Η εξασφάλιση της προεδρικής νίκης σε μία από τις σημαντικότερες δημοκρατικές εκλογές φέτος ήταν μόνο η αρχή όσων πρέπει να αντιμετωπίσει ο Lai Ching-te .
Γράφει η Cherry Hitkari
Δεν υπάρχουν βραβεία για να μαντέψει κανείς- οι σχέσεις με την Κίνα κυριάρχησαν στις εκλογές, καθώς τα τρία μεγάλα πολιτικά κόμματα συζητούσαν για το πώς θα διαχειριστούν τις εντάσεις πέρα από το Στενό των 110 μιλίων. Καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, το Πεκίνο όχι μόνο προειδοποίησε επανειλημμένα τον “ταραχοποιό” και “πολεμοκάπηλο” Λάι κατά του “εντυπωσιασμού” των σχέσεων μεταξύ των Στρέιτς, αλλά τόνισε επίσης το “ιστορικό αναπόφευκτο” της επανένωσης.
Ο υποψήφιος του Δημοκρατικού Προοδευτικού Κόμματος (DPP), ο οποίος εξασφάλισε πάνω από το 40% (πάνω από 5,58 εκατομμύρια ψήφους) του συνόλου των ψήφων, καθιστώντας το DPP το πρώτο πολιτικό κόμμα στην ιστορία της Ταϊβάν που έχει κερδίσει τρεις φορές την προεδρία, αρχικά στέφθηκε ως “πραγματιστής εργάτης της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν” για να μετριάσει τον λόγο με την υπόσχεση ότι θα συνεχίσει την πολιτική της πρώην προέδρου Τσάι Ινγκ-γουέν για αναζήτηση συμμάχων, οικοδόμηση οικονομικής και αμυντικής ανθεκτικότητας έναντι της Κίνας, διατηρώντας παράλληλα ένα παράθυρο ανοιχτό για συνομιλίες.
Η αντιπολίτευση ωστόσο δεν ήταν τόσο ευγενική ξεχνώντας τα λόγια του Lai. Ο Hou Yu-ih του Kuomintang και ο Ko Wen-je του Λαϊκού Κόμματος της Ταϊβάν, οι οποίοι είχαν στοχοποιηθεί αυστηρά από το DPP για τη “φιλοκομμουνιστική” τους στάση, επέκριναν τον Lai για τη δημιουργία “αστάθειας” και την ώθηση της Ταϊβάν στα πρόθυρα ενός πολέμου με το Πεκίνο. Ο Lai κέρδισε ωστόσο, περιγράφοντας την εκλογική του επιτυχία ως “νίκη της κοινότητας των δημοκρατιών”.
Θα εισβάλει η Κίνα στην Ταϊβάν;
Το Πεκίνο είναι σαφές ότι δεν είναι ευχαριστημένο με το αποτέλεσμα, όπως μπορεί να εκτιμηθεί από την εντατικοποιημένη συζήτηση για την ενοποίηση, για να μην ξεχνάμε την “πλημμύρα των εκστρατειών παραπληροφόρησης” και τα πολυάριθμα “μπαλόνια κατασκοπείας” που αιωρούνται πέρα από τα Στενά. Η ωμή κριτική της Κίνας στον Lai απομακρύνει όλες τις αμφιβολίες, αν υπήρχαν, σχετικά με τη δυνατότητα διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών. Τα λόγια του Lai που τονίζουν τον διάλογο δεν έκοψαν πάγο με το Πεκίνο, το οποίο θα ήθελε να δει μια πιο “ειλικρινή” προσέγγιση για να κρατήσει τις ΗΠΑ σε απόσταση, κάτι που δεν περιμένει από το DPP να κάνει. Οι εντάσεις είναι βέβαιο ότι θα σιγοβράσουν, αλλά η Κίνα είναι εξαιρετικά απίθανο να στείλει στρατεύματα στην Ταϊβάν. Ένας απλός λόγος- το τεράστιο πλήγμα στο πορτοφόλι. Πρόσφατη έκθεση του Bloomberg σημείωσε ότι ένας πόλεμος για την Ταϊβάν είναι πιθανό να κοστίσει το ιλιγγιώδες ποσό των 10 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, ξεπερνώντας όχι μόνο τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και τις οικονομικές απώλειες που προκάλεσε η πανδημία COVID και η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες ούτε η Κίνα μπορούν να αντέξουν το κόστος και ο Xi θα απέφευγε συγκεκριμένα να το κάνει καθώς η οικονομία καταρρέει. Όχι μόνο οι εξαγωγές το 2023 μειώθηκαν για πρώτη φορά από το 2016, αλλά και ο πληθωρισμός των τιμών καταναλωτή ήταν επίσης ο ασθενέστερος των τελευταίων 14 ετών. Εν μέσω μιας τέτοιας κατάστασης, ο πόλεμος για την Ταϊβάν είναι το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε να δει η Κίνα. Αν και δυσαρεστημένο, το Πεκίνο μπορεί να ζήσει με τον Λάι, αρκεί να μην περάσει τις “κόκκινες γραμμές” – τα άκρα των οποίων θα ήταν η κήρυξη της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν, κάτι που ο ίδιος ο Λάι έχει αποκλείσει.
