Ο αριθμός των ανθρώπων που πεινούν παγκοσμίως αυξήθηκε από 282 εκατομμύρια σε 345 εκατομμύρια πέρυσι.
Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων και η πείνα είναι στενά συνδεδεμένες. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία εκτόξευσε το κόστος παραγωγής και μεταφοράς στα ύψη, προκαλώντας τόσο αυξήσεις τιμών στα ευρωπαϊκά σούπερ μάρκετ όσο και ελλείψεις στην Αφρική. Παρόλο που ο δείκτης παρακολούθησης των τιμών των τροφίμων του ΟΗΕ δείχνει ότι η κατάσταση χαλαρώνει το 2023, επιτείνοντας τις καταστροφικές επιπτώσεις της πανδημίας του κοροναϊού και των επανειλημμένων κλιματικών καταστροφών, ο πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησε σε έξαρση της παγκόσμιας πείνας.
Η πανδημία προκάλεσε σοβαρές διαταραχές στη γεωργική παραγωγή. Ο εγκλωβισμός των πληθυσμών οδήγησε σε ελλείψεις εργατικού δυναμικού και σε καθυστερήσεις στην υλικοτεχνική υποδομή, οι συνέπειες των οποίων μόλις είχαν ξεπεραστεί στις αρχές του 2022.
Τότε, στις 24 Φεβρουαρίου, η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, στέλνοντας τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στα ύψη. Κάθε στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων επηρεάστηκε.
Η θέρμανση θερμοκηπίων για την καλλιέργεια σαλατικών σε όλη την Ευρώπη έγινε γρήγορα απλησίαστη για πολλούς, ενώ οι περιορισμοί στην αγορά λιπασμάτων κινδύνευαν να μετατρέψουν “την τρέχουσα κρίση προσιτότητας τροφίμων σε κρίση διαθεσιμότητας τροφίμων”, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Όχι μόνο αυτό είδε επίσης το κόστος μεταφοράς να εκτοξεύεται, αλλά η ίδια η σύγκρουση σήμαινε ότι οι εξαγωγές από την Ουκρανία – έναν από τους μεγαλύτερους προμηθευτές σιτηρών στον κόσμο – διακόπηκαν.
Η Ουκρανία είναι γνωστή εδώ και καιρό ως το “καλάθι του ψωμιού” της Ευρώπης. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η χώρα είναι η πηγή του 15 τοις εκατό του παγκόσμιου καλαμποκιού, του 13 τοις εκατό του κριθαριού και του δέκα τοις εκατό του σιταριού.
Η Ουκρανία είναι επίσης κυρίαρχη δύναμη στις εξαγωγές ηλιέλαιου, υπεύθυνη για το ήμισυ περίπου του παγκόσμιου συνόλου.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων τεσσάρων μηνών του 2022, το ρωσικό Πολεμικό Ναυτικό εμπόδισε τα φορτία σιτηρών να εγκαταλείψουν τα λιμάνια της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα. Τον Ιούλιο, η Πρωτοβουλία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και της Τουρκίας άνοιξε έναν ανθρωπιστικό διάδρομο, αλλά οι καθυστερήσεις στις εξαγωγές χρειάστηκαν μήνες για να μειωθούν.
Ως αποτέλεσμα όλων αυτών των παραγόντων, οι τιμές των τροφίμων εκτινάχθηκαν παγκοσμίως πέρυσι, με την τιμή των σιτηρών που είναι απαραίτητα για τις αναπτυσσόμενες χώρες να αυξάνεται περισσότερο.
Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων εκτινάχθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ τους μήνες μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) αποτελεί βασική πρωτοβουλία του ΟΗΕ – από το 1945 ο στόχος του είναι να τερματίσει την πείνα. Ο Δείκτης Τιμών Τροφίμων του FAO (FFPI) παρακολουθεί τις διεθνείς τιμές ενός καλαθιού τροφίμων εδώ και δεκαετίες – συνδυάζοντας δείκτες δημητριακών, φυτικών ελαίων, κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων και ζάχαρης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Φεβρουαρίου 2023 που δημοσιεύθηκαν την Παρασκευή 3 Μαρτίου, τα τρόφιμα σήμερα είναι κατά 29,8% ακριβότερα από ό,τι ήταν μεταξύ 2014 και 2016 – την περίοδο αναφοράς του FFPI. Αυτό είναι μειωμένο από το μέγιστο ποσοστό λίγο κάτω από 60 τοις εκατό τον περασμένο Μάρτιο.
Ο δείκτης τιμών δημητριακών του FAO και ο δείκτης τιμών φυτικών ελαίων ήταν οι κινητήριες δυνάμεις πίσω από αυτή την άνοδο, αποκαλύπτοντας πόσο μεγάλη πίεση έχει ασκήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Το διεθνές κόστος των δημητριακών έφθασε το 73,5% του επιπέδου που ήταν μόλις έξι χρόνια πριν, τον περασμένο Μάιο, ενώ τα φυτικά έλαια ήταν 151,8% υψηλότερα τον Μάρτιο. Από τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, ήταν 47,3% και 35,9% υψηλότερα αντίστοιχα.
