By Sahiel
Του Γιώργου Βάμβουκα
Ο Γιώργος Βάμβουκας είναι Καθηγητής Οικονομικών και Οικονομετρίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της Οικονομικής Επιτροπής του κινήματος Ελεύθεροι Άνθρωποι.
Η κυβέρνηση προγραμματίζει τη μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, με χρονικό σημείο εφαρμογής την 1η Ιανουαρίου 2022. Η προσδοκώμενη μεταρρύθμιση σχετίζεται με την επικουρική ασφάλιση και θα αφορά άτομα που θα ασφαλίζονται για πρώτη φορά, καθώς επίσης και ασφαλισμένους ηλικίας κάτω των 35 ετών. Για την υλοποίηση της μεταρρυθμιστικής πολιτικής στον τομέα της επικουρικής ασφάλισης, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προσέλαβε και διόρισε υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων τον καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτη Τσακλόγλου. Ο κ. Τσακλόγλου στο παρελθόν υπήρξε διορισμένος οικονομικός σύμβουλος των πρώην πρωθυπουργών του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σημίτη και Γιώργου Παπανδρέου.
Σε διάφορες συνεντεύξεις και σε πρόσφατη ομιλία του στη Βουλή των Ελλήνων, ο κ. Τσακλόγλου έχει αναφέρει ότι με βάση το κεφαλαιοποιητικό μοντέλο κοινωνικής ασφάλισης, οι εισφορές επικουρικής ασφάλισης θα μπαίνουν σε έναν κουμπαρά, τα χρήματα του οποίου θα αξιοποιούνται σε διάφορα παραγωγικά επενδυτικά έργα και οι θετικές αποδόσεις συνεχώς θα ανατροφοδοτούν το απόθεμα του κουμπαρά. Σύμφωνα με τον υφυπουργό, οι επενδύσεις αυτές θα έχουν μηδενικό ασφαλιστικό κίνδυνο και άρα τα λεφτά των ασφαλισμένων θα γεννοβολούν αενάως προσοδοφόρες αποδόσεις, επαυξάνοντας συνεχώς το απόθεμα κεφαλαίου εντός του κουμπαρά. Δηλαδή, ο κουμπαράς θα γεμίζει χρήματα και αναλογιστικά ο κάθε ασφαλισμένος θα λαμβάνει ικανοποιητική σύνταξη.
Ωστόσο, η κυβέρνηση υπόσχεται μια μεταρρυθμιστική πολιτική στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, χωρίς όμως οι αρμόδιοι υπουργοί με αδιάσειστα στατιστικά στοιχεία να αποδεικνύουν την επιτυχία του μεταρρυθμιστικού εγχειρήματος. Δηλαδή, αναφέρονται σε μια υποσχόμενη μεταρρύθμιση, επιχειρηματολογώντας όμως με λόγια και όχι με τεκμηριωμένα ποσοτικά δεδομένα. Ως γνωστόν, σε όλες τις χώρες του κόσμου δύο είναι τα επικρατούντα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης. Το “διανεμητικό” και το “κεφαλαιοποιητικό”. Το “διανεμητικό” είναι το πιο διαδεδομένο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης σχεδόν στο σύνολο των χωρών της υφηλίου. Εντούτοις, είτε το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης είναι το “διανεμητικό” είτε το “κεφαλοποιητικό”, η αποδοτικότητα, η χρηματοοικονομική απόδοση και η βιωσιμότητα αμφότερων των συστημάτων, εξαρτώνται άμεσα και αποκλειστικά από την επίτευξη ορισμένων βασικών οικονομικών, κοινωνικών και δημογραφικών ποσοτικών-ποιοτικών στόχων.
