Γράφει ο Markku Siira
Τη δεκαετία του 1990, ο τότε Κινέζος ηγέτης Deng Xiaoping έβλεπε το μέλλον της διεθνούς πολιτικής σκηνής.
Σαν να σχολίαζε το παρόν, έλεγε ότι “στο μέλλον, όταν ο κόσμος θα γίνει τριακεντρικός, τετρακεντρικός ή πεντακεντρικός, η Σοβιετική Ένωση [η Ρωσία του Πούτιν] θα παραμείνει ένας ενιαίος πόλος, όσο κι αν αποδυναμωθεί και όσο κι αν κάποιες από τις δημοκρατίες της αποσχιστούν από αυτήν”.
Ο Deng συνέχισε λέγοντας ότι “στον λεγόμενο πολυπολικό κόσμο, η Κίνα θα είναι επίσης ένας πόλος”, η εξωτερική πολιτική του οποίου θα συνίσταται στην “αντίσταση στον ηγεμονισμό και την πολιτική ισχύος και στη διαφύλαξη της παγκόσμιας ειρήνης”, καθώς και στην προσπάθεια “για τη δημιουργία μιας νέας διεθνούς πολιτικής και οικονομικής τάξης”.
Στη δεκαετία του 2000, τέτοιες απόψεις για τη Ρωσία και την Κίνα διατυπώθηκαν από τον εκκεντρικό Ρώσο πολιτικό επιστήμονα Alexander Dugin, αλλά πιο πρόσφατα, θέσεις που συνάδουν με τη θεωρία του πολυπολικού κόσμου υιοθετήθηκαν από ένα ευρύ φάσμα παραγόντων, από πολιτικούς έως ακαδημαϊκούς και τραπεζίτες, σε όλο τον κόσμο.
Όποια και αν είναι η τελική μορφή της “νέας διεθνούς τάξης” (την οποία έχω επίσης αξιολογήσει κριτικά), ο δρόμος προς αυτήν φαίνεται να είναι στρωμένος με διάφορες κρίσεις και στρατιωτικές συγκρούσεις. Εκτός από τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, πιθανά σημεία ανάφλεξης υπάρχουν στον Περσικό Κόλπο και στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Σε αυτόν τον οριακό γεωπολιτικό χώρο, είναι ήδη σαφές ότι η αναδυόμενη παγκόσμια τάξη, με τους διαφορετικούς πόλους της, βασίζεται σε πιο συντηρητικές αρχές, τις οποίες η εγωκεντρική Δύση, βυθισμένη στην εσωτερική παρακμή, έχει εγκαταλείψει.
Η Ρωσία έχει παραιτηθεί από τις προσπάθειες ενσωμάτωσης στην Ευρώπη και έχει επίσης αντιταχθεί στον ιμπεριαλισμό του ουράνιου τόξου του συλλογικού δυτικού φιλελευθερισμού. Η Μόσχα βλέπει τον εαυτό της ως ένα αυτοτελές κράτος-πολιτισμό, που δεν αποθαρρύνεται ούτε απομονώνεται πίσω από το νέο σιδηρούν παραπέτασμα που έχει υψώσει η Δύση.
Το κινεζικό σύστημα, από την άλλη πλευρά, καθοδηγείται από την οικοδόμηση του έθνους για τη νέα χωροταξική εποχή, από την κοινωνική σταθερότητα και ευημερία που έφερε η πολυτέλεια του κομφουκιανιστικού κομμουνισμού και από τον σεβασμό των εθνικών χαρακτηριστικών, των παραδόσεων και της ιεραρχίας.
Τι πρέπει να κάνει μια υπερεθνική πλουτοκρατία σε αυτή την κατάσταση; Όπως και τα κράτη που κατέχουν μέσω της πολιτικής των κεντρικών τραπεζών και της εταιρικής τους εξουσίας, έτσι και οι καπιταλιστικοί κύκλοι προσπαθούν να προσαρμοστούν σε μια νέα φάση στην οποία η αμερικανική ηγεμονία γίνεται λεπτομέρεια της ιστορίας, όπως και άλλες πεσμένες αυτοκρατορίες.
Το διεθνές σύστημα υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με τη βάση των κανόνων του, κτυπιέται επίσης από τις κρίσεις, και μετά τη σφαγή στη Γάζα, για παράδειγμα, κανείς δεν θεωρεί το “διεθνές δίκαιο” δεσμευτικό, αλλά αμφισβητεί την επίκλησή του ως ρητορική για την ικανοποίηση των ιδιοτελών συμφερόντων της ισραηλινής ακροδεξιάς και της καπιταλιστικής Δύσης.
Το τελευταίο άτυχο μέλος του ευρωατλαντικού οχυρού του ΝΑΤΟ, η Φινλανδία, που γλείφει τις εξουσίες της Ουάσιγκτον, σαφώς δεν πίστευε σε μια τέτοια ανατροπή της παγκόσμιας τάξης, αλλά ήταν πεπεισμένο ότι η αμερικανική ηγεσία θα συνεχιζόταν στο διηνεκές.
Γι’ αυτό και η πολιτική ελίτ, με επικεφαλής τον Sauli Niinistö, επικαλούμενη την ουκρανική σύγκρουση, εγκατέλειψε τη μεταμφίεση της “ουδετερότητας”, έστειλε Φινλανδούς στην πρώτη γραμμή του Βορειοατλαντικού Συμφώνου και διακήρυξε δυνατά και ξεκάθαρα ότι αποτελεί μέρος της Δύσης, έστω και αν αυτή η αγγλοαμερικανική πολιτική νησίδα βυθίζεται ταχύτατα.
Καθώς η δυτική επιρροή και η “αμερικανοποίηση” μειώνονται, οι δείκτες που μετρούν τις γεωπολιτικές εντάσεις και την αβεβαιότητα της οικονομικής πολιτικής αυξάνονται, σύμφωνα με τους οικονομολόγους. Η νέα παγκόσμια τάξη δεν θα οικοδομηθεί ειρηνικά, αλλά θα συσσωρευτεί σε μια κοινότητα της δικής της μοίρας μέσα από όλο και περισσότερες συγκρούσεις.
Κάποια στιγμή, οι άνθρωποι θα βρεθούν να ζουν σε διαφορετικά τοπικά κέντρα εξουσίας (ή στην περιφέρειά τους), τα οποία, παρά τις διαφορές τους, ενώνονται, καλώς ή κακώς, από τις εξελίξεις που επιφέρει η υψηλή τεχνολογία.
Παρόλο που τίποτα δεν πρόκειται να βελτιωθεί σύντομα, μπορούμε να ελπίζουμε ότι στον μελλοντικό κόσμο του οράματος του Deng Xiaoping, αντί για έναν κόσμο κυρώσεων και σιδερένιων παραπετασμάτων, οι σιδηροδρομικές υπηρεσίες της Φινλανδίας θα κατευθυνθούν και πάλι προς τα ανατολικά.
Απόδοση στα ελληνικά Sahiel.gr – Με πληροφορίες από euro-synergies.hautetfort.com