Η σειρά S-300, που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, περιλαμβάνει παραλλαγές όπως τα S-300P, S-300V και S-300F. Η Ρωσία και η Ουκρανία χρησιμοποιούν αμφότερες τους S-300 στον συνεχιζόμενο πόλεμο, με τις ουκρανικές δυνάμεις να στοχεύουν αυτά τα συστήματα για να αποδυναμώσουν τη ρωσική άμυνα.
Η σειρά S-300, ένα εξελιγμένο σύστημα ραντάρ που χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση στόχων, αγοράστηκε αρχικά από το Ιράν από τη Ρωσία το 2016.
- Η σειρά S-300, που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, περιλαμβάνει παραλλαγές όπως τα S-300P, S-300V και S-300F.
- Η Ρωσία και η Ουκρανία χρησιμοποιούν αμφότερες τους S-300 στον συνεχιζόμενο πόλεμο, με τις ουκρανικές δυνάμεις να στοχεύουν αυτά τα συστήματα για να αποδυναμώσουν τη ρωσική άμυνα.
Κατανόηση των S-300: Το σύστημα αεράμυνας της εποχής του Ψυχρού Πολέμου στον σύγχρονο πόλεμο
Τον περασμένο μήνα, ένα ρωσικής σχεδίασης σύστημα αεράμυνας S-300 υπέστη ζημιές στο Ιράν έπειτα από πυρά που εξαπέλυσε το Ισραήλ.
Ωστόσο, για να αντιμετωπίσει την αναδυόμενη απειλή των πυραύλων κρουζ μεγάλου βεληνεκούς από αέρος, η ΕΣΣΔ χρειαζόταν ένα πιο εξελιγμένο σύστημα. Το S-300P αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 για να καλύψει αυτό το κενό δυνατοτήτων.
Οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας έπληξαν αυτό το εξελιγμένο σύστημα ραντάρ που κατασκευάστηκε για την παρακολούθηση στόχων πάνω από την πόλη Ισφαχάν του κεντρικού Ιράν, όπου βρίσκεται μια σημαντική ιρανική στρατιωτική βάση και μια πυρηνική εγκατάσταση. Η Μόσχα και η Τεχεράνη διατηρούν φιλικές σχέσεις εδώ και χρόνια και ανταλλάσσουν συχνά στρατιωτικό εξοπλισμό και άλλα όπλα.
Το Ιράν αγόρασε για πρώτη φορά συστήματα S-300 από τη Ρωσία το 2016 στο πλαίσιο εμπορικής συμφωνίας αξίας περίπου 800 εκατομμυρίων δολαρίων. Η καταστροφή ενός από αυτά τα ρωσικής κατασκευής συστήματα που χρησιμοποιεί το Ιράν λειτούργησε ως ένα ακόμη πλήγμα για το καθεστώς.
Παρουσίαση των S-300
Καθώς η κούρσα εξοπλισμών μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών θερμαινόταν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, και τα δύο έθνη έδωσαν μεγάλη προτεραιότητα στην ανάπτυξη προηγμένων όπλων. Περίπου εκείνη την εποχή, οι Σοβιετικοί βασίζονταν στο οπλοστάσιο των S-25 Berkuts και S-75 Dvinas ως τα κινητά πυραυλικά συστήματα εδάφους-αέρος (SAM) που χρησιμοποιούσαν.
Το Κεντρικό Γραφείο Σχεδιασμού της Almaz ήταν υπεύθυνο για την ανάπτυξη αυτού του νέου SAM, το οποίο προοριζόταν επίσης για την άμυνα κατά των αεροπορικών επιδρομών και των νέων πλατφορμών μαχητικών αεροσκαφών τέταρτης γενιάς της Δύσης. Υπάρχουν τρεις κύριες παραλλαγές της σειράς S-300, εκτός από αρκετές ακόμη υποπαραλλαγές.
Το S-300P ήταν η πρώτη παραλλαγή που ολοκληρώθηκε το 1979, ενώ λίγα χρόνια αργότερα ακολούθησε η παραλλαγή S-300V. Το S-300 F ήταν η επόμενη υποπαραλλαγή της οικογένειας που ολοκληρώθηκε. Με την ονομασία SA-10A Grumble A από τον Οργανισμό του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ), το S-300P αποτελείται από μια σειρά δυνατοτήτων και χαρακτηριστικών, όπως σύστημα ελέγχου πυρός, ραντάρ επιτήρησης και οχήματα εκτόξευσης. Το αρχικό σύστημα S-300P ήταν ημι-κινητό και είχε σχεδιαστεί για να μπορεί να χρησιμοποιεί σύστημα καθοδήγησης με σύστημα track-via-missile. Τελικά, όμως, τεχνικά ζητήματα εμπόδισαν το σύστημα TVM να είναι σε θέση να παρακολουθεί στόχους σε μικρότερες αποστάσεις. Για να διορθωθεί αυτό, προστέθηκε στο σύστημα ένα σύστημα καθοδήγησης με εντολή.
