Η ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ αλλάζει τις ευρωπαϊκές ισορροπίες. Η γεωστρατηγική ήττα της Ρωσίας. Το ΝΑΤΟ γίνεται βαλτικό. Η αναμονή της Σουηδίας.
Η επίσημη ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ στις 5 Απριλίου αποτελεί ιστορική καμπή για ολόκληρη τη Συμμαχία και στρατηγική ήττα για τη Ρωσία. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία θα έπρεπε να εμποδίσει τον ευρωατλαντικό οργανισμό να πλησιάσει περισσότερο τα ρωσικά σύνορα, είχε το αντίθετο αποτέλεσμα, αναγκάζοντας τη Μόσχα να αποδεχθεί ένα τετελεσμένο γεγονός χωρίς δυνατότητα αντίδρασης λόγω των μεγάλων πολιτικών και στρατιωτικών περιορισμών που έδειξε με την έναρξη της “ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης” στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Το τακτικό λάθος του Κρεμλίνου που πίστεψε ότι η εισβολή στην Ουκρανία θα τελείωνε σε λίγες ημέρες μετατράπηκε σε στρατηγικό λάθος που ευνόησε την επέκταση του ΝΑΤΟ εις βάρος του στρατηγικού βάθους της ρωσικής υπερδύναμης στη Βόρεια Ευρώπη. Η συμμετοχή του Ελσίνκι στη Συμμαχία, η οποία μοιράζεται 1300 χιλιόμετρα συνόρων με τη Μόσχα, μειώνει τα πολιτικά και στρατιωτικά περιθώρια ελιγμών του Κρεμλίνου στην περιοχή της Βαλτικής, η οποία εντάσσεται όλο και περισσότερο στην αμερικανική σφαίρα επιρροής: πολιτικά επειδή η φινλανδική ουδετερότητα εγγυάται στη Ρωσία έναν δίαυλο διαμεσολάβησης με τη Δύση που αποτρέπει την υπερβολική απομόνωση της Μόσχας από την ευρωπαϊκή ήπειρο, ιδίως σε περιόδους κρίσης- στρατιωτικά επειδή τα ρωσο-φινλανδικά σύνορα έχουν πλέον γίνει ένα καυτό μέτωπο, δεδομένης της εγγύτητας της Φινλανδίας σε ρωσικά στρατηγικά σημεία, όπως η πόλη της Αγίας Πετρούπολης και η χερσόνησος Κόλα, γεγονός που θα αναγκάσει το Κρεμλίνο να εκτρέψει σημαντικούς στρατιωτικούς πόρους σε αυτή τη γραμμή έντασης, τους οποίους θα μπορούσε αντ’ αυτού να χρησιμοποιήσει σε άλλα γεωπολιτικά σενάρια.
Ταυτόχρονα, οι επιπτώσεις του ρωσο-ουκρανικού πολέμου έχουν αλλάξει δραστικά τις εσωτερικές ισορροπίες του Ατλαντικού Συμφώνου και τη γεωπολιτική φύση του ίδιου του ΝΑΤΟ: η Ατλαντική Συμμαχία γεννήθηκε στην πραγματικότητα ως ευρωατλαντικός οργανισμός το 1949, αλλά από τις 24 Φεβρουαρίου 2022 μετασχηματίζεται σταδιακά σε βαλτοατλαντικό οργανισμό. Η νέα περιοχή άξονα δεν φαίνεται να είναι τόσο η Ανατολική Ευρώπη tout court όσο η Βαλτικο-Σκανδιναβική Ευρώπη, με την Πολωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Φινλανδία να αποτελούν τα κύρια προπύργια της δυτικής ανάσχεσης της Ρωσίας. Η διαδικασία αυτή βρίσκεται ακόμη στα σκαριά, καθώς η Σουηδία πρέπει να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ για να ολοκληρωθεί.
