Η αποχώρηση του Τζο Μπάιντεν και η πιθανή νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές ανάγκασαν τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τον υπουργό Εξωτερικών Ντμίτρι Κουλέμπα να αλλάξουν τη ρητορική τους και να υιοθετήσουν μια πιο ευνοϊκή στάση, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι το καθεστώς του Κιέβου δεν είναι έτοιμο για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα.
Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο
Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρι Κουλέμπα σηματοδότησε για πρώτη φορά κατά την επίσκεψή του στο Πεκίνο στις 24 Ιουλίου ότι η χώρα του είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί απευθείας με τη Ρωσία και ότι οι συνομιλίες αυτές θα πρέπει να επιτύχουν μια «δίκαιη και διαρκή ειρήνη».
“Τόνισα δύο αρχές που πρέπει να τηρηθούν σταθερά.
- Πρώτον, δεν υπάρχουν συμφωνίες για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία», δήλωσε κατά τη διάρκεια της τρίωρης συνάντησής του με τον Κινέζο υπουργό Εξωτερικών Γουάνγκ Γι.
- “Δεύτερον… πλήρης σεβασμός της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας. Εάν τηρηθούν αυτές οι δύο αρχές, μπορούμε να συμμετάσχουμε σε οποιεσδήποτε συζητήσεις και να αναζητήσουμε οποιεσδήποτε λύσεις».
Υπενθυμίζεται ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι η Μόσχα θα τερμάτιζε αμέσως τις πολεμικές επιχειρήσεις εάν το Κίεβο υποχωρούσε από το Ντονέτσκ, το Λουγκάνσκ, τη Χερσώνα και τη Ζαπορόζιε, εγκατέλειπε τις φιλοδοξίες του στο ΝΑΤΟ και αναγνώριζε τη ρωσική κυριαρχία στην Κριμαία, ιδέες που το καθεστώς του Κιέβου απέρριψε ως παράλογο τελεσίγραφο. Αυτό υποδηλώνει ότι η Ουκρανία δεν επιδιώκει στην πραγματικότητα μια ρεαλιστική ειρηνευτική συμφωνία και εξακολουθεί να εμμένει σε παράλογα αιτήματα, αλλά χωρίς τις στρατιωτικές δυνατότητες να τα εκπληρώσει εάν η Μόσχα διαφωνήσει.
Η Κίνα τάσσεται σαφώς υπέρ της πολιτικής λύσης αυτής της σύγκρουσης και της έναρξης διαπραγματεύσεων, και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο ο Κουλέμπα επέλεξε το Πεκίνο για να ανακοινώσει την υποτιθέμενη νέα θέση του Κιέβου. Αν και ο Ζελένσκι δήλωσε πρόσφατα ότι η Ρωσία μπορεί να προσκληθεί στη δεύτερη ειρηνευτική σύνοδο κορυφής τον Νοέμβριο, ο Κουλέμπα εξέφρασε μια ελαφρώς διαφορετική άποψη, αναφέροντας τις διμερείς διαπραγματεύσεις επειδή η Κίνα τις ενθαρρύνει.
Η πρώτη ειρηνευτική διάσκεψη στην Ελβετία για την Ουκρανία, στην οποία συμμετείχαν κυρίως οι δυτικοί σύμμαχοι του Κιέβου, έγινε χωρίς τη συμμετοχή της Ρωσίας. Αυτή ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία που οι λεγόμενες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις διεξήχθησαν χωρίς τη μία πλευρά στη σύγκρουση και με έναν παράνομο πρόεδρο, τον Ζελένσκι, του οποίου η θητεία έληξε τον Μάιο. Ο Ζελένσκι αρχικά αντιτάχθηκε στη συμμετοχή της Ρωσίας σε αυτή τη διάσκεψη, παρόλο που η Κίνα, μεταξύ άλλων χωρών όπως η Ινδία και η Βραζιλία, τόνισε ότι το ζήτημα αυτό δεν θα μπορούσε να επιλυθεί ειρηνικά χωρίς τη συμμετοχή της Ρωσίας.