Αναφερόμενο ως SA-23a Gladiator και SA-23b Giant από τα μέλη του ΝΑΤΟ, το S-300V Antey-300 κατασκευάστηκε μοναδικά από την Antey. Αυτή η παραλλαγή σχεδιάστηκε για να αντικαταστήσει το σοβιετικό 2K11 Krug και να παρέχει στους Σοβιετικούς μια σταθερή άμυνα ενάντια σε πυραύλους κρουζ, βαλλιστικούς πυραύλους και ακόμη και αεροσκάφη. Όπως αναφέρεται αναλυτικά από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, “ο S-300V χρησιμοποιεί πυραύλους 9M83 και 9M82 για να στοχεύει βαλλιστικές κεφαλές σε ακτίνα 40 χιλιομέτρων. Ο 9M83 έχει μήκος 7,5 μέτρα, πλάτος 0,5 μέτρα και μπορεί να στοχεύσει αεροσκάφη σε απόσταση 75 χιλιομέτρων. Ο 9M82 έχει μήκος 10 m, πλάτος 0,85 m και μπορεί να στοχεύσει αεροσκάφη σε απόσταση 100 km.17 Η εξαγωγική παραλλαγή του πυραύλου, ο Antei 2500, είναι παρόμοιος με τον 9M82, αλλά επεκτείνει το αντιαεροπορικό βεληνεκές μέχρι τα 200 km”.
Ο S-300F, που χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείο Άμυνας ως SA-N-6, παρουσιάστηκε το 1984. Ως παραλλαγή του συστήματος αεράμυνας S-300 σε πλοία, αυτό το μοναδικό μοντέλο διαθέτει το ραντάρ TOP SAIL και το ραντάρ 3R31 Volna και μπορεί να εγκατασταθεί σε καταδρομικά κλάσης Kirov και καταδρομικά κλάσης Slava. Το πιο πρόσφατο μέλος της σειράς S-300 είναι το Antey-2500. Αναπτύχθηκε το 2010, η παραλλαγή αυτή έχει αναφερόμενη εμβέλεια 350 χιλιομέτρων. Τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης έχουν υποστηρίξει ότι το Antey 2500 έχει “υψηλά τακτικά και τεχνικά χαρακτηριστικά που επιτρέπουν τη χρήση του για την αεράμυνα των πιο σημαντικών διοικητικών, βιομηχανικών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων, ομάδων στρατευμάτων, παράκτιων υποδομών και ναυτικών δυνάμεων σε χώρο στάθμευσης”.
Το σύστημα S-300 SAM έχει παίξει ενεργό ρόλο στη συνεχιζόμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Όπως πολλά στρατιωτικά συστήματα που αναπτύχθηκαν στον πόλεμο, το S-300 παίζει και για τις δύο πλευρές της σύγκρουσης. Η Μόσχα έχει χρησιμοποιήσει το σύστημα S-300 σε λειτουργία βαλλιστικών πυραύλων για να πλήξει πολιτικούς στόχους και στόχους κρίσιμων υποδομών στο Κίεβο από την έναρξη του πολέμου, καθιστώντας την καταστροφή αυτών των συστημάτων αεράμυνας κορυφαία προτεραιότητα για τις δυνάμεις της Ουκρανίας. Από τον Φεβρουάριο του 2022, το Κίεβο έχει καταστρέψει τουλάχιστον μια χούφτα ρωσικών συστημάτων S-300, εκτός από τουλάχιστον ένα πιο προηγμένο σύστημα αεράμυνας S-400 Triumph.
Καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται, το απόθεμα των S-300 της Ρωσίας – πέραν των νεότερων SAM της- θα συνεχίσει αναμφίβολα να αποτελεί στόχο της Ουκρανίας.
Σχετικά με τον συγγραφέα: Maya Carlin
Η Maya Carlin, συγγραφέας Εθνικής Ασφάλειας στο The National Interest, είναι αναλύτρια στο Κέντρο Πολιτικής Ασφάλειας και πρώην Anna Sobol Levy Fellow στο IDC Herzliya στο Ισραήλ. Έχει παραπολιτικά άρθρα σε πολλά έντυπα, όπως το The National Interest, η Jerusalem Post και οι Times of Israel.
Μπορείτε να την ακολουθήσετε στο Twitter: @MayaCarlin.
Πηγή: nationalinterest.org