από τον Nicolò Sorio
Πούτιν ο ομιλητής, Πούτιν ο γραφέας. Από την Αγία Πετρούπολη, ο Ρώσος πρόεδρος ξαναέγραψε την πορεία της ιστορίας ενός έθνους και ξεκίνησε μια πρόκληση προς τη Δύση που ξεπερνά κατά πολύ τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Άρθρο που δημοσιεύτηκε προηγουμένως στο Formiche.net
Οι προσδοκίες ήταν μεγάλες, τροφοδοτήθηκαν επίσης από τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, ο οποίος είχε παρουσιάσει την ομιλία του Ρώσου Προέδρου ως «εξαιρετικά σημαντική». Παρά την καθυστέρηση περίπου μίας ώρας, λόγω επίθεσης χάκερ, ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν πρόδωσε τις προσδοκίες του: «Η εποχή του μονοπολικού κόσμου τελείωσε, αυτό είναι αναπόφευκτο, παρά όλες τις προσπάθειες να διατηρηθεί. Είναι μια φυσική αλλαγή της ιστορίας που θα πάει κόντρα στα στερεότυπα που επιβάλλει ένα ενιαίο κέντρο λήψης αποφάσεων, με μια ενιαία εξουσία που ελέγχει τα κράτη που βρίσκονται κοντά του και κάνει ό,τι είναι προς το αποκλειστικό του συμφέρον. Μετά τη νίκη του Ψυχρού Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες αισθάνονται σαν οι αγγελιοφόροι του Θεού. Οι κυβερνήτες τους είναι άνθρωποι που δεν έχουν καμία ευθύνη, αλλά επιδιώκουν μόνο τα δικά τους συμφέροντα, δημιουργώντας μια λωρίδα μονόδρομου που κάνει τον κόσμο ασταθή».
Η ομιλία, και συγκεκριμένα αυτό το απόσπασμα, επισφραγίζει την αλλαγή πορείας που έκανε η Ρωσική Ομοσπονδία την τελευταία δεκαετία και επιτρέπει έναν ευρύτερο προβληματισμό για τη στάση της Μόσχας σε σχέση με το διεθνές περιβάλλον. Τα τελευταία χρόνια μπορεί να διαβαστεί μέσα από τη θεμελιώδη μετάβαση της Ρωσικής Ομοσπονδίας από μια δυσαρεστημένη δύναμη σε μια ρεβιζιονιστική δύναμη. Όλες οι μήτρες δυσαρέσκειας που είχε ωριμάσει η Ρωσία στον μεταψυχρό πόλεμο (και όχι μόνο) τίθενται στην υπηρεσία ενός σχεδίου που στοχεύει ρητά στην ανατροπή της φιλελεύθερης διεθνούς τάξης, της διεθνούς τάξης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ (ή τουλάχιστον για να την εκτρέψει προς μια δομή πιο συμβατή με τα συμφέροντα και τις προσδοκίες της Ρωσίας).
Η ουκρανική σύγκρουση ταιριάζει απόλυτα με αυτή την έννοια και μπορεί να διαβαστεί, μέσα από τον ερμηνευτικό φακό της Μόσχας, ως πιθανή λύση στα δύο θεμελιώδη προβλήματα/στόχους του ρωσικού ρεβιζιονισμού. Ο πρώτος είναι ένας διανεμητικός στόχος: η Ρωσία διεκδικεί μια περιοχή, τον μετασοβιετικό χώρο, με προνομιακή αν όχι αποκλειστική επιρροή, που παραδοσιακά θεωρείται δική της στο επίπεδο του «πολιτισμού». Το δεύτερο είναι ένα πρόβλημα φήμης: η αναγνώριση της ιδιότητας μιας μεγάλης δύναμης. Υπό αυτή την έννοια, η Ρωσία φιλοδοξεί να επιστρέψει στο κέντρο του ευρωπαϊκού συστήματος ασφαλείας και όχι μόνο.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο Πούτιν είπε ότι είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει κάθε πρόκληση: «Είμαστε δυνατοί άνθρωποι και μπορούμε να αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε πρόκληση. Όπως οι πρόγονοί μας, θα λύσουμε οποιοδήποτε πρόβλημα, ολόκληρη η χιλιετής ιστορία της χώρας μας μιλά για αυτό», επανασυνδέοντας με μια άλλη θεμελιώδη κατευθυντήρια γραμμή που συνιστά τη ρωσική εξωτερική πολιτική: τη ρωσική αυτοαντίληψη. Η τελευταία δεκαετία χαρακτηρίστηκε από την κατασκευή μιας ακριβούς αφήγησης εγγενούς στον ρωσικό πολιτισμό (rossiiskaya), μιας πρα-εθνοτικής αντίληψης της ρωσικής και ρωσόφωνης κοινότητας, με βάση τις ιδιαιτερότητές της και τον ρόλο της στη διεθνή εποχή. Τα βασικά στοιχεία αυτής της αφήγησης σχετίζονται με την πεποίθηση ότι η Ρωσία απολαμβάνει ένα φυσικό δικαίωμα, που επικυρώνεται από την ίδια τη γεωγραφία, να υπαγορεύει τους κανόνες του διεθνούς πολιτικού παιχνιδιού και να σχηματίζει έναν οργανιστικό πατριωτισμό, αντίθετο με τον δυτικού τύπου εθνιστικό.
