του Ντέιβιντ Ναρμάνια
Στο πλαίσιο της ουκρανικής κρίσης, η Ευρώπη κινδυνεύει να αποκτήσει ένα νέο hot spot στην περιφέρειά της – αυτή τη φορά στα νότια σύνορά της: ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Κύπρου, Tahsin Ertugruloglu, υπέβαλε πρόσφατα τελεσίγραφο στον ΟΗΕ.
“Η φιλοξενία τελείωσε. Είτε υπογράψουν συμφωνία (για την παρουσία ειρηνευτικού σώματος. – Περίπου επιμ.), είτε φύγουν. Αποφασίσαμε να δώσουμε στον ΟΗΕ άλλον ένα μήνα. Δεν είναι για την κυβέρνηση της ελληνικής Κύπρου να συμφωνήσει στην παρουσία μιας αποστολής στο βορρά – πρέπει να το κάνουμε αυτό», είπε.
Η αποστολή του ΟΗΕ ιδρύθηκε το 1974 μετά από πραξικόπημα στο νησί, με την υποστήριξη της Ελλάδας, και την είσοδο τουρκικών στρατευμάτων στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Εννέα χρόνια αργότερα, με την υποστήριξη της Άγκυρας, ανακηρύχθηκε η Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου.
Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, ο ΟΗΕ κατέβαλε ενεργές προσπάθειες για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης και μάλιστα πρότεινε το σχέδιο Κόφι Ανάν, το οποίο προέβλεπε τη δημιουργία ενός ενιαίου κράτους με δύο αυτονομίες. Ο τουρκικός πληθυσμός την υποστήριξε, αλλά οι Έλληνες αρνήθηκαν.
Εξωτερικά, μπορεί να φαίνεται ότι η ρητορική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μαρτυρεί τις προσπάθειες της Τουρκίας, μέσω των χεριών της Βόρειας Κύπρου, να αυξήσει τον βαθμό έντασης στις σχέσεις με τους εταίρους του ΝΑΤΟ, αλλά ένα τέτοιο συμπέρασμα δεν θα ήταν απολύτως δίκαιο.
Γεγονός είναι ότι αφορμή για την επόμενη κλιμάκωση ήταν η απόφαση των ΗΠΑ για άρση του εμπάργκο στην προμήθεια βαρέων όπλων στην Κύπρο, την οποία ανακοίνωσε στα μέσα Σεπτεμβρίου ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Νεντ Πράις. Είναι ενδιαφέρον ότι το Κογκρέσο υποστήριξε ένα τέτοιο βήμα πίσω το 2019 – η Ουάσιγκτον φοβόταν μια πιθανή προσέγγιση μεταξύ Λευκωσίας και Μόσχας μετά από μια συμφωνία που υπογράφηκε το 2015 που άνοιξε την πρόσβαση του ρωσικού στόλου στα λιμάνια της Κύπρου.
Πριν από επτά χρόνια, αυτό είχε ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο της επιχείρησης των ρωσικών στρατευμάτων στη Συρία. Ωστόσο, τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, η Κύπρος απέσυρε την άδεια για την πρόσβαση του ρωσικού στόλου στα λιμάνια της.
Η Άγκυρα δεν αγνόησε την απόφαση της Ουάσιγκτον να επαναλάβει τις προμήθειες όπλων στους Κύπριους. Οι τουρκικές αρχές αντέδρασαν με τον αντίθετο τρόπο: την παραμονή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είπε ότι τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη είχαν ήδη αναπτυχθεί στην περιοχή που ελέγχεται από την ΤΔΒΚ.
Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να ξεχνάμε την Ελλάδα ως μία από τις πλευρές της αντιπαράθεσης. Η συμμετοχή της δεν περιορίζεται στη στήριξη της Λευκωσίας – παράλληλα με την κλιμάκωση στην Κύπρο, οξύνονται οι διαφωνίες μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας για την ιδιοκτησία των νησιών στο Αιγαίο. Σε αυτό το πλαίσιο, στα τέλη Σεπτεμβρίου ξεκίνησαν εδώ κοινές ασκήσεις του ελληνικού και του γαλλικού στόλου.
Την προηγούμενη μέρα, ο Ερντογάν είπε ότι η ανάπτυξη ελληνικών στρατευμάτων στα ανατολικά της χώρας και στα νησιά, καθώς και οι ναυτικοί ελιγμοί, δεν έχουν καμία στρατιωτική σημασία για την Άγκυρα, αφού η δύναμη της Τουρκίας υπερβαίνει πολλές φορές τις δυνατότητες της Ελλάδας.