Η Άγκυρα, μαζί με τη Βουδαπέστη, δεν έχει ακόμη επικυρώσει την ένταξη της σκανδιναβικής χώρας και πιθανότατα δεν θα το κάνει μέχρι να επιτύχει την έκδοση των Κούρδων πολιτοφυλάκων του PKK από τη σουηδική κυβέρνηση, ανεξάρτητα από το εκλογικό αποτέλεσμα της 14ης Μαΐου. Η Στοκχόλμη πιθανότατα θα επιλέξει τελικά τον συμβιβασμό με την Άγκυρα, ζητώντας ως αντάλλαγμα εγγυήσεις και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των εκδοθέντων. Πρόκειται για μια ρεαλιστική επιλογή, η οποία όμως είναι θεμελιώδους σημασίας για τη γεωστρατηγική στάση του κράτους στο μέλλον της περιοχής: η παραμονή ουδέτερης θέσης και εκτός ΝΑΤΟ σε μια τόσο κρίσιμη γεωπολιτική περιοχή δεν θα σήμαινε μόνο την απώλεια εξουσίας λήψης αποφάσεων, καταλήγοντας να απομονωθεί προς όφελος των γειτονικών κρατών, αλλά και να θέσει σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια του ίδιου του κράτους, η οποία θα μπορούσε να επηρεαστεί από γεγονότα που θα προκαλούνταν από τρίτους. Πράγματι, η διεύρυνση του ΝΑΤΟ σε μια χώρα τόσο μεγάλη όσο η Φινλανδία αυξάνει εκθετικά τη γραμμή επαφής με τη Ρωσία και κατά συνέπεια τον κίνδυνο περιστατικών, λαθών και εντάσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στο ξέσπασμα ενός άμεσου πολέμου μεταξύ της Συμμαχίας και της Μόσχας, στον οποίο αναπόφευκτα θα εμπλέκεται και η πρώην σκανδιναβική δύναμη λόγω της γεωγραφικής της θέσης. Επομένως, η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ θα ήταν ζωτικής σημασίας για τη χώρα προκειμένου να προστατεύσει τα εθνικά της συμφέροντα, να αποτρέψει την κλιμάκωση και να επιστρέψει ως μεγάλη δύναμη της Βαλτικής σε αντιρωσική λειτουργία. Η Στοκχόλμη μπορεί επίσης να φοβάται ότι το Ελσίνκι φιλοδοξεί να γίνει μια μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη σε σύντομο χρονικό διάστημα, χρησιμοποιώντας την εδαφική της εγγύτητα με τη Ρωσία προς όφελός της και εγκαθιδρύοντας μια προνομιακή σχέση με την Ουάσινγκτον που θα μπορούσε να υπερκεράσει τη Σουηδία ως δευτερεύουσα δύναμη, αντιστρέφοντας την ιεραρχία δυνάμεων μεταξύ των δύο χωρών. Τα σημάδια αυτής της στρατηγικής τάσης έχουν ήδη ξεκινήσει εδώ και ενάμιση χρόνο στη Φινλανδία, και η νίκη του Petteri Orpo, ηγέτη του φιλελεύθερου συντηρητικού κόμματος της Φινλανδίας, στις φινλανδικές βουλευτικές εκλογές του Απριλίου και του κεντροδεξιού συνασπισμού αποτελούν ένδειξη της αυξημένης αυτογνωσίας του φινλανδικού εκλογικού σώματος, που τροφοδοτείται από τη “ρωσοφοβία” που οργιάζει μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία ώθησε την απερχόμενη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση της Sanna Marin να αποκηρύξει την ουδετερότητα της χώρας. Ο παράγοντας χρόνος παίζει σήμερα υπέρ του Ελσίνκι.
Οι γεωπολιτικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στη σκανδιναβική χερσόνησο αποτελούν μέρος μιας πολύ ευρύτερης αλλαγής που αφορά ολόκληρη την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας. Η Πολωνία, η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία έχουν σχηματίσει από τις 24 Φεβρουαρίου 2022 ένα πλήρες αντιρωσικό μπλοκ της Βαλτικής στο πλαίσιο της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, πιέζοντας να επιβληθούν κυρώσεις στους τομείς της Μόσχας που θεωρούνται πιο στρατηγικοί (όπως ο πυρηνικός) και εφαρμόζοντας στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία. Το σπιράλ της έντασης που προέκυψε οδήγησε σχεδόν σε διακοπή των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της Ρίγας, του Ταλίν και του Βίλνιους από τη μία πλευρά και της Μόσχας από την άλλη. Η ανάπτυξη τακτικών πυρηνικών όπλων από τη Ρωσία στη Λευκορωσία αποτελεί το πρώτο σημάδι στρατιωτικοποίησης ολόκληρης της βαλτικορωσικής μεθορίου, η οποία ενδέχεται να αποτελέσει το σκηνικό σημαντικών εντάσεων τα επόμενα χρόνια. Η επόμενη σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο στο Βίλνιους, την πρωτεύουσα της Λετονίας, και θα έχει μεγάλη πολιτική αξία τόσο επειδή η Φινλανδία θα συμμετάσχει για πρώτη φορά ως επίσημο μέλος της Ατλαντικής Συμμαχίας όσο και επειδή η Βαλτική Ευρώπη θα αναγνωριστεί οριστικά ως η βασική περιοχή της ισορροπίας Δύσης-Ρωσίας στην Ευρώπη.
[ΠΗΓΗ]
Ακολουθήστε το Sahiel.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.