Παρατηρητές σκιαγραφούν τη στρατηγική του Ιράν να αποφύγει τον πόλεμο πλήρους κλίμακας για να διατηρήσει τη σημαντική πυρηνική πρόοδο.
Η ιρανική δραστηριότητα εμπλουτισμού ουρανίου στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της χώρας έχει φθάσει σε ανησυχητικά προχωρημένα επίπεδα εν μέσω αυξανόμενων περιφερειακών εντάσεων. Η Ισλαμική Δημοκρατία αντιμετωπίζει τώρα κρίσιμες αποφάσεις σχετικά με το πυρηνικό της δόγμα και το χρονοδιάγραμμα των πρόσθετων βημάτων, πέραν του εμπλουτισμού ουρανίου, που απαιτούνται για την παραγωγή πυρηνικών όπλων.
Στις 14 Αυγούστου, η Iran International ανέφερε ότι το Ιράν αναδιαρθρώνει μυστικά τον Οργανισμό Αμυντικής Καινοτομίας και Έρευνας (SPND) και συνεχίζει τα πειράματα για τους μηχανισμούς ενεργοποίησης πυρηνικών όπλων.
Τον περασμένο μήνα, το γραφείο του διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών δήλωσε στο Κογκρέσο σε ετήσια έκθεση για τις απειλές ότι από το 2020, το Ιράν «έχει αναλάβει δραστηριότητες που το τοποθετούν καλύτερα στην παραγωγή πυρηνικής συσκευής, εάν το επιλέξει», σύμφωνα με δημοσίευμα της Φωνής της Αμερικής στις 20 Αυγούστου.
Στην έκθεση παραλείφθηκε κυρίως ένας μακροχρόνιος ισχυρισμός, τον οποίο υποστήριζαν παλαιότερα οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και ο οποίος εμφανιζόταν σε προηγούμενες εκθέσεις, σύμφωνα με τον οποίο το Ιράν «δεν αναλαμβάνει επί του παρόντος τις βασικές δραστηριότητες ανάπτυξης πυρηνικών όπλων που είναι απαραίτητες για την παραγωγή μιας δοκιμαστικής πυρηνικής συσκευής» .
Ο καθηγητής Uzi Rabi, ανώτερος ερευνητής και επικεφαλής του Προγράμματος Περιφερειακής Συνεργασίας στο Κέντρο Μεσανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών Moshe Dayan του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, περιέγραψε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ως το «στρατηγικό κόσμημα» του καθεστώτος.
Το Ιράν είναι απίθανο να πάρει ρίσκα με την πυρηνική του πρόοδο τώρα που είναι τόσο κοντά στην υλοποίηση του πυρηνικού του δυναμικού, δήλωσε στο JNS.
«Όλη η περιφερειακή αναταραχή αναγκάζει το Ιράν να υιοθετήσει μια πιο προσεκτική και υπολογισμένη προσέγγιση. Καθοδηγεί τη Χεζμπολάχ να συνεχίσει να «δαγκώνει» το Ισραήλ, ενώ μειώνει την ένταση των δικών της αντιδράσεων και της εκδίκησης εναντίον του Ισραήλ», είπε.
Σε αυτό το στάδιο, μια σύγκρουση πλήρους κλίμακας που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις πυρηνικές φιλοδοξίες του και να δει τις πυρηνικές του εγκαταστάσεις να δέχονται επιθέσεις, δεν είναι προς το συμφέρον της Ισλαμικής Δημοκρατίας, εξήγησε.
«Το Ιράν έχει δει από κοντά τα τρωτά του σημεία και καταλαβαίνει ότι όσον αφορά την αεράμυνα και την εσωτερική ασφάλεια, είναι πολύ εκτεθειμένο», δήλωσε ο Rabi στο JNS. «Ως εκ τούτου, πιστεύει ότι πρέπει να επιταχύνει την ολοκλήρωση του πυρηνικού του προγράμματος για να αντιμετωπιστεί διαφορετικά και να αποτρέψει τέτοιες διεισδυτικές επιθέσεις».
