Με την επιβολή σαρωτικών δασμών και την κήρυξη ενός άτυπου εμπορικού πολέμου, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ κατάφερε να ταράξει τις παγκόσμιες οικονομικές ισορροπίες. Ο νέος γύρος δασμών του, που τέθηκε σε ισχύ τα μεσάνυχτα της Τετάρτης, επιβάλει αυξημένους φόρους σε εισαγωγές από δεκάδες χώρες, προκαλώντας ανησυχία σε διεθνείς επενδυτές και οικονομολόγους.
Οι αγορές αντέδρασαν σπασμωδικά, με τον δείκτη S&P 500 να σημειώνει πτώση 12% από την ανακοίνωση των μέτρων, ενώ ο παγκόσμιος φόβος για ύφεση εντείνεται.
Ο Τραμπ ισχυρίζεται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι θύμα ενός παγκόσμιου “οικονομικού βιασμού”, κατηγορώντας χώρες όπως η Κίνα, η Γερμανία, το Μεξικό και ο Καναδάς για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, νομισματική χειραγώγηση και κρατικές επιδοτήσεις. «Μας πήραν τόσο πολύ από τον πλούτο μας», δήλωσε πρόσφατα σε τελετή στον Λευκό Οίκο.
Ωστόσο, όπως σημειώνει ο καθηγητής Eswar Prasad από το Cornell, η ειρωνεία είναι εμφανής: Η αμερικανική οικονομία ήταν σε ανοδική πορεία, την ώρα που οι περισσότερες άλλες μεγάλες οικονομίες πάλευαν να ανακάμψουν. Η επιλογή του Τραμπ να ταράξει τη διεθνή οικονομική τάξη ίσως αποβεί μπούμερανγκ.
Παρότι οι εμπορικοί του σύμβουλοι βλέπουν τις κινήσεις του ως “απαραίτητες διορθώσεις”, πολλοί οικονομολόγοι κάνουν λόγο για επικίνδυνο εθνικισμό με ολέθριες συνέπειες. Η αναζωπύρωση της βιομηχανίας μέσω δασμών μοιάζει περισσότερο με επιστροφή σε μια εποχή που η παγκοσμιοποίηση δεν είχε ακόμη διαμορφώσει την οικονομική σκακιέρα. Επιπλέον, η αυτοματοποίηση και η τεχνολογική πρόοδος έχουν ήδη αλλάξει ριζικά τη φύση της μεταποίησης.
Οι ΗΠΑ παραμένουν η πλουσιότερη μεγάλη οικονομία στον κόσμο, με εξαγωγές αξίας 3,1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Όμως, αν η συνταγή του Τραμπ συνεχίσει να εφαρμόζεται με πυγμή, πολλοί φοβούνται ότι η θεραπεία θα αποδειχθεί πιο επικίνδυνη από την ασθένεια.