από τον Edoardo Incani
Η πρόσφατη κρίση μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινα, η τελευταία μιας μεγάλης σειράς, έχει πολλά κοινά σημεία με τις προηγούμενες. Ωστόσο, το λεπτό διεθνές πλαίσιο οδήγησε το κοινό, τους παρατηρητές και τα μέσα ενημέρωσης να δώσουν εκ νέου προσοχή στα γεγονότα στα Βαλκάνια.
Στο πλαίσιο μιας εξελισσόμενης κατάστασης στα Βαλκάνια, που χαρακτηρίζεται από τις προσπάθειες να έρθουν η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία πιο κοντά στην ΕΕ, από τις εντάσεις στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και από την πολιτική κρίση στη Βουλγαρία, λίγες καινοτομίες έχουν καταγραφεί τους τελευταίους μήνες. αφορά τη διαμάχη για το Κοσσυφοπέδιο και τις περίπλοκες σχέσεις Βελιγραδίου-Πρίστινα. Τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν μεταξύ 31 Ιουλίου και 1ης Αυγούστου, ωστόσο, επανέφεραν το ερώτημα στο επίκεντρο των ειδήσεων.
Η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου υπό την προεδρία του Albin Kurti, με συνέπεια σε μια πολιτική έναντι του Βελιγραδίου βασισμένη στην αρχή της «αμοιβαιότητας», ήδη προσπάθησε τον Σεπτέμβριο του 2021 να επιβάλει μια σειρά νέων κανόνων για τα αυτοκίνητα που εισέρχονται στη Σερβία: την αντικατάσταση των πινακίδων κυκλοφορίας των Σέρβων με πινακίδες του Κοσσυφοπεδίου , η καταβολή εισιτηρίου και η σύναψη ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Η κίνηση αυτή δικαιολογήθηκε υπό το πρίσμα της παρόμοιας πολιτικής που εφάρμοσε η Σερβία, η οποία για μερικά χρόνια είχε επιβάλει τη χρήση προσωρινών σερβικών πινακίδων κυκλοφορίας στα αυτοκίνητα που προέρχονταν από το Κοσσυφοπέδιο.
Υπήρχαν τόσο έντονες διαμαρτυρίες από την τοπική σερβική κοινότητα, η οποία εφάρμοσε οδοφράγματα, και μια έντονη αντίδραση από το Βελιγράδι, η οποία αύξησε την κατάσταση συναγερμού των ενόπλων δυνάμεων. οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας του Κοσσυφοπεδίου έφτασαν σε ορισμένα συνοριακά σημεία, ιδίως στο Jarinje και στο Brnjak, για να εξασφαλίσουν την εφαρμογή των νέων κανόνων. Η κρίση επιλύθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου. Η συμφωνία δεν προέβλεπε πλέον την αντικατάσταση πινακίδων κυκλοφορίας για αυτοκίνητα από τη Σερβία, αλλά τη χρήση απλών αυτοκόλλητων, εν αναμονή οριστικής λύσης που θα προσδιοριστεί στο πλαίσιο μιας ομάδας εργασίας που θα συσταθεί στις Βρυξέλλες, στην οποία θα συμμετέχουν η Σερβία, το Κοσσυφοπέδιο και η ΕΕ.
Ωστόσο, στις 31 Ιουλίου, η ένταση εξερράγη εκ νέου: η κυβέρνηση της Πρίστινα αποφάσισε να επιβάλει την αντικατάσταση των σερβικών πινακίδων με πινακίδες του Κοσσυφοπεδίου, καθώς και τη χρήση νέων προσωρινών εγγράφων ταυτότητας στη θέση αυτών που εκδίδονται από τη Σερβία. Τα σημεία ελέγχου στο Jarinje και το Brnjak στα χέρια της σερβικής κοινότητας επανεμφανίστηκαν, ενώ η αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου κατέγραψε πυροβολισμούς, που μερικές φορές στόχευαν εναντίον τους, αλλά δεν αναφέρθηκαν τραυματισμοί. Στη Μιτρόβιτσα το απόγευμα άρχισαν να ηχούν οι σειρήνες.