Στις 19 Απριλίου, τα διεθνή μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι μια αεροπορική επιδρομή είχε ως στόχο μια συστοιχία αεράμυνας S-300 που βρίσκεται στην αεροπορική βάση Shikari του Ιράν, η οποία προστατεύει την πυρηνική τοποθεσία Isfahan. Η επίθεση έγινε πέντε ημέρες μετά την εκτόξευση από το Ιράν περισσότερων από 300 πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών κατά του Ισραήλ.
Το Ιράν απειλεί τις τελευταίες εβδομάδες να προβεί σε αντίποινα για την έκρηξη της 31ης Ιουλίου που σκότωσε τον επικεφαλής της τρομοκρατίας του πολιτικού γραφείου της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη.
Σύμφωνα με τον Ραμπί, το Ιράν είναι αποφασισμένο να ολοκληρώσει γρήγορα το πυρηνικό του πρόγραμμα για να εδραιώσει τη στρατηγική του θέση και ελπίζει έτσι να αποκτήσει ανοσία σε μελλοντικές επιθέσεις.
Η Andrea Stricker, αναπληρώτρια διευθύντρια του Προγράμματος Μη Διάδοσης και Βιολογικής Άμυνας στο Ίδρυμα για την Υπεράσπιση των Δημοκρατιών με έδρα την Ουάσιγκτον, δήλωσε στο JNS ότι ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ «πιθανότατα θα διατάξει την εξόρμηση για πυρηνικά όπλα μόνο όταν το Ιράν θα έχει επαρκή πυρηνικά καύσιμα για ένα πυρηνικό οπλοστάσιο λογικού μεγέθους, τα οποία θα μπορούσε γρήγορα να εμπλουτίσει σε οπλικό βαθμό ή να εκτρέψει σε μια μυστική τοποθεσία, καθώς και την ικανότητα να κατασκευάσει γρήγορα τα καύσιμα σε πυρηνικές συσκευές».
Εξήγησε ότι η Τεχεράνη προχωρά ανοιχτά στις προσπάθειές της να συγκεντρώσει πυρηνικά καύσιμα και ότι οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες έχουν παρατηρήσει σημάδια της δυνατότητας του Ιράν να κατασκευάσει πυρηνικές συσκευές, αν και ενδέχεται να βρίσκονται σε εξέλιξη πρόσθετες μυστικές δραστηριότητες.
«Η στρατηγική της προόδου στο πυρηνικό κατώφλι χωρίς την έγκριση της ανάπτυξης ατομικών όπλων μέχρι την τελευταία στιγμή θωρακίζει τον Χαμενεΐ από τη διαρροή μιας τέτοιας απόφασης από κάποιον αξιωματούχο ή από τον εντοπισμό της από τις δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών», εκτίμησε ο Στρικερ.
Ο Stricker παρέθεσε ένα ιστορικό παράδειγμα σχετικά με τα χρονοδιαγράμματα, αναφέροντας το πυρηνικό πρόγραμμα της Ταϊβάν τη δεκαετία του 1970 και του ’80 ως μια περίπτωση όπου η ηγεσία στόχευε να βρίσκεται σε διάστημα τριών έως έξι μηνών από την παραγωγή ατομικού όπλου.
«Μέχρι το 1986, η Ταϊβάν απείχε ακόμη περίπου τρία έως πέντε χρόνια από την επίτευξη αυτής της ικανότητας. Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες το ανακάλυψαν και το 1987 η Ουάσινγκτον ανάγκασε την Ταϊπέι να κλείσει το πρόγραμμα. Αυτό είναι το είδος της ανίχνευσης που ένα … κράτος θα προσπαθούσε να αποφύγει, ειδικά το Ιράν, δεδομένου του πόσο διεισδυτικό είναι το κράτος», πρόσθεσε.
Σε ένα δημοσίευμα της 21ης Αυγούστου στην Algemeiner, ο Stricker περιέγραψε τις ανησυχητικές προόδους που έχει κάνει πρόσφατα το Ιράν στο πυρηνικό του πρόγραμμα. Δήλωσε ότι τον Ιούνιο, η Τεχεράνη εγκατέστησε πολυάριθμες νέες φυγόκεντρες στο εργοστάσιο εμπλουτισμού της Νατάνζ και στην υπόγεια τοποθεσία Φορντόου, υπερτριπλασιάζοντας την ικανότητα της τελευταίας να παράγει ουράνιο εμπλουτισμένο στο 60%.
