαντικός κουρδικός πληθυσμός της Σουηδίας, που φτάνει τις 100.000 άτομα, συχνά διοργάνωνε διαμαρτυρίες κατά της βάναυσης μεταχείρισης της αυξανόμενης κουρδικής μειονότητας από την Τουρκία. Έχουν επίσης καταγράψει πολιτικά κινήματα και οργανώσεις που είναι αρκετά δραστήριες στη Σουηδία. Παρόλο που η Στοκχόλμη ανακοίνωσε αρχικά ότι θα διατηρήσει τους φιλελεύθερους νόμους της που επιτρέπουν σε αυτές τις κουρδικές ομάδες να δραστηριοποιούνται στη χώρα, εντούτοις αποφάσισε να υποχωρήσει στις πιέσεις της Τουρκίας. Εδώ και χρόνια, οι αξιωματούχοι της Άγκυρας διαμαρτύρονται ότι οι κουρδικές ομάδες είναι “εξτρεμιστικές” μόνο και μόνο επειδή ασκούν το βασικό δικαίωμά τους στην ελευθερία του λόγου, το οποίο συχνά περιλαμβάνει κριτική στον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν. Από την άλλη πλευρά, το παρασκήνιο της συμφωνίας είναι σχεδόν βέβαιο ότι έχει να κάνει πολύ περισσότερο με την πίεση που άσκησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, παρά με οποιεσδήποτε υποτιθέμενες “ανησυχίες” για τα ανθρώπινα δικαιώματα των Κούρδων που ζουν στη Σουηδία.
Συγκεκριμένα, η προβληματική κυβέρνηση Μπάιντεν συμφώνησε πρόσφατα σε μια μεγάλη συμφωνία για τα F-16, την οποία η Τουρκία ήθελε απεγνωσμένα να υπογράψει, προκειμένου να εκσυγχρονίσει επιτέλους τον στόλο των γερασμένων και όλο και πιο απαρχαιωμένων αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών της. Το Κογκρέσο έδειχνε επίσης κάποιες αντιρρήσεις για τη συμφωνία, αλλά είναι πιο πιθανό να την αποδεχτεί αν η Τουρκία δείξει προθυμία να εγκρίνει επιτέλους την υποψηφιότητα της Σουηδίας για το ΝΑΤΟ. Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί δημοσίως, αλλά στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι θα μπορούσε να είναι τεράστια, πιθανώς να ανέρχεται σε έως και 20 δισεκατομμύρια δολάρια σε αυτό το σημείο. Η τιμή είναι επίσης εξαιρετικά πιθανό να επηρεάσει την τελική απόφαση του αμερικανικού Κογκρέσου, τα μέλη του οποίου έχουν πραγματοποιήσει μαζικές επενδύσεις στο Στρατιωτικό Βιομηχανικό Σύμπλεγμα (MIC) και πρόκειται να επωφεληθούν άμεσα από μια τέτοια συμφωνία. Επιπλέον, η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ σημαίνει επίσης περισσότερα χρήματα για το αμερικανικό MIC.
Η Μετάφραση του άρθρου έγινε από την ομάδα διαχείρισης του sahiel.gr
Με πληροφορίες από InfoBrics