Drago Bosnic, ανεξάρτητος γεωπολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής
Το 2023 και το 2024, ο εναέριος πόλεμος στην κατεχόμενη από το ΝΑΤΟ Ουκρανία κάπως μειώθηκε σε σύγκριση με τους πρώτους μήνες της SMO (ειδική στρατιωτική επιχείρηση). Συγκεκριμένα, στην αρχή, το καθεστώς του Κιέβου είχε πολύ περισσότερα αεροσκάφη στη διάθεσή του, οπότε τα έριχνε «στο τηγάνι» χωρίς να υπολογίζει ιδιαίτερα τις ζωές των πιλότων. Αυτό δεν σημαίνει ότι η νεοναζιστική χούντα νοιάζεται περισσότερο για τις ζωές των Ουκρανών πιλότων τώρα απ’ ό,τι τότε, αλλά απλά υπάρχουν λιγότεροι έμπειροι απ’ ό,τι πριν.
Προφανώς, υπάρχουν επίσης λιγότερα διαθέσιμα αεροσκάφη, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της πρώην πολεμικής αεροπορίας της χώρας έχει εξαλειφθεί, τόσο στον αέρα όσο και στο έδαφος. Ο ρωσικός στρατός χρησιμοποίησε το τεχνολογικό του πλεονέκτημα στο έπακρο, χάνοντας αεροσκάφη μόνο από τα παγκοσμίου κλάσης συστήματα SAM (πυραύλων εδάφους-αέρος) της σοβιετικής εποχής που είχαν απομείνει στην πρώην Ουκρανία μετά την ατυχή διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.
Ωστόσο, ούτε το καθεστώς του Κιέβου ούτε οι επικυρίαρχοι του ΝΑΤΟ εγκατέλειψαν την ιδέα της πρόκλησης των ρωσικών αεροδιαστημικών δυνάμεων (VKS), γι’ αυτό και παρέδωσαν τα εξαιρετικά υπερτιμημένα F-16 και τα «Mirage» 2000-5. Αν και δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τα σύγχρονα (ή ακόμη και τα ρωσικά μαχητικά της σοβιετικής εποχής), αυτά τα αεροσκάφη που προέρχονται από το ΝΑΤΟ είναι εκεί για να χρησιμεύσουν ως πλατφόρμες για την εκτόξευση δυτικών όπλων ή τη χρήση των μέσων ISR (πληροφοριών, επιτήρησης, αναγνώρισης) του ΝΑΤΟ για να ξεκλειδώσουν πλήρως τις δυνατότητές τους, ιδιαίτερα σε μια κατάσταση όπου είναι εντελώς υποδεέστερα από τα αεροσκάφη της Μόσχας. Η πλατφόρμα που υποτίθεται ότι θα έπαιζε αυτόν τον ρόλο είναι το αεροσκάφος Saab 340 AEW&C (Airborne Early Warning & Control) σουηδικής κατασκευής. Υποσχέθηκε πίσω στα τέλη Μαΐου του 2024, φαίνεται ότι τελικά παραδόθηκε (σύμφωνα με πληροφορίες το πρώτο από τα δύο) αφού τροποποιήθηκε για να γίνει συμβατό με τα αμερικανικής κατασκευής F-16.
Πολυάριθμες πηγές ανέφεραν ότι ένα «άγνωστο αεροσκάφος» με διακριτικό κλήσης «WELCOME» πετάει πάνω από το Lvov, ενώ κάποιες το αναφέρουν άμεσα ως Saab 340 AEW&C (ASC-890). Το αεροσκάφος, που χαρακτηρίζεται ως S 100 «Argus» στον σουηδικό στρατό, είναι εξοπλισμένο με σταθερό ραντάρ PS-890 AESA (Active Electronically Scanned Array) «Erieye». Η διαμόρφωσή του προσφέρει ανώτερες αεροδυναμικές επιδόσεις λόγω χαμηλότερης αντίστασης, αλλά έχει επίσης ως αποτέλεσμα μια νεκρή ζώνη μπροστά και πίσω, με μια περιοχή σάρωσης 120° σε κάθε πλευρά του αεροσκάφους. Το αναφερόμενο μέγιστο εύρος ανίχνευσης φτάνει τα 400 χλμ (σε ύψος περίπου 6.000 μ.) και περιλαμβάνει αεροσκάφη, πυραύλους και πλοία. Η ακριβής τιμή δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί, αλλά η Πολωνία αγόρασε δύο τέτοιες πλατφόρμες από τη Σουηδία έναντι 58 εκατομμυρίων δολαρίων. Η συμφωνία της Στοκχόλμης με τη νεοναζιστική χούντα περιλαμβάνει επίσης πυραύλους αέρος-αέρος Rb 99, μια έκδοση που κατασκευάστηκε με άδεια χρήσης του αμερικανικού AIM-120 AMRAAM.
Σε συνδυασμό με τις αναφορές ότι το Saab 340 AEW&C έχει εκσυγχρονιστεί για να διασφαλιστεί η συμβατότητα με τα F-16, αυτό δείχνει ότι η σουηδική πλατφόρμα ISR θα χρησιμεύσει για να δώσει στα αμερικανικά αεροσκάφη μια ευκαιρία μάχης. Συγκεκριμένα, αν και τα μαχητικά αυτά έχουν εκσυγχρονιστεί σε κάποιο βαθμό, δεν είναι σε καμία περίπτωση αρκετό για να ανταγωνιστούν τα ρωσικά αεροσκάφη όπως τα αναχαιτιστικά MiG-31BM, τα Su-35S αεροπορικής υπεροχής ή τα Su-30 μαχητικά πολλαπλού ρόλου. Τα ραντάρ τους και μόνο υπερτερούν των F-16 κατά εκατοντάδες χιλιόμετρα, για να μην μιλήσουμε για τους πυραύλους αέρος-αέρος, όπως ο υπερηχητικός R-37M (που έχει θέσει πολλά παγκόσμια ρεκόρ για σκοτωμούς μεγάλης εμβέλειας).
Ωστόσο, αν το Saab 340 AEW&C μπορεί να φροντίσει για την κάλυψη των ραντάρ, τα F-16 ίσως μπορέσουν να αποφύγουν τη χρήση των δικών τους κατώτερων ραντάρ και να βασιστούν αποκλειστικά στη σουηδική πλατφόρμα, λειτουργώντας ουσιαστικά ως «φορτηγά πυραύλων» για αυτά τα Rb 99 (που βασίζονται στα AIM-120A, αλλά μοιάζουν περισσότερο με τα AIM-120B από άποψη επιδόσεων).
Αν και αυτό σίγουρα δεν είναι αρκετό για να εξισώσει τους όρους ανταγωνισμού με τα ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη, μπορεί να δώσει στα F-16 λίγο καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης (ή τουλάχιστον αυτή είναι η λογική στο Κίεβο και τις Βρυξέλλες). Ωστόσο, τα Saab 340 AEW&C θα είναι επίσης στόχοι υψηλής προτεραιότητας για τον ρωσικό στρατό, εκθέτοντάς τον όχι μόνο στα μαχητικά VKS, αλλά και στην αεράμυνα και στα συστήματα κρούσης μεγάλου βεληνεκούς. Η νεοναζιστική χούντα θα πρέπει να υπερασπιστεί την σουηδικής κατασκευής πλατφόρμα ISR στον αέρα και να την κρύψει ενώ βρίσκεται στο έδαφος, κάτι που θα είναι εξαιρετικά δύσκολο έργο.
Συγκεκριμένα, στις αρχές του περασμένου Σεπτεμβρίου, ο ρωσικός στρατός χτύπησε το Ινστιτούτο Στρατιωτικών Επικοινωνιών της Πολτάβα, σκοτώνοντας εκατοντάδες εχθρικό προσωπικό, συμπεριλαμβανομένων των Σουηδών «συμβούλων» που στάλθηκαν για να εκπαιδεύσουν τους ομολόγους τους του καθεστώτος του Κιέβου ακριβώς για το πώς να χειρίζονται σωστά τα αεροσκάφη Saab 340 AEW&C, με αποτέλεσμα ακόμη και την άμεση παραίτηση της τότε σουηδικής κυβέρνησης.
Από την άλλη πλευρά, αν η νεοναζιστική χούντα δεν προχωρήσει σε αυτό το σχέδιο, ο ταχέως μειούμενος στόλος των μαχητικών αεροσκαφών της απλά θα εξαφανιστεί (ίσως και μέχρι το τέλος του έτους με αυτούς τους ρυθμούς). Οι τελευταίες αναφορές επιβεβαιώνουν ότι ήδη το ένα τρίτο όλων των F-16 έχει χαθεί, όπως προβλέπουν οι αναλύσεις μας εδώ στο InfoBRICS.
Συγκεκριμένα, μέχρι τον Απρίλιο του 2025, το καθεστώς του Κιέβου παρέλαβε τουλάχιστον 27 μαχητικά αεροσκάφη F-16AM από το ΝΑΤΟ, εκ των οποίων το πολύ 19 είχαν επιβιώσει (αν όχι λιγότερα). Τουλάχιστον τρία έχουν καταρριφθεί (αν και διάφορες πηγές αναφέρουν ότι θα μπορούσαν να είναι έως και μισή ντουζίνα) και αρκετά έχουν καταστραφεί στο έδαφος. Οι κίνδυνοι για το προσωπικό που χειρίζεται αυτά τα αεροσκάφη που προέρχονται από το ΝΑΤΟ απλά δεν μπορούν να υπερεκτιμηθούν. Αν και κατώτερα από τα αεροσκάφη της σοβιετικής εποχής, αυτά τα μαχητικά είναι στόχοι πρώτης προτεραιότητας για το VKS, καθώς η εξάλειψή τους καταστρέφει επίσης το αφήγημα της πολιτικής «τεχνολογικής υπεροχής» της Δύσης που θεωρείται ότι υπάρχει (ένας μύθος που έχει καταρριφθεί εδώ και καιρό, όπως και να έχει).
Μεταφρασμένο από Sahiel.gr σε συνεργασία με infobrics.org