«Η συγκέντρωση υλικού εμπλουτισμένου κατά 60% φέρνει το Ιράν λίγες ημέρες μακριά από τον εμπλουτισμό αυτού του ουρανίου στο 90%, το επίπεδο που απαιτείται για ατομικά όπλα», προειδοποίησε ο Στρικερ. Τόνισε ότι ως αποτέλεσμα, ο λεγόμενος «χρόνος διάσπασης» της Ισλαμικής Δημοκρατίας -το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την παραγωγή ουρανίου οπλικού βαθμού για πολλαπλές πυρηνικές συσκευές- μπορεί να έχει μειωθεί σημαντικά.
Ο Στρίκερ σημείωσε ότι το 35μελές Συμβούλιο των Διοικητών του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) πρόκειται να συνεδριάσει στις 9 Σεπτεμβρίου στη Βιέννη για να αξιολογήσει τις πυρηνικές προόδους της Τεχεράνης και τη μη συμμόρφωση με προηγούμενες απαιτήσεις του Συμβουλίου. Προέτρεψε τη Δύση να περάσει ψήφισμα μομφής του ΙΑΕΑ κατά της Τεχεράνης και να ενεργοποιήσει την «επαναφορά» των κυρώσεων του ΟΗΕ για να αποτρέψει περαιτέρω ιρανικές προόδους.
Εν τω μεταξύ, αναφορές από το Ιράν δείχνουν ότι εντείνεται η εσωτερική συζήτηση σχετικά με το πυρηνικό δόγμα και τη στάση της χώρας, ιδίως υπό το φως των πρόσφατων γεγονότων, συμπεριλαμβανομένης της εξόντωσης του Χανίγιε στην Τεχεράνη και της κλιμάκωσης των εντάσεων με το Ισραήλ.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Iran Dossier, ορισμένοι Ιρανοί αξιωματούχοι και νομοθέτες ζητούν την επανεκτίμηση της πυρηνικής στάσης της χώρας, ανοίγοντας ενδεχομένως το δρόμο για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.
Εν μέσω αυτών των εξελίξεων, πρώην Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν εκφράσει έντονες απόψεις υπέρ της απόκτησης πυρηνικών όπλων από το Ιράν. Ο Mohammadreza Sabbaghian Bafghi, πρώην μέλος του ιρανικού κοινοβουλίου, υποστήριξε ότι το Ιράν θα πρέπει να αναπτύξει πυρηνικό όπλο ως μορφή αντιποίνων κατά του Ισραήλ και των «καταπιεστικών χωρών». Δήλωσε σε μια κοινοβουλευτική συνεδρίαση στις 12 Αυγούστου: «Κατά τη γνώμη μου, τα αντίποινα της Ισλαμικής Δημοκρατίας κατά των δολοφονιών των Παλαιστινίων και της κατάστασης στη Γάζα, ιδιαίτερα της δολοφονίας του Ισμαήλ Χανίγια, θα πρέπει να είναι η ανάπτυξη ενός [πυρηνικού] όπλου που κατέχουν το Ισραήλ και οι καταπιεστικές χώρες».
Ομοίως, το πρώην μέλος της Majlis Ahmad Bakhshayesh Ardestani τάχθηκε υπέρ της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων ως μέσο διασφάλισης των στρατηγικών συμφερόντων του Ιράν. Πρότεινε ότι ένα πυρηνικό όπλο θα δημιουργούσε ισορροπία δυνάμεων έναντι του Ισραήλ και θα ενίσχυε τη θέση του Ιράν στις διεθνείς διαπραγματεύσεις.
Φαίνεται απίθανο ότι τέτοιες δηλώσεις έγιναν χωρίς την προηγούμενη γνώση και έγκριση του Σώματος Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης και του Αγιατολάχ Χαμενεΐ.
Από τον Yaakov Lappin
Πηγή: israeltoday.co.il