Ο κόσμος που ήδη δέχεται επιθέσεις από την ισραηλινή κατοχή και αδικία, η αύξηση της θερμοκρασίας καθιστά την κατάσταση ακόμη πιο εχθρική για όσους ζουν στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας.
Πριν από τριάντα χρόνια, αυτό το μήνα, υπογράφηκαν οι συμφωνίες του Όσλο από τους τότε ηγέτες του Ισραήλ και της Παλαιστίνης για την αναγνώριση της παλαιστινιακής κυριαρχίας και ιθαγένειας και την επίτευξη ειρήνης μεταξύ των εθνών.
Όμως οι συμφωνίες του Όσλο απέτυχαν και το Ισραήλ συνεχίζει να καταπατά τις παλαιστινιακές κοινότητες. Οι παλαιστινιακές κοινότητες που εκτοπίστηκαν από τους ισραηλινούς οικισμούς έχουν βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στην υποστήριξη της Υπηρεσίας Αρωγής Έργων των Ηνωμένων Εθνών (UNRWA), όπως και οι προηγούμενες γενιές Παλαιστινίων.
Δυστυχώς, η UNRWA βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης, δήλωσε ο γενικός επίτροπος της UNRWA τον Ιούνιο. Η υπηρεσία χρειάζεται 105 εκατομμύρια δολάρια για να τροφοδοτήσει πάνω από 1,5 εκατομμύριο Παλαιστίνιους πρόσφυγες μεταξύ της Λωρίδας της Γάζας και πέρα από αυτήν στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής-Βόρειας Αφρικής, διαφορετικά “μπορεί να καταρρεύσει”.
Ο οργανισμός, λοιπόν, είναι ταμειακά ταλαιπωρημένος, χωρίς να έχει τρόπο να προστατεύσει τους εγκλωβισμένους Παλαιστίνιους πρόσφυγες από τις ραγδαία εντεινόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Από το 1950, η UNRWA έχει εξυπηρετήσει σχεδόν 6 εκατομμύρια Παλαιστίνιους πρόσφυγες από τη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη έως την Ιορδανία, τη Συρία και το Λίβανο. Ο οργανισμός παρέχει υποστήριξη για τρόφιμα και υγεία, εκπαίδευση, μικροχρηματοδότηση και βοήθεια έκτακτης ανάγκης.
Παρόλα αυτά, δεν μπορεί να παρέχει υπηρεσίες επανεγκατάστασης σε πρόσφυγες, καθώς δεν περιλαμβάνονται στην εντολή της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Αυτό συμβαίνει επειδή πολλοί Παλαιστίνιοι σήμερα είναι απόγονοι των αρχικών προσφύγων που εκτοπίστηκαν από τα πατρογονικά τους εδάφη μεταξύ 1946 και 1948.
Περισσότερο από το 95% των Παλαιστινίων προσφύγων παραμένουν σε χώρες της περιοχής Μέσης Ανατολής-Βόρειας Αφρικής. Οι χώρες της περιοχής αυτής θερμαίνονται ταχύτερα από οπουδήποτε αλλού στον πλανήτη – και μάλιστα κατά 2,7oF (1,5oC) από τότε που άρχισαν οι μετρήσεις το 1950.
Σε όλη αυτή την περιοχή οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες αγωνίζονται εξίσου για δικαιώματα και προστασία. Για παράδειγμα, στον Λίβανο, οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν πρόσβαση σε εργασία σε διάφορα υψηλά αμειβόμενα επαγγέλματα, όπως η μηχανική και η νομική, και υποβιβάζονται σε φτωχούς και ξεπερασμένους καταυλισμούς. Ακόμα, το κόστος ζωής στο Λίβανο αυξάνεται, ενώ παράλληλα αυξάνεται ο αριθμός των Παλαιστίνιων προσφύγων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας, σημειώνει το Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής.
Στη Συρία, οι πρόσφυγες, μόλις τον Μάιο του 2023, εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση στην πλήρη ιθαγένεια και την προστασία που αυτή παρέχει. Οι περισσότεροι πρόσφυγες ζουν σε καταυλισμούς, αν και πολλοί έχουν εκτοπιστεί από τον εμφύλιο πόλεμο και τους σεισμούς.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα μεταξύ 1980 και 2011 ο αριθμός των φυσικών καταστροφών -πλημμύρες, ξηρασίες και σεισμοί- τριπλασιάστηκε στην περιοχή Μέσης Ανατολής-Βόρειας Αφρικής.
