Ο μεγάλος κατασκευαστής Silvio Berlusconi έλεγε ότι η οικοδομή είναι massimo risco – Massimo reccitamento.
Kaθώς τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων έχουν αρχίσει να εκτοξεύονται (ανεβαίνουν πάνω από 4% για πρώτη φορά από το 2019) την ίδια στιγμή τα υλικά κατασκευής κάνουν απαγορευτικά τόσο τα ιδιωτικά όσο και τα δημόσια έργα.
By Orla McCaffrey/Τhe Wall Street Journal
Τα υψηλότερα επιτόκια έχουν αρχίσει να μειώνουν τη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια που χρησιμοποιούνται για την αγορά κατοικιών.
Η εποχή των εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων στεγαστικών δανείων έχει τελειώσει.
Το μέσο επιτόκιο για ένα σταθερό στεγαστικό δάνειο 30 ετών ξεπέρασε το 4% για πρώτη φορά από τον Μάιο του 2019, ανακοίνωσε την Πέμπτη ο Freddie Mac. Στην αρχή του έτους, το μέσο επιτόκιο του πιο δημοφιλούς στεγαστικού δανείου της Αμερικής ήταν 3,22%. Έφτασε σε χαμηλό ρεκόρ 2,65% τον Ιανουάριο του 2021 και πέρασε περισσότερο από το μισό έτος κάτω από το 3%.
Το κόστος δανεισμού κατοικιών είχε αυξηθεί εν όψει της απόφασης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας την Τετάρτη να αυξήσει τα επιτόκια για πρώτη φορά από το 2018. Και ενώ η κίνηση του τριμήνου της Fed δεν επηρέασε τον εβδομαδιαίο μέσο όρο του Freddie Mac 4,16%, που καταγράφηκε πριν από την ανακοίνωση της κεντρικής τράπεζας είναι πιθανό να στείλει τα ποσοστά ακόμη υψηλότερα. Τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων συνδέονται στενά με την απόδοση του 10ετούς Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, το οποίο τείνει να αυξάνεται παράλληλα με το επιτόκιο αναφοράς της Fed.
Τα στεγαστικά δάνεια είναι το πρώτο μέρος που οι Αμερικανοί αισθάνονται τις επιπτώσεις της απόφασης της Fed να αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια για τον περιορισμό του πληθωρισμού, αλλά δεν θα είναι το τελευταίο.
Οι τράπεζες δανείζονται η μία από την άλλη με το επιτόκιο αναφοράς των ομοσπονδιακών κεφαλαίων της Fed, το οποίο με τη σειρά του επηρεάζει το κόστος δανεισμού για κάθε είδους καταναλωτικό και εταιρικό χρέος. Τα επιτόκια στις πιστωτικές κάρτες και τα δάνεια αυτοκινήτων, μεταξύ άλλων, θα αυξηθούν εάν η Fed αυξήσει τα επιτόκια άλλες έξι φορές φέτος, όπως σηματοδότησε την Τετάρτη.
Μια αύξηση των επιτοκίων συνήθως ωθεί τις τράπεζες να πληρώνουν περισσότερο τους καταθέτες τους, αντισταθμίζοντας κάπως το υψηλότερο κόστος δανεισμού. Αλλά οι τράπεζες δεν χρειάζονται περισσότερα χρήματα αυτή τη στιγμή. Τα κυβερνητικά κίνητρα κατά τη διάρκεια της πανδημίας αύξησαν τις αποταμιεύσεις των Αμερικανών και, κατ’ επέκταση, τις συνολικές καταθέσεις στις εμπορικές τράπεζες των ΗΠΑ.
Το αυξανόμενο κόστος δανεισμού αποτελεί άλλη μια πρόκληση για τους επίδοξους ιδιοκτήτες κατοικιών που ήδη αντιμετωπίζουν τις αυξανόμενες τιμές των κατοικιών. Ένα μέσο ποσοστό γύρω στο 4%, ενώ εξακολουθεί να είναι ιστορικά χαμηλό, είναι πολύ υψηλότερο από τα ποσοστά κάτω του 3% που ήταν διαθέσιμα για μεγάλο μέρος του περασμένου έτους. Και την τελευταία φορά που το επιτόκιο στεγαστικών δανείων 30 ετών ξεπέρασε το 4%, η μέση τιμή κατοικίας ήταν 277.000 $—26% χαμηλότερη από ό,τι είναι σήμερα.
Η μηνιαία πληρωμή για ένα σπίτι 375.000 $ με επιτόκιο 4% είναι 220 $ υψηλότερη από ό,τι η πληρωμή για ένα σπίτι παρόμοιας τιμής θα ήταν τον Δεκέμβριο του 2020, όταν τα επιτόκια ήταν κοντά σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ, σύμφωνα με στοιχεία του Realtor.com. Με προκαταβολή 20%, αυτό θα προσθέσει 79.200 $ σε μια υποθήκη 30 ετών.