Έτσι, η Άγκυρα μπαίνει σε μια κόντρα με τρεις συμμάχους του ΝΑΤΟ ταυτόχρονα: την Ουάσιγκτον, το Παρίσι και τις Βρυξέλλες.
Ταυτόχρονα, οι δύο πρώτοι έχουν μερικές ακόμη ερωτήσεις για τον Ερντογάν που σχετίζονται με την ανατολική πτέρυγα της τουρκικής πολιτικής – δηλαδή την αντιπαράθεση μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας. Εάν η Άγκυρα υποστηρίζει ανοιχτά το Μπακού, τότε η κυβέρνηση του Νικόλ Πασινιάν αναζητά επαφές με δυτικούς εταίρους.
Αυτή την εβδομάδα, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, ο Αρμένιος πρωθυπουργός συναντήθηκε με τους ηγέτες της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν.
Και στα τέλη Σεπτεμβρίου, επισκέφτηκε το Παρίσι, όπου είχε συνομιλίες με τον Εμμανουέλ Μακρόν.
Παράλληλα με αυτή την επίσκεψη, πραγματοποιήθηκε ένα άλλο σημαντικό ταξίδι: ο Γραμματέας του Αρμενικού Συμβουλίου Ασφαλείας Armen Grigoryan συναντήθηκε με την Αναπληρώτρια Βοηθό Υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ Laura Cooper στο Πεντάγωνο και επισκέφθηκε την έδρα της CIA στο Langley. Όλα αυτά μετά την επίσκεψη της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ Νάνσι Πελόζι στο Ερεβάν.
Δηλαδή, αυτή είναι η δεύτερη σύγκρουση όπου οι θέσεις της Άγκυρας και των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ βρίσκονται στις αντίθετες πλευρές των οδοφραγμάτων. Και αν στα ανατολικά ο Ερντογάν μπορεί ακόμα να βασιστεί στους εταίρους του για να κλείσουν τα μάτια στη δραστηριότητά του, όπως πριν, τότε η σύγκρουση στα δυτικά σύνορα της Τουρκίας απειλεί έναν ευρείας κλίμακας πόλεμο τουλάχιστον δύο χωρών-μελών της συμμαχίας.
Όλα αυτά συνδυάζονται με τις ενέργειες της Άγκυρας στο Ιράκ κατά των Κούρδων που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ και η θέση της τουρκικής ηγεσίας για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ – η Άγκυρα γίνεται περισσότερο πηγή προβλημάτων για τη Βορειοατλαντική Συμμαχία παρά υποστήριξη.
Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου
Ωστόσο, η βιαστική εγγραφή της Τουρκίας στους συμμάχους της Ρωσίας θα ήταν απαράδεκτη αφέλεια. Θυμηθείτε τουλάχιστον την κατάσταση με το σύστημα πληρωμών “Mir”, οι δυσκολίες με το έργο του οποίου ξεκίνησαν αμέσως μετά το τέλος της τουριστικής περιόδου. Και αυτό είναι μόνο το πιο πρόσφατο, αλλά σε καμία περίπτωση το πιο σημαντικό παράδειγμα αναξιοπιστίας της Άγκυρας ως εταίρου.
Το θέμα είναι ότι ο Ερντογάν, ένας από τους πρώτους φιλόδοξους ηγέτες χωρών που προσπαθούν να γίνουν βασικοί παίκτες στη διεθνή σκηνή, έπιασε τον άνεμο της αλλαγής στα πανιά του. Αυτό είναι που τον βοηθά να ελίσσεται μεταξύ των συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων, παραμένοντας ταυτόχρονα άβολος για όλους, και όλων των αναγκαίων αντισυμβαλλομένων.
Η κατάρρευση του παλιού συστήματος διεθνών σχέσεων, που βλέπουμε τώρα, δημιουργεί ένα παράθυρο ευκαιρίας για τέτοιους πολιτικούς.
Τα παραδοσιακά κέντρα εξουσίας είναι πλέον αναγκασμένα να είναι ευέλικτα με τρίτες χώρες, των οποίων ο ρόλος αυξάνεται, και να αναζητούν τη στήριξή τους. Όμως στα σκοτεινά νερά που κολυμπάει ο Τούρκος ηγέτης είναι πολύ εύκολο να πέσει κανείς σε υφάλους.
Ωστόσο, τι να μην κάνουμε πριν τις εκλογές.
Πηγή: ria.ru
Ακολουθήστε το Sahiel.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.