Τόσο στον Λίβανο όσο και στη Συρία, οι πυρκαγιές του φετινού καλοκαιριού ήταν ιδιαίτερα σοβαρές (οι συνέπειες των οποίων είναι άγνωστες σε όσους δεν ανήκουν στην κυβέρνηση) και οι επιπλοκές που προκαλούν επιδεινώνονται από τις συνεχιζόμενες οικονομικές κρίσεις που πλήττουν και τις δύο χώρες. Στη Συρία, οι πυροσβέστες πληρώνονται με πενταροδεκάρες και στον Λίβανο η κυβέρνηση αγωνίζεται να βρει κεφάλαια και να οργανώσει αποτελεσματικά ένα εργατικό δυναμικό για την προστασία των κοινοτήτων σε όλο και πιο πυρόπληκτες περιοχές.
Η Ιορδανία, η οποία φιλοξενεί τον μεγαλύτερο αριθμό Παλαιστίνιων προσφύγων εκτός της Λωρίδας της Γάζας και της Δυτικής Όχθης (2,4 εκατομμύρια) και αναμένει σύντομα περισσότερους από τη Συρία, αντιμετωπίζει έλλειψη νερού λόγω της ξηρασίας στην περιοχή.
Για να προστατευθούν οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες που βασίζονται στη χρηματοδότηση της UNRWA και τώρα αντιμετωπίζουν μελλοντικό εκτοπισμό λόγω της επιδεινούμενης κλιματικής κρίσης, ο οργανισμός θα πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά.
Βάσει εντολής, η UNRWA πρέπει να λάβει την εξουσία να επανεγκαθιστά Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Ενώ πολλοί Παλαιστίνιοι δικαίως φοβούνται την απώλεια της κοινής ταυτότητας που θα προέκυπτε από την ανάληψη νέων υπηκοοτήτων ή, ακόμη χειρότερα, από τον εγκλωβισμό τους σε μια εκκρεμότητα εν μέσω μιας αργής και αναποτελεσματικής γραφειοκρατικής διαδικασίας εύρεσης νέας κατοικίας, πολλοί ζουν χωρίς δικαιώματα και προστασία σε προσωρινούς οικισμούς, ιδίως σε εκείνους της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας που ξεχάστηκαν από τις συμφωνίες του Όσλο.
Ακόμη και χωρίς εντολή επανεγκατάστασης, η UNRWA είναι μια κυβερνητική υπηρεσία που παρέχει κυβερνητικές υπηρεσίες και πρέπει να λάβει τα θεσμικά μέσα για να κάνει το έργο της. Επί του παρόντος, το 93% της χρηματοδότησης της UNRWA προέρχεται από δωρεές, αλλά οι λειτουργίες της UNRWA έχουν παρατραβήξει πολύ για να μπορέσουν οι μέτριες δωρεές να συντηρήσουν την υπηρεσία και, κατ’ επέκταση, τις παλαιστινιακές κοινότητες που εξαρτώνται από αυτήν για υποστήριξη.
Η προστασία των προσφυγικών πληθυσμών, ιδίως του μεγαλύτερου προσφυγικού πληθυσμού στον κόσμο, δεν θα πρέπει να βασίζεται σε διακριτική χρηματοδότηση, όπως έχει γίνει. Οι κοινότητες αυτές βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής αλλαγής και η αποτελεσματική προστασία τους προστατεύει όλους μας. Ως εκ τούτου, στο μέλλον η UNRWA πρέπει να συμπεριληφθεί στην υποχρεωτική χρηματοδότηση, μέσω του ειρηνευτικού προϋπολογισμού, με δυσανάλογες συνεισφορές από την ισραηλινή κυβέρνηση, η οποία συνεχίζει να επωφελείται -οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά- από τη διαβίωση σε παλαιστινιακά προγονικά εδάφη.
Χωρίς υποχρεωτική βοήθεια, εκατομμύρια απόγονοι των αρχικά εκτοπισμένων θα ζουν μαστιγωμένοι από τα μεταβαλλόμενα ρεύματα της κλιματικής αλλαγής – πέρα από τον Ιορδάνη ποταμό, πέρα από τη Μεσόγειο Θάλασσα.
Ο Harrison Watson είναι διδακτορικός φοιτητής οικολογίας στο Πανεπιστήμιο Princeton. Είναι επίσης Public Voices Fellow του Op-Ed Project και του Yale Program for Climate Change Communication και Conservation and Justice Fellow του American Bird Conservancy.