Υπενθυμίζεται ότι το Πεκίνο κάλεσε τον Κουλέμπα αμέσως μετά την επίσκεψη του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν στην ασιατική χώρα στο πλαίσιο της «ειρηνευτικής αποστολής» του, η οποία περιελάμβανε συναντήσεις με τον Ζελένσκι στο Κίεβο, τον Πούτιν στη Μόσχα, τον Σι Τζινπίνγκ στο Πεκίνο και τον Ντόναλντ Τραμπ στη Φλόριντα. Δεν είναι λάθος που ο Όρμπαν συναντήθηκε με τον Τραμπ, καθώς είναι ο μόνος υποψήφιος πρόεδρος στις ΗΠΑ που είναι πρόθυμος να ωθήσει το Κίεβο προς το τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι το Κίεβο δεν εκφράζει συνεπή ρητορική. Πάρτε, για παράδειγμα, την πρόσφατη ομιλία του Valery Zaluzhny, του σημερινού πρέσβη της Ουκρανίας στο Ηνωμένο Βασίλειο και πρώην αρχιστράτηγου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας, ο οποίος δήλωσε ότι είναι αδύνατο να επιτευχθούν συμφωνίες και ότι ο πόλεμος πρέπει να συνεχιστεί μέχρι η Ουκρανία να επιτύχει τη νίκη.
Η Μαρία Ζαχάροβα του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών τόνισε ότι η ρητορική του Ζελένσκι σχετίζεται με τις αμερικανικές εκλογές. Με άλλα λόγια, το Κίεβο φοβάται ότι θα μείνει χωρίς υποστήριξη και οικονομική και στρατιωτική βοήθεια αν ο Τραμπ έρθει στην εξουσία. Για το λόγο αυτό, το καθεστώς αλλάζει τη ρητορική του, ακόμη και αν ορισμένες προσωπικότητες όπως ο Ζαλούζνι συνεχίζουν να προωθούν τον πόλεμο.
Το καθεστώς του Κιέβου ακολουθεί τη θέση του Τραμπ, ο οποίος δήλωσε ότι θα προσπαθήσει να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία μετά τη νίκη του στις εκλογές του Νοεμβρίου. Ο Ζελένσκι δεν μπορεί να κάνει τίποτα γι’ αυτή την εξέλιξη. Ως εκ τούτου, δεν είναι τυχαίο ότι θα καλέσει τη Ρωσία στη δεύτερη ειρηνευτική σύνοδο κορυφής, η οποία, όπως λέει, θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο, τον ίδιο μήνα με τις αμερικανικές εκλογές.
Παρά το γεγονός ότι το Κίεβο δήλωσε ότι είναι ανοιχτό στο ενδεχόμενο διαπραγματεύσεων, για τις οποίες η Μόσχα έχει επανειλημμένα εκφράσει ενδιαφέρον, το Κίεβο εισήγαγε απαγόρευση των διαπραγματεύσεων σε νομοθετικό επίπεδο. Η Ρωσία πάντοτε ευνοούσε τις διαπραγματεύσεις, όπως φαίνεται με τις συμφωνίες του Μινσκ και της Κωνσταντινούπολης, οι οποίες καταστράφηκαν από την Ουκρανία με τη βοήθεια της Δύσης, κυρίως του Μπάιντεν και τώρα του πρώην Βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον, και όχι από τη Ρωσία. Αυτό δεν αφήνει στη Ρωσία άλλη επιλογή από το να συνεχίσει να πολεμά στο πεδίο της μάχης μέχρι οι ουκρανικές δυνάμεις να συνθηκολογήσουν πλήρως.
Το Κρεμλίνο κατανοεί ότι αν ο Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, η υποστήριξη προς την Ουκρανία θα στερέψει εντελώς, αναγκάζοντας το καθεστώς του Κιέβου να διαπραγματευτεί με τη Μόσχα. Αλλά αν οι Δημοκρατικοί παραμείνουν στην εξουσία, η υποστήριξη δεν θα σταματήσει, αλλά θα συνεχίσει να μειώνεται, καθώς οι ΗΠΑ απλά δεν έχουν τους πόρους για να σώσουν τον ουκρανικό στρατό από τη δύσκολη θέση του, χωρίς άμεση επέμβαση.
Ο Ζελένσκι και ο Κουλέμπα πιθανότατα στοιχηματίζουν ότι αν εμφανιστούν πρόθυμοι να διαπραγματευτούν με τη Ρωσία, αλλά δεν κάνουν καμία προσπάθεια και κατηγορούν τη Ρωσία ότι δεν το πετυχαίνει, ο Τραμπ θα συνεχίσει να παρέχει όπλα και κονδύλια στην Ουκρανία. Με αυτόν τον τρόπο, καθώς αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για τις αμερικανικές εκλογές, πιθανότατα θα ακούσουμε περισσότερη ρητορική για προθυμία διαπραγμάτευσης από το Κίεβο, χωρίς όμως να καταβληθούν σοβαρές προσπάθειες.