Για παράδειγμα, αν ο λόγος ασφαλισμένων προς συνταξιούχους είναι χαμηλότερος του τρία (3), το οποιοδήποτε σύστημα κοινωνικής ασφάλισης δεν θα μπορούσε μακροχρονίως να ήταν βιώσιμο. Στην προκειμένη περίπτωση οι δαπάνες θα ήταν μεγαλύτερες των εσόδων, με συνέπεια το έλλειμμα του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος να χρηματοδοτείτο με δανεισμό, προκαλώντας έτσι την άνοδο του δημοσίου χρέους της χώρας. Η περίπτωση της Ελλάδας είναι χαρακτηριστική. Εδώ και πενήντα χρόνια ο λόγος ασφαλισμένων προς συνταξιούχους σημειώνει συνεχώς πτωτική τάση. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι την περίοδο 1977-2020, ο λόγος ασφαλισμένων προς συνταξιούχους από 2,97(3.600.725/1.210.725=2,97) μειώθηκε σε 1,55 (3.852.100/2.481.970=1,55).
Το 1977 το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης στη χώρα μας είχε πλεόνασμα 0,2 δις ευρώ. Η συνεχής μείωση του λόγου “ασφαλισμένων/συνταξιούχων” είχε ως δραματικό αποτέλεσμα το έλλειμμα του κοινωνικοασφαλιστικού μας συστήματος το 2020 να διαμορφωθεί σε -20,8 δις ευρώ. Ειδικότερα, το 2020 τα έσοδα των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης-υγείας-πρόνοιας ήταν μόλις 23,1 δις και οι δαπάνες 43,9 δις ευρώ, με επακόλουθο το έλλειμμα να εκτοξευτεί στα -20,8 δις ευρώ. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης γνωρίζει ότι το έλλειμμα όλων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης το 2020 ξεπέρασε τα -20 δις ευρώ; Το 2020 η επιχορήγηση του κρατικού προϋπολογισμού προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης-υγείας-πρόνοιας ανήλθε σε 20,9 δις ευρώ, προξενώντας έτσι την παράλληλη τροφοδότηση των ελλειμμάτων του κρατικού προϋπολογισμού.
Μετά το 2007, που η εθνική μας οικονομία διέρχεται φάση παρατεταμένης κρίσης, τα ελλείμματα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς. Η χρηματοδότησή των ελλειμμάτων γίνεται με επιχορηγήσεις του κρατικού προϋπολογισμού. Η υπερδιόγκωση όμως των ελλειμμάτων του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος προκαλεί την ταυτόχρονη άνοδο των ελλειμμάτων του κρατικού προϋπολογισμού, με οικτρό επακόλουθο η κάλυψή τους να γίνεται με την προσφυγή της χώρας σε νέο δανεισμό, επαυξάνοντας περαιτέρω το δημόσιο χρέος της Ελλάδας. Αυτό σημαίνει ότι η επιβίωση του συστήματος και άρα η συνέχιση της λειτουργίας του, προσδιορίζονται άμεσα από τις ετήσιες επιχορηγήσεις του κρατικού προϋπολογισμού.
Δυστυχώς, το κοινωνικοασφαλιστικό μας σύστημα βρίσκεται σε πλήρες χρηματοοικονομικό αδιέξοδο και ουσιαστικά είναι χρεοκοπημένο. Τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές καλύπτουν μόνο ένα μέρος της συνταξιοδοτικής δαπάνης. Η άνοδος των εσόδων των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης (ΙΚΑ, κ.ά.) εξαρτάται άμεσα από την επίτευξη αξιόλογων αναπτυξιακών επιδόσεων της εθνικής μας οικονομίας, την αποδοτική αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του φορέων κοινωνικής ασφάλισης, τη μείωση της ανεργίας και την αύξηση του ελληνικού πληθυσμού.
Η αναπτυξιακή διαδικασία είναι αυτή που δημιουργεί τα απαιτούμενα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές, με τις οποίες δύνανται επαρκώς να χρηματοδοτούνται οι δαπάνες συντάξεων, επιδομάτων, φαρμάκων, νοσηλίων, κ.λπ., του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος.
Η εξυγίανση του συστήματος απαιτεί πράξεις και όχι λόγια. Οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να αποδεικνύονται με αδιάσειστα στοιχεία και όχι με αερολογίες του κάθε γυρολόγου και καιροσκόπου πολιτικάντη. Είναι δυνατόν να εμπιστευτούμε τις ασφαλιστικές μας εισφορές στον κάθε τυχάρπαστο καρεκλοκένταυρο της κυβερνητικής-κρατικής εξουσίας;
Πηγή: crashonline.gr