Ο πρόεδρος της Σερβίας Aleksandar Vučić έδειξε στην τηλεόραση έναν χάρτη του Κοσσυφοπεδίου που καλύπτεται από τα χρώματα της σημαίας της ίδιας της Σερβίας, εκπέμποντας διάφορες προειδοποιήσεις και μιλώντας για μια κατάσταση «ποτέ τόσο περίπλοκη» σε σχέση με το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου. Από την άλλη πλευρά, ο πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου Κούρτι, αναφερόμενος στα οδοφράγματα, έκανε λόγο για «επιθετικές ενέργειες» που σχεδιάστηκαν και «υποκινήθηκαν», εντοπίζοντας τους υπεύθυνους στον Βούτσιτς και τον Πέταρ Πέτκοβιτς, διευθυντή του Γραφείου για το Κοσσυφοπέδιο και τη Μετόχια (σώμα της σερβικής κυβέρνησης στο για την παρακολούθηση της κατάστασης των εδαφών που εξακολουθεί να διεκδικεί το Βελιγράδι).
Το λεπτό διεθνές πλαίσιο μέσα στο οποίο λαμβάνει χώρα η κρίση σημαίνει ότι δόθηκε εκ νέου προσοχή στα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στο Κοσσυφοπέδιο. Κάποιες πολύ αμφιλεγόμενες δηλώσεις συνέβαλαν σε αυτό: ο βουλευτής Βλαντιμίρ Τζουκάνοβιτς, που ανήκει στο Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα του οποίου είναι πρόεδρος ο ίδιος ο Βούτσιτς, δήλωσε σε ένα tweet ότι η Σερβία θα μπορούσε να είχε αναγκαστεί να ξεκινήσει μια «ντεναζικοποίηση» των Βαλκανίων, προτείνοντας εκ νέου την ρητορική που χρησιμοποίησε η Ρωσία ενόψει της εισβολής στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο. Ο Ουκρανός βουλευτής Oleksiy Goncharenko, επίσης μέσω Twitter, όχι μόνο κατηγόρησε τη Σερβία ότι είναι «ο δούρειος ίππος του Πούτιν στην Ευρώπη», καθώς και ότι προσπαθεί να προκαλέσει πόλεμο σύμφωνα με τις μεθόδους του Πούτιν, αλλά δήλωσε επίσης ότι, σε περίπτωση σερβικής εισβολής του Κοσσυφοπεδίου, η Ουκρανία θα έπρεπε να υπερασπιστεί το τελευταίο, ακόμη και με τη χρήση των δικών της χερσαίων στρατευμάτων. Πανικός έχει εξαπλωθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για ένα ξέσπασμα νέων εχθροπραξιών στην καρδιά της ευρωπαϊκής ηπείρου, ήδη κατεστραμμένη από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, και στο Twitter κυκλοφόρησαν ευρέως φωτογραφίες που απεικονίζουν τους Ιταλούς Καραμπινιέρους που βρίσκονται στη γέφυρα της Μιτρόβιτσα.
Το σημείο καμπής ήρθε τη νύχτα μεταξύ 31 Ιουλίου και 1ης Αυγούστου, όταν ο Albin Kurti, στο τέλος μιας διαμεσολάβησης στην οποία συμμετείχαν ο ίδιος ο πρωθυπουργός, η πρόεδρος Vjosa Osmani, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Πρίστινα Jeffrey Hovenier και ευρωπαίοι εκπρόσωποι, ανακοίνωσε την αναστολή της εφαρμογή των νέων κανόνων έως την 1η Σεπτεμβρίου, υπό την προϋπόθεση ότι θα αφαιρεθούν τα οδοφράγματα στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο. Αυτό συνέβη την ημέρα της 1ης Αυγούστου, όταν τελικά η κατάσταση σταθεροποιήθηκε.
Η αποστολή KFOR του ΝΑΤΟ, παρούσα στο έδαφος με περίπου 3800 μονάδες από 28 χώρες, κατά τη διάρκεια της νύχτας εξέδωσε επίσημη δήλωση στην οποία δήλωσε ότι είναι έτοιμη να παρέμβει σε περίπτωση που τεθεί σε κίνδυνο η σταθερότητα στο Κοσσυφοπέδιο, σύμφωνα με την εντολή 1244 του 1999, επαναλαμβάνοντας την υποστήριξή του για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινα. Το περιεχόμενο του δελτίου τύπου δεν παρουσίαζε στοιχεία έκπληξης ή καινοτομίας, υπογραμμίζοντας ωστόσο για άλλη μια φορά τον ρόλο της KFOR ως δύναμης ικανής να δράσει ενάντια σε οποιεσδήποτε απειλές για την ασφάλεια και τη σταθερότητα του Κοσσυφοπεδίου.