Θέλοντας και μη, η Κίνα έχει επιδείξει ευελιξία όσον αφορά την ερμηνεία των “κόκκινων γραμμών”. Παρά την “πιο διεκδικητική, περίτεχνη και συναισθηματικά φορτισμένη” Λευκή Βίβλο του 2022, το Πεκίνο απέφυγε να στείλει στρατεύματα στην Ταϊβάν όταν έστρωσε το κόκκινο χαλί για την τότε πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ Νάνσι Πελόζι. Παρόμοια με την αντίδρασή της μετά την επίσκεψη της Πελόζι, η Κίνα είναι πιθανό να σταματήσει στους στρατιωτικούς αποκλεισμούς και τις κυρώσεις. Τουλάχιστον προς το παρόν, όλες οι εκκλήσεις για πολεμική ετοιμότητα από την πλευρά του Πεκίνου μπορούν να παραμεριστούν με ασφάλεια, καθώς εν μέρει αφορούν την εθνική κινητοποίηση και εν μέρει την αποτροπή της Ουάσινγκτον να βοηθήσει την Ταϊβάν.
Μπορεί ο Lai να επηρεάσει την πολιτική των ΗΠΑ έναντι της Κίνας;
Η εκλογική νίκη του Λάι έσπευσε να συγκεντρώσει τα συγχαρητήρια των Ηνωμένων Πολιτειών, με τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν να συγχαίρει τον λαό της Ταϊβάν που “για άλλη μια φορά αποδεικνύει τη δύναμη του ισχυρού δημοκρατικού συστήματος και της εκλογικής διαδικασίας” και να περιγράφει την Ταϊβάν ως “παράδειγμα για όλους όσοι αγωνίζονται για ελευθερία, δημοκρατία και ευημερία”. Όπως συνηθίζεται, μια υψηλού επιπέδου αντιπροσωπεία πρώην ανώτατων αξιωματούχων πρόκειται να επισκεφθεί την Ταϊπέι. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάιντεν συνεχάρη και αυτός τον Λάι, ωστόσο επιβεβαίωσε τη δέσμευση της Ουάσινγκτον στην πολιτική της μίας Κίνας και αρνήθηκε να υποστηρίξει την ανεξαρτησία της Ταϊβάν με την ίδια φράση. Αυτό δείχνει ότι παρά το γεγονός ότι ο Lai είναι στενός σύμμαχος και η Ταϊβάν αποτελεί κρίσιμο μέρος της στρατηγικής του για τον Ινδο-Ειρηνικό, ο Biden θα αποφύγει να υποδαυλίσει τη φωτιά με το Πεκίνο- ειδικά καθώς οι εσωτερικές εντάσεις αυξάνονται, τα οικονομικά προβλήματα παραμένουν παρά το ισχυρό ρεκόρ του ΑΕΠ, οι πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή τον κρατούν απασχολημένο και εμφανίζεται ένα ξεπάγωμα στις σχέσεις Κίνας-ΗΠΑ- λίγο πριν ο Biden πάει για επανεκλογή με ποσοστό αποδοχής 39%, υψηλότερο από το 37% που καταγράφηκε τον Νοέμβριο του 2023, αλλά το χαμηλότερο όλων των προέδρων στην πρόσφατη ιστορία που καταγράφηκε στο ίδιο σημείο της προεδρίας τους.
Ενώ οι πολιτικές “φιλίας” της Ουάσινγκτον είναι πιθανό να συνεχιστούν, η Ουάσινγκτον έχει επισημάνει επανειλημμένα ότι τα εθνικά της συμφέροντα βρίσκονται σε σταθερές σχέσεις με το Πεκίνο. Η Ταϊβάν, τότε υπό την ηγεσία του KMT, δεν ενημερώθηκε μέχρι την τελευταία στιγμή όταν οι ΗΠΑ αποφάσισαν να συνάψουν διπλωματικές σχέσεις με το Πεκίνο για να εξισορροπήσουν τη Σοβιετική Ένωση. Αν και ο Μπάιντεν διαβεβαίωσε την αμερικανική υποστήριξη προς την Ταϊβάν σε περίπτωση κινεζικής εισβολής, υπολογίζει ότι ο Σι δεν θα ξεκινήσει επίθεση. Δώστε το στον καημένο τον Μα Γινγκ Τζέου- η “εμπιστοσύνη” στον Σι, είτε αρέσει είτε όχι, φαίνεται να είναι μια επιλογή του Χόμπσον- όχι επειδή η Κίνα πρέπει να φοβάται, αλλά επειδή είναι προς το συμφέρον όλων- του Λάι, του Μπάιντεν και του Σι- να διατηρηθεί το status quo.
