Φήμες από τη Λιβύη για πιθανό βομβαρδισμό θέσεων του Βάγκνερ. Αμηχανία για το περιστατικό, το οποίο σε κάθε περίπτωση δημιουργεί χάος σε ένα ευαίσθητο πλαίσιο. Τα σχόλια των Mezran (Acus) και Bressan (Lumsa/Ndcf)
Πηγή του υπουργείου Άμυνας της Λιβύης αποκάλυψε στο