Μέσα στον αινιγματικό θύλακα του Ελ Τίγκρε στο Μεξικό, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τον σκελετό ενός νεαρού, θυσιασμένου Μάγια με ένα μεγάλο δαχτυλίδι από νεφρίτη. Λάμποντας στον λασπωμένο τάφο του, το φωτεινό πράσινο αρχαίο κειμήλιο ψιθυρίζει για περασμένες τελετουργίες που κάποτε έπλεκαν την ύπαρξη και τον θάνατο σε μια περίπλοκη χορογραφία υπέρβασης.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπολογίας και Ιστορίας (INAH ) ανέφερε ότι η ανακάλυψη έγινε κατά τη διάρκεια πρόσφατων ανασκαφών στη μεξικανική πολιτεία Cameche, κοντά στον ποταμό Rio Candelaria, στην πόλη Ελ Τίγκρε των Μάγια. Γνωστή και ως “Itzamkanac” (τόπος του φιδιού της σαύρας), η Ελ Τίγκρε κατοικήθηκε για πρώτη φορά κατά τη Μέση Προκλασική περίοδο (600 – 300 π.Χ.) και κατοικήθηκε μέχρι περίπου το 1557 μ.Χ., όταν έγινε η ισπανική κατάκτηση.
Λειτουργώντας ως πολιτική πρωτεύουσα της επαρχίας Acalán, κλάδου είτε των Chontal Maya είτε των Putún Maya, το Ελ Τίγκρε ήταν γνωστό για την εμπορική του δραστηριότητα και ως τελετουργικό κέντρο, γεγονός που είναι εμφανές στις μεγάλες μάσκες από στόκο που εκτίθενται. Και ήταν εδώ που ο Ισπανός κατακτητής Ερνάν Κορτές διέταξε τη σφαγή του Κουαουχτεμόκ, του τελευταίου ελεύθερου ηγεμόνα της αυτοκρατορίας των Αζτέκων.
Ο νεφρίτης σε κοσμικό πλαίσιο…
Ο Diego Prieto Hernández, γενικός διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Ανθρωπολογίας και Ιστορίας ( INAH,) δήλωσε ότι το δαχτυλίδι από νεφρίτη βρέθηκε μέσα σε ένα ιερό δοχείο στη δομή 1 της αρχαιολογικής ζώνης Ελ Τίγκρε, που βρίσκεται δυτικά του κύριου ναού της πυραμίδας. Πιστεύεται ότι το δαχτυλίδι ανήκε πιθανώς σε “ένα νεαρό άτομο, που θάφτηκε γύρω στην Ύστερη Κλασική περίοδο (600-800 μ.Χ.)”.
Ο νεφρίτης, σεβαστός για την έντονη πράσινη απόχρωσή του, στην προκολομβιανή Μεσοαμερική είχε τεράστια πολιτιστική και συμβολική σημασία μεταξύ των ελίτ οικογενειών των Μάγια, των Αζτέκων και των Ολμέκων. Τα τεχνουργήματα και τα κοσμήματα από νεφρίτη με θεότητες και πλάσματα δεν αποκαλύπτουν μόνο τον ρόλο του στις θρησκευτικές τελετουργίες και την κοινωνική ιεραρχία, αλλά και τη σύνδεσή του με τη γονιμότητα, τη ζωή και το σύμπαν.
Διαμόρφωση καλλιτεχνικών, κοινωνικών και θρησκευτικών τοπίων…
Σε ολόκληρη την αρχαία Μεσοαμερική ο νεφρίτης είχε βαθιά θρησκευτική και πνευματική σημασία και κατά τη διάρκεια τελετουργιών και τελετών ο λίθος συνδέθηκε συμβολικά με τον ήλιο, τον άνεμο, τη ζωή και τον θάνατο.
Ο πολύτιμος λίθος αποτελεί μαρτυρία της καλλιτεχνικής δεξιοτεχνίας, των πνευματικών πεποιθήσεων και της κοινωνικής πολυπλοκότητας των πολιτισμών της Μεσοαμερικής, και ως εκ τούτου, ο νεφρίτης αποτελούσε πολύτιμο εμπορικό αντικείμενο και φόρο τιμής.
Έτσι, ο νεφρίτης συνέβαλε στη διαμόρφωση του καλλιτεχνικού, κοινωνικού και θρησκευτικού τοπίου των αρχαίων μεσοαμερικανικών πολιτισμών.
Ο Diego Prieto Hernández από το INAH εξήγησε ότι οι αρχαιολόγοι έχουν πλέον εντοπίσει “177 προ-ισπανικές ανθρώπινες ταφές” μεταξύ του Palenque, στην Chiapas, και του Escárcega, στην Campeche. Ο Hernández πρόσθεσε ότι από τις 14 Αυγούστου 2023, “έχουν επίσης διατηρηθεί 2.698 ακίνητα, 248 στοιχεία επίπλων, 281.353 θραύσματα κεραμικών και 55 φυσικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την παρουσία αρχαίων ανθρώπινων ομάδων”.
Ωστόσο, ο συγκεκριμένος σκελετός ήταν διαφορετικός, καθώς είχε εναποτεθεί ως μέρος μιας ταφικής προσφοράς που περιελάμβανε δύο αγγεία μεγάλου μεγέθους που καλύπτονταν από κεραμικά κύπελλα, ως καπάκια. Ο θυσιασμένος άνθρωπος ήταν τοποθετημένος σε λυγισμένη θέση δίπλα στο καλά διατηρημένο δαχτυλίδι από νεφρίτη, γεγονός που αποδεικνύει ότι η εναπόθεση έγινε κατά την Ύστερη Κλασική περίοδο, η οποία θεωρείται ως η περίοδος κατά την οποία το Ελ Τίγκρε κορυφώθηκε σε περιφερειακή ισχύ.
Μια νέα τοποθεσία για τους αρχαιολογικούς τουρίστες…
Αρχαιολογικές έρευνες διεξάγονται όχι μόνο στο Τμήμα 1 της αρχαιολογικής ζώνης Ελ Τίγκρε, στο Campeche, αλλά και στην πλατεία Αγοράς και στην κεντρική πλατεία, καθώς και στο λεγόμενο “τριαδικό συγκρότημα”. Αυτή η Μεγάλη Κεντρική Ακρόπολη στο Ελ Τίγκρε αποτελείται από 15 μεγάλες κατασκευές και αμέτρητες μικρότερες κατασκευές που κατανέμονται σε μια έκταση περίπου 85.000 m 2. Όταν ολοκληρωθούν οι ανασκαφές, η περιοχή θα ανοίξει για τους τουρίστες.
Ο γενικός διευθυντής του INAH δήλωσε ότι ανεγείρεται επίσης ένα κτίριο με πίνακες ερμηνείας και σήμανση για τους επισκέπτες. Πολύ σύντομα, τα θεαματικά ερείπια στο Ελ Τίγκρε θα προσφέρουν στους τουρίστες νέες γνώσεις για την πολυπλοκότητα των κοινωνικών δομών, των θρησκευτικών πρακτικών και της καθημερινής ζωής των αρχαίων μεσοαμερικανικών πολιτισμών και για το πώς αλληλεπιδρούσαν με τον μεταβαλλόμενο φυσικό κόσμο που τους περιέβαλλε.
Με πληροφορίες από ancient-origins.net