Ο αντίκτυπος του πολέμου στην Ουκρανία έγινε αισθητός σε όλο τον κόσμο στις τιμές των δημητριακών και του φυτικού ελαίου
Στη Δύση, η άνοδος των τιμών επιβάρυνε σημαντικά τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών και οι κυβερνήσεις ανέλαβαν μαζικά χρέη για να παράσχουν ανακούφιση σε όσους είχαν μεγαλύτερη ανάγκη. Ο πληθωρισμός των τιμών των τροφίμων στην ΕΕ δεν έχει ακόμη υποχωρήσει, φθάνοντας στο ρεκόρ του 18,4% φέτος τον Ιανουάριο.
Στον αναπτυσσόμενο κόσμο, οι συνέπειες ήταν πιο σοβαρές. Τα στοιχεία του ΟΗΕ δείχνουν ότι οι αφρικανικές χώρες εισήγαγαν το 44% του σιταριού τους από τη Ρωσία και την Ουκρανία μεταξύ 2018 και 2022. Από το σύνολο του σιταριού που εξήγαγε η Ουκρανία πέρυσι στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας, το 65 τοις εκατό του πήγε σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Η Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης (AfDB) αναφέρει ότι η ήπειρος εισάγει σιτηρά αξίας περίπου 75 δισεκατομμυρίων δολαρίων (63 δισεκατομμυρίων λιρών) κάθε χρόνο. Στο αποκορύφωμα του αποκλεισμού πέρυσι, οι τιμές του σιταριού αυξήθηκαν κατά 60 τοις εκατό – επιδεινώνοντας την ήδη τρομερή επισιτιστική ανασφάλεια.
Ο εκτελεστικός διευθυντής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (ΠΕΠ) David Beasley δήλωσε τότε: “Η οξεία πείνα εκτοξεύεται σε πρωτοφανή επίπεδα και η παγκόσμια κατάσταση συνεχίζει να χειροτερεύει.
“Οι συγκρούσεις, η κλιματική κρίση, το COVID-19 και η εκτίναξη του κόστους των τροφίμων και των καυσίμων έχουν δημιουργήσει μια τέλεια καταιγίδα – και τώρα έχουμε τον πόλεμο στην Ουκρανία που συσσωρεύει την καταστροφή πάνω στην καταστροφή”.
Τώρα, μετά από ένα χρόνο πολέμου, ο οργανισμός έκτακτης επισιτιστικής βοήθειας προβλέπει ότι 345,2 εκατομμύρια άνθρωποι θα είναι επισιτιστικά ανασφαλείς – χωρίς πρόσβαση σε επαρκείς ποσότητες ασφαλών και θρεπτικών προϊόντων – το 2023. Πρόκειται για μια αύξηση 200 εκατομμυρίων από τα επίπεδα του 2020.
Οι 900.000 άνθρωποι που παλεύουν να επιβιώσουν σε συνθήκες λιμού είναι δεκαπλάσιοι από τον αριθμό τους πριν από πέντε χρόνια. Μετά από δεκαετίες ιστορικής προόδου στην καταπολέμηση της πείνας, τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε μια ανησυχητική οπισθοδρόμηση.
Εκτός από την πανδημία και την Ουκρανία, οι καταστροφικές για τις καλλιέργειες κλιματικές καταστροφές γίνονται όλο και πιο συχνές και έντονες.
Το WFP ισχυρίζεται ότι επί του παρόντος “συγκρατεί τον λιμό” στο Αφγανιστάν, την Αιθιοπία, τη Σομαλία, το Νότιο Σουδάν και την Υεμένη. Όλες αυτές οι χώρες μαστίζονται από συγκρούσεις, όπως και το 70% των πεινασμένων ανθρώπων στον κόσμο.
Οι συγκρούσεις εξακολουθούν να αποτελούν τη μεγαλύτερη αιτία της πείνας, καθώς το 70% των πεινασμένων ανθρώπων στον κόσμο ζουν σε περιοχές που πλήττονται από πόλεμο και βία.
Για την Παγκόσμια Ημέρα Τροφίμων στις 13 Οκτωβρίου, ο κ. Beasley δήλωσε: “Ο κόσμος δεν έχει να κάνει με την πείνα: “Αντιμετωπίζουμε μια πρωτοφανή παγκόσμια επισιτιστική κρίση και όλα τα σημάδια δείχνουν ότι δεν έχουμε δει ακόμη τα χειρότερα. Τα τελευταία τρία χρόνια οι αριθμοί των πεινασμένων έχουν επανειλημμένα φθάσει σε νέες κορυφές.
“Επιτρέψτε μου να είμαι ξεκάθαρος: τα πράγματα μπορούν και θα χειροτερέψουν αν δεν υπάρξει μια μεγάλης κλίμακας και συντονισμένη προσπάθεια για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών αυτής της κρίσης. Δεν μπορούμε να έχουμε άλλη μια χρονιά με ρεκόρ πείνας”.
Με πληροφορίες από express.co.uk
Ακολουθήστε το Sahiel.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.