Αντίθετα, η Σερβία έλαβε την υποστήριξη της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Η Μαρία Ζαχάροβα εξέφρασε τη θέση της Μόσχας, περιγράφοντας τους κανόνες που η Πρίστινα προσπάθησε να επιβάλει στους Σέρβους ως «παράλογους και μεροληπτικούς» και ζητώντας από τις αρχές του Κοσσυφοπεδίου, καθώς και τις ΗΠΑ και την ΕΕ, «να σεβαστούν τα δικαιώματα των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο». Ανάλογη θέση εξέφρασε και ο Ρίτσαρντ Γκρένελ, Αμερικανός διπλωμάτης που είχε το ρόλο του ειδικού απεσταλμένου του τότε προέδρου Τραμπ για τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου την περίοδο 2019-2021. Ο Γκρένελ χαρακτήρισε την κίνηση του Κούρτι «τρελή, απερίσκεπτη και άχρηστη». Τα λόγια του έγιναν δεκτά ευρέως από τα σερβικά ΜΜΕ.
Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Κοσσυφοπέδιο Hovenier, από την άλλη πλευρά, επιβεβαίωσε ότι τα μέτρα αυτά ήταν σύμφωνα με τις συμφωνίες των Βρυξελλών του 2013, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για τη νομιμοποίηση της αρχής της «αμοιβαιότητας» που υποστηρίζει η κυβέρνηση Κούρτι. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκ νέου πρόταση των εν λόγω μέτρων στο τέλος της αναστολής τους, επομένως την 1η Σεπτεμβρίου.
Ως εκ τούτου, η διπλωματία θα πρέπει να εργαστεί προς αυτήν την ημερομηνία για να εντοπίσει μια πιθανή μόνιμη λύση στο πρόβλημα. Σε ένα παγκόσμιο και ευρωπαϊκό πλαίσιο που χαρακτηρίζεται από γνωστές αντιξοότητες, το έργο της σταθερότητας και της έντασης για τη σταθερότητα του ευαίσθητου βαλκανικού σεναρίου είναι ακόμη πιο επείγον για τη διεθνή κοινότητα, ενεργώντας για να ευνοήσει την επίλυση ανεπίλυτων διαφορών και τη συνδιαλλαγή μεταξύ οι φορείς.της περιοχής. Η αποτελεσματική δράση με αυτή την έννοια περιλαμβάνει αντιπαραβαλλόμενες αποσταθεροποιητικές ενέργειες που στοχεύουν στη ρήξη όχι μόνο του τοπικού πολιτικού πλαισίου αλλά, γενικότερα, της σταθερότητας της διεθνούς τάξης, της οποίας οι ρεβιζιονιστικές δυνάμεις θα μπορούσαν να προσδιορίσουν στα Βαλκάνια το πλαίσιο στο οποίο θα ενεργούσαν για να την αποδυναμώσουν.
Η Ευρώπη και, ειδικότερα, η Ιταλία έχει το καθήκον να δείξει τον εαυτό της στην κατάσταση. Αυτή η κρίση αντιπροσώπευε μια ευκαιρία να υπογραμμιστεί η έκταση και η αποτελεσματικότητα της συνεχούς προσπάθειας που καταβάλλει η Ιταλία να εγγυηθεί τη σταθερότητα στο Κοσσυφοπέδιο και να προωθήσει τη συνύπαρξη μεταξύ των πληθυσμών που είναι παρόντες εδώ, εκτελώντας επίσης συγκεκριμένα καθήκοντα όπως, για παράδειγμα, τη διαφύλαξη των πολύ σημαντικών πολιτιστικών και καλλιτεχνικών κληρονομιά της περιοχής.
Πηγή: geopolitica.info
Ακολουθήστε το Sahiel.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