Η αύξηση των επιτοκίων ώθησε τον David και τη Rebecca Keezer να πληρώσουν επιπλέον 4.000 $ για να κλειδώσουν ένα επιτόκιο 3,75% τον Φεβρουάριο, ενώ αναζητούσαν ένα σπίτι στα προάστια του Cincinnati. Το κόστος θα άξιζε τον κόπο, σκέφτηκε το ζευγάρι, εάν έμεναν σε ένα σπίτι στο εύρος τιμών-στόχων τους για τουλάχιστον πέντε χρόνια.
Ένας πωλητής αποδέχτηκε μία από τις προσφορές του αυτόν τον μήνα. Το ζευγάρι και οι δύο μικρές κόρες του μετακομίζουν από τη Florida, όπου το στεγαστικό δάνειο στο σημερινό τους σπίτι έχει επιτόκιο 4,125%.
«Έχω γνωρίσει μόνο ένα στεγαστικό δάνειο 4%,» είπε ο κ. Keezer. «Και δεν με ενδιέφερε να μάθω περίπου το 5%».
Τα υψηλότερα επιτόκια έχουν αρχίσει να μειώνουν τη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια που χρησιμοποιούνται για την αγορά κατοικιών. Οι αιτήσεις για αγορά στεγαστικών δανείων μειώθηκαν κατά 3,9% τον Φεβρουάριο σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι, σύμφωνα με την Ένωση Τραπεζικών Υποθηκών.
Ωστόσο, η ζήτηση μειώνεται λιγότερο από το αναμενόμενο, είπαν οι οικονομολόγοι, εν μέρει επειδή υπάρχουν τόσο λίγα αποθέματα. Με τον τρέχοντα ρυθμό πωλήσεων, τον Ιανουάριο σημειώθηκε ρεκόρ προσφοράς κατοικιών στην αγορά 1,6 μηνών, σύμφωνα με την Εθνική Ένωση Μεσιτών.
«Υπάρχουν ακόμη πολλοί άνθρωποι που μπορούν να αντέξουν οικονομικά να απορροφήσουν αυτά τα υψηλότερα ποσοστά, ίσως άτομα με κάποια γενεαλογική περιουσία ή ίδια κεφάλαια που αποκτήθηκαν από προηγούμενες συναλλαγές», δήλωσε η Selma Hepp, αναπληρώτρια επικεφαλής οικονομολόγος της CoreLogic.
Οι τιμές των κατοικιών στις ΗΠΑ έφτασαν σε υψηλό όλων των εποχών το 2021, αλλά αυτές οι αυξήσεις αναμένεται να επιβραδυνθούν το 2022 χάρη σε μια σειρά οικονομικών παραγόντων.
Η αύξηση των επιτοκίων θα δυσκολέψει τους ιδιοκτήτες σπιτιού να εξοικονομήσουν χρήματα μέσω της αναχρηματοδότησης. Η ομάδα των δανειοληπτών που μπορούσαν να μειώσουν τις μηνιαίες πληρωμές τους μέσω αναχρηματοδότησης μειώθηκε σε περίπου 4 εκατομμύρια τον Φεβρουάριο, από σχεδόν 18 εκατομμύρια τον Φεβρουάριο του 2021, σύμφωνα με την εταιρεία δεδομένων στεγαστικών δανείων Black Knight Inc.
Μια απότομη πτώση στις αναχρηματοδοτήσεις αναμένεται να παρασύρει τις συνολικές συνάψεις στεγαστικών δανείων για μια οικογένεια κατά σχεδόν 38% το πρώτο τρίμηνο σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, δήλωσε η Fannie Mae.
Σύμφωνα τώρα με το ρεπορτάζ της Ελένης Μπότα στο Capital.gr σε πρωτοφανή επίπεδα έχουν σκαρφαλώσει οι τιμές των υλικών κατασκευής, εκτοξεύοντας στα ύψη το κόστος τόσο στα δημόσια όσο και στα ιδιωτικά έργα.
Η άνοδος των τιμών των υλικών έχει ξεκινήσει από το φθινόπωρο του 2020, ωστόσο τους τελευταίους μήνες λόγω και της ανόδου του ενεργειακού κόστους που επέτεινε η εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία, η κατάσταση πλέον έχει ξεφύγει με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σοβαρά εμπόδια υλοποίησης νέων εργασιών στις αναδόχους εταιρείες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία εκπροσώπων του κατασκευαστικού κλάδου, η τιμή της ασφάλτου έχει καταγράψει μέχρι σήμερα αύξηση 140%.