Ένας ανώμαλος δρόμος μπροστά μας
Παρά το χαμηλό επίπεδο 21 ετών, η οικονομική εξάρτηση από την Κίνα παραμένει σημαντική, καθώς οι εξαγωγές της Ταϊβάν προς το Πεκίνο ανέρχονται σε 35,25% το 2023. Η οικονομία της Ταϊβάν φαίνεται να χάνει το χάρισμά της, καθώς το ΑΕΠ μειώθηκε σταθερά από 6,6% το 2021 σε 2,6% το 2022 και 1,4% το 2023. Τα εισοδήματα παραμένουν επίσης χαμηλά. Στην πραγματικότητα, η Ταϊβάν έχει ένα από τα πιο ανεπαρκή εισοδήματα μεταξύ των προηγμένων χωρών, με τον κατώτατο μισθό να καλύπτει, σύμφωνα με πληροφορίες, μόλις το 49,5% των βασικών αναγκών. Το κόστος στέγασης, από την άλλη πλευρά, είναι από τα υψηλότερα στον κόσμο. Η γήρανση του πληθυσμού είναι ένα άλλο μείζον ζήτημα. Σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Ανάπτυξης, το ποσοστό του ηλικιωμένου πληθυσμού είναι πιθανό να ξεπεράσει το 20% μέχρι το 2025, μετατρέποντας την Ταϊβάν σε μια “κοινωνία υπερηλίκων”. Αυτό καθιστά αναγκαία την υποδοχή ξένων εργατών,οι περισσότεροι από τους οποίους προέρχονται από τη Νοτιοανατολική Ασία, για να αντισταθμίσουν την εγχώρια έλλειψη, ωστόσο η εικόνα της Ταϊβάν έχει αμαυρωθεί σοβαρά λόγω καταγγελιών για “καταναγκαστική εργασία”, ιδίως στον αλιευτικό στόλο.
Τα πράγματα παραμένουν δύσκολα και στο διπλωματικό μέτωπο, με την Ταϊβάν να χάνει 9 διπλωματικούς συμμάχους από τότε που η Tsai Ing-wen ανέβηκε στην εξουσία το 2016. Ενώ ορισμένα έθνη στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη έχουν προσπαθήσει να σφυρηλατήσουν στενότερους δεσμούς με την Ταϊβάν, η οικονομική επιρροή της Κίνας και οι πρακτικές εξαναγκασμού παραμένουν μια σημαντική ανησυχία, όπως φαίνεται στην περίπτωση της Λιθουανίας.
Επιπλέον, ο Λάι έχει μια μεγάλη πρόκληση να προσελκύσει το 60% που δεν τον ψήφισε. Αυτό δείχνει ότι η εναντίωση στην ενοποίηση με την Κίνα δεν είναι το Α και το Ω των εκλογών στην Ταϊβάν, με θέματα όπως η αντιπαροχή και οι εισοδηματικές ανισότητες να είναι εξίσου σημαντικά. Ένα από τα επείγοντα καθήκοντα θα ήταν η γόνιμη συνεργασία με την αντιπολίτευση στο νομοθετικό γιουάν, όπου το DPP δεν κατάφερε να εξασφαλίσει πλειοψηφία. Ο Lai είναι ανοιχτός σε συνεργασία με άλλα κόμματα και δεδομένης της κατανομής των εδρών, το TPP του Ko θα διαδραματίσει βασικό ρόλο στην απόφαση για το ποιο κόμμα θα πάρει τη θέση του Προέδρου της Νομοθετικής Επιτροπής και ως εκ τούτου θα έχει σημαντικό λόγο στην καθοδήγηση της ατζέντας που θα συζητήσει η Βουλή. Επομένως, η γεφύρωση των διαιρέσεων μεταξύ των Πράσινων κομμάτων είναι ζωτικής σημασίας.
Η νίκη του Lai είναι αναμφίβολα μια θεαματική νίκη για το DPP, αλλά αν διαβάσει κανείς τα φύλλα τσαγιού, η κατάσταση παραμένει ασταθής τόσο εντός όσο και εκτός Ταϊβάν.
Cherry Hitkari
Απόδοση στα ελληνικα Sahiel.gr – Πηγή: moderndiplomacy
Υπότροφος Vasey στο Pacific Forum, Χαβάη. Η Cherry Hitkari είναι μέλος του συμβουλευτικού συμβουλίου του “Tomorrow’s People” της Modern Diplomacy. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στις Ανατολικές Ασιατικές Σπουδές με ειδίκευση στις κινεζικές σπουδές και επί του παρόντος παρακολουθεί ένα ανώτερο δίπλωμα στην κινεζική γλώσσα στο Τμήμα Ανατολικών Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Δελχί, Ινδία.