Το φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης είναι καταρχήν ένα οικονομικό φόρουμ και ένας μεγάλος χώρος στην ομιλία της Παρασκευής αφιερώθηκε στο θέμα των δυτικών κυρώσεων. Σε αυτό το θέμα, ο Πούτιν επανέλαβε την αχρηστία του ευρωπαϊκού μέσου κυρώσεων και την αναπόφευκτη επίδραση μπούμερανγκ που θα έχει στη δυτική οικονομία: «Ήθελαν να σπάσουν τις αλυσίδες παραγωγής μας. Δεν τα έχουν καταφέρει. Όλα όσα λέγονται για την κατάσταση της οικονομίας μας είναι απλώς προπαγάνδα. Αυτοτιμωρούνται, γιατί η οικονομική τους κρίση, που σίγουρα δεν προκλήθηκε από την Ειδική Στρατιωτική Επιχείρησή μας, θα δημιουργήσει ριζοσπαστικά και εξευτελιστικά στοιχεία στις χώρες τους, τα οποία στο άμεσο μέλλον θα οδηγήσουν σε αλλαγή των ελίτ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση βλάπτει τους δικούς της λαούς αγνοώντας τα δικά της συμφέροντα. Οι ενέργειές μας στο Donbass δεν έχουν καμία σχέση, ο πληθωρισμός και η πτώση των εμπορευμάτων είναι αποτέλεσμα των αποτυχιών του συστήματός τους. Αλλά χρησιμοποιούν το Donbass ως δικαιολογία που τους επιτρέπει να αποδώσουν όλα τα λάθη που έγιναν τα τελευταία χρόνια σε εμάς».
Οι σκέψεις σχετικά με τις σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Ευρώπης ήταν σχετικές κατά τη διάρκεια της ομιλίας: «η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χάσει εντελώς την πολιτική της κυριαρχία». Η κατηγορία είναι ότι υπέκυψαν στην αιγίδα των ΗΠΑ, παραμελώντας τα δικά τους εθνικά συμφέροντα. Αυτό το απόσπασμα πρέπει να ερμηνευτεί λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαίτερη αντίληψη που έχει η Ρωσική Ομοσπονδία για τη Γηραιά Ήπειρο. Η ρωσική συλλογική εκπροσώπηση της Ευρώπης είναι δικέφαλη. Αφενός, γίνεται αντιληπτό ως μοντέλο προς εξέταση για πρόοδο: η Ευρώπη αναγνωρίζεται ότι έχει ιστορικό ρόλο στην οικοδόμηση της ρωσικής ταυτότητας (η Μόσχα ως τρίτη Ρώμη) και στη βιομηχανική οικονομική ανάπτυξη. Από την άλλη πλευρά, θεωρείται ως ένα δοχείο κακίας, ένα έμβλημα της δυτικής παρακμής, στην οποία πρέπει αναγκαστικά να αντιταχθεί η ρωσική ορθοδοξία.
Στο τέλος της ομιλίας, που διήρκησε περίπου μία ώρα, κρατήθηκε χώρος για κάποιες ερωτήσεις του κοινού. Ειδικότερα, είναι εντυπωσιακό το ερώτημα σχετικά με την εικαζόμενη κατάσταση της υγείας του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας, στο οποίο απαντά ο ίδιος ο Πούτιν παραφράζοντας τη γνωστή πρόταση του Μαρκ Τουέιν: «Οι φήμες για τον θάνατό μου ήταν πολύ υπερβολικές».
Πηγή: geopolitica.info
Ακολουθήστε το Sahiel.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.