Ειδικότερα από τα 262 ευρώ ο τόνος που ήταν στις 25/9/2020, στις 9/3/2021 σκαρφάλωσε στα 380 ευρώ ο τόνος, στις 29/12/2021 στα 432 ευρώ ο τόνος, στις 4/2/2022 στα 512 ευρώ ο τόνος και στις 8/3/2022 έφτασε στα 627 ευρώ ο τόνος, τιμή σχεδόν τριπλάσια της αρχικής.
“Με τέτοιες τιμές δεν προτίθεται κανείς να ρίξει άσφαλτο φέτος”, επισημαίνουν στελέχη εργοληπτικών ενώσεων της χώρας “μέχρι να δούμε αν και πότε θα υπάρξει διόρθωση στην αγορά”, αναφέρουν χαρακτηριστικά
Αυξήσεις 47% περίπου καταγράφουν και οι τιμές του οικοδομικού σιδήρου. Το Ιούνιο του 2021 η τιμή του ήταν στα 760 ευρώ ο τόνος, τον Νοέμβριο του 2021 στα 820 ευρώ ο τόνος, τον Φεβρουάριο στα 860 ευρώ ο τόνος και σήμερα στα 1.115 ευρώ ο τόνος.
Μεγάλες είναι και οι ανατιμήσεις στις υπόλοιπες κατηγορίες υλικών, με το σκυρόδεμα να σημειώνει αύξηση 20% (μέχρι τώρα η τιμή παρέμενε σταθερή), ενώ τον τελευταίο χρόνο οι τιμές των πλαστικών αυξήθηκαν κατά 120%, τα χυτοσίδερα υλικά κατά 60% και τα ηλεκτρολογικά κατά 30%.
Αν μάλιστα σε αυτό προσθέσουμε τις αυξήσεις κατά 480% του ρεύματος μέσης τάσης (από 0,062 ευρώ/Kh σε 0,36 ευρώ/Κh), την αύξηση του κόστους των μεταφορικών κατά 30% και των εκσκαφών κατά 32%, τότε είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος του προβλήματος.
Ήδη πληθώρα σημαντικών προμηθευτών υλικών των εργοληπτικών εταιρειών δηλώνουν στις εταιρείες ότι υφίσταται αποσταθεροποίηση των τιμών των πρώτων υλών και μεγάλες διακυμάνσεις στην διαθεσιμότητα των υλικών που εμπορεύονται και εκ τούτου δεν μπορούν να δεσμευτούν σε χρόνους και σε τιμές παράδοσης των παραγγελιών που δέχονται, ενώ υπάρχει διάχυτος ο φόβος για ελλείψεις υλικών που μπορεί να υπάρξουν.
Είναι ενδεικτικό ότι στην προ ημερών επιστολή της η Πανελλήνια Ένωση Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΔΜΕΔΕ), αναφερόμενη στο θέμα των ανατιμήσεων και ειδικότερα στο σιδηρό οπλισμό επισημαίνει ότι “η αύξηση που προκύπτει είναι της τάξης του 37,3% και αναμένονται περαιτέρω αυξήσεις λόγω έλλειψης πρώτης ύλης, ενόσω φημολογείται η διακοπή λειτουργίας των ελληνικών εργοστασίων παραγωγής (χαλυβουργίες)”.
Σημαντικό είναι το πρόβλημα για τις κατασκευαστικές εταιρείες που καλούνται να υπογράψουν συμβάσεις για έργα τα οποία κοστολόγησαν και έδωσαν προσφορές ακόμη και πριν από δύο χρόνια. Σε αυτή την περίπτωση, είτε δεν αναλαμβάνεις και χάνεις το έργο, είτε “μπαίνεις μέσα”, τονίζουν.
Το πρόβλημα αγγίζει και έργα τα οποία συμβασιοποιήθηκαν παλαιότερα όπου οι τιμές ήταν πολύ χαμηλότερες και πλέον τρέχουν με τιμές υλικών πολύ αυξημένες, με αποτέλεσμα να υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στην ομαλή εκτέλεση τους.
Αν και οι περισσότεροι εργολήπτες δεν θέτουν θέμα διάλυσης εργολαβιών, τονίζουν ωστόσο ότι θα σταματήσουν ή δεν θα ξεκινήσουν εργασίες μέχρι έως ότου ομαλοποιηθεί η κατάσταση αν και κανείς δεν μπορεί στην παρούσα φάση, να διαβλέψει πότε θα γίνει αυτό.
Πηγή: kourdistoportocali.com
Ακολουθήστε το Sahiel.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.