Στις 17 Απριλίου οι Ιρανικές Δυνάμεις Αεράμυνας παρουσίασαν μια νέα σημαντικά εκσυγχρονισμένη παραλλαγή του κορυφαίου συστήματος αεράμυνας μεγάλου βεληνεκούς της χώρας, το Bavar 373, η ονομασία του οποίου παραμένει άγνωστη.
Το νέο πυραυλικό σύστημα ενσωματώνει μια νέα κατηγορία πυραύλων επιφανείας-αέρος στερεών καυσίμων, τον Sayyad 4B, ο οποίος παρέχει εμβέλεια εμπλοκής 300 χιλιομέτρων.
Η αποκάλυψη του νέου συστήματος ακολουθεί την ισραηλινή αεροπορική επιδρομή σε διπλωματικό κτίριο του Ιράν στη Συρία την 1η Απριλίου, κατά την οποία σκοτώθηκαν ο ταξίαρχος της επίλεκτης δύναμης Quds Force του Σώματος των Φρουρών της Επανάστασης της χώρας Mohammad Reza Zahedi και δέκα άλλοι Ιρανοί, μεταξύ των οποίων αρκετοί επί μακρόν υπηρετούντες διπλωμάτες και ο αναπληρωτής του στρατηγού Zahedi, στρατηγός Haji Rahimi.
Έρχεται επίσης αφού το Ιράν εξαπέλυσε πολλαπλά κύματα επιθέσεων με πυραύλους κρουζ, βαλλιστικούς πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον στρατιωτικών εγκαταστάσεων στο Ισραήλ στις 13-14 Απριλίου, τα οποία το Ισραήλ έλαβε σημαντική δυτική και ιορδανική υποστήριξη για να βοηθήσει στην αναχαίτιση. Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν από τότε δεσμευτεί να προβούν σε αντίποινα.
Παρόλο που το Ιράν δεν διαθέτει σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη, το πολυεπίπεδο σύστημα αεράμυνάς του που περιλαμβάνει εγχώρια, σοβιετικά, κινεζικά και ρωσικά συστήματα αποτελεί σοβαρή πρόκληση για τους αντιπάλους που σχεδιάζουν πιθανές επιθέσεις.
Οι πρώτες παραλλαγές του Bavar 373 εισήλθαν σε υπηρεσία γύρω στο 2015, ενώ μια νέα γενιά συστημάτων παρουσιάστηκε τον Αύγουστο του 2021 και διατίθεται στην αγορά για εξαγωγές από το 2022.
Η ρωσική άρνηση εξαγωγής προηγμένων συστημάτων αεράμυνας στο Ιράν κατά τις δεκαετίες του 1990 και του 2000, καθώς και η καταγγελία σύμβασης για την παροχή συστημάτων S-300 το 2010 λόγω δυτικών πιέσεων, πιστώθηκαν ότι ώθησαν τις προσπάθειες για την ανάπτυξη προηγμένων εγχώριων συστημάτων.
Το Ιράν απέκτησε τελικά βελτιωμένες παραλλαγές των S-300 από το 2017, αλλά έκτοτε δεν έχει προβεί σε περαιτέρω παραγγελίες. Ιρανικές κυβερνητικές πηγές έχουν υποστηρίξει ότι οι νέες παραλλαγές του Bavar 373 που τίθενται σε υπηρεσία από το 2021 ήταν πιο ικανές από το ρωσικό σύστημα S-400 που η Μόσχα έδειξε μεγαλύτερη προθυμία να πουλήσει στο Ιράν από τα τέλη της δεκαετίας του 2010, αν και οι ισχυρισμοί αυτοί έχουν αμφισβητηθεί σοβαρά εκτός Ιράν.
Η τελευταία παραλλαγή του Bavar 373 έχει μεγαλύτερο βεληνεκές εμπλοκής από τις περισσότερες μονάδες S-400 και όλους τους S-300, ενώ μόνο ένα μέρος του ρωσικού αποθέματος S-400 έχει εξοπλιστεί με τον πιο πρόσφατο πύραυλο 40N6 που παρέχει βεληνεκές εμπλοκής 400 χιλιομέτρων.
Το βεληνεκές των 300 χιλιομέτρων του Bavar 373 το τοποθετεί στο ίδιο επίπεδο με το κινεζικό σύστημα HQ-9 και πολύ μπροστά από τα πιο περιορισμένα βεληνεκή των δυτικών συστημάτων αεράμυνας.
Οι προηγούμενες παραλλαγές του Bavar 373 διέθεταν έξι κινητούς εκτοξευτές που ο καθένας έφερε τέσσερις πυραύλους ανά σύστημα, καθώς και ένα κέντρο διοίκησης, ένα ραντάρ έρευνας και ένα ραντάρ εντοπισμού στόχων, με το κάθε ένα να έχει εμβέλεια ανίχνευσης 260 χιλιομέτρων.
Πιθανολογείται ότι στην τελευταία παραλλαγή έχει βελτιωθεί σημαντικά η εμβέλεια ανίχνευσης, ή ότι σχεδιάστηκε για να χρησιμοποιεί δεδομένα στόχευσης από άλλα μέσα, όπως μαχητικά αεροσκάφη ή προωθημένα συστήματα ραντάρ, ώστε να εκμεταλλεύεται το πλήρες βεληνεκές του πυραύλου Sayyad 4B.
Το σύστημα αναπτύσσεται ως μέρος ενός πολυεπίπεδου δικτύου αεράμυνας, που περιλαμβάνει άλλα μέσα μεγάλου βεληνεκούς, όπως το Khordad 15, και συστήματα μικρού βεληνεκούς, όπως το 3ο Khordad, με τις δυνατότητες ανίχνευσης μεγάλου βεληνεκούς να παρέχονται από το ρωσικό ραντάρ Rezonans-NE.
Το Bavar 373 έχει τη δυνατότητα να κερδίσει σημαντική απήχηση στις εξαγωγικές αγορές λόγω τόσο της απροθυμίας της Ρωσίας να παρέχει τα δικά της συστήματα σε ορισμένους πελάτες, όπως η Συρία, όσο και της διάθεσης μεγαλύτερου μέρους της παραγωγικής ικανότητας του ρωσικού αμυντικού τομέα προς την κατασκευή για τις άμεσες πολεμικές ανάγκες της χώρας.
Ειδικότερα η Συρία, η οποία επεδίωκε να αποκτήσει ρωσικά συστήματα S-300 από τη δεκαετία του 1990, αλλά δεν έλαβε την άδεια να τα αγοράσει, και όπως και το Ιράν είδε τις συμβάσεις να ακυρώνονται το 2013 λόγω των δυτικών πιέσεων, θα μπορούσε να αποτελέσει κορυφαίο πελάτη για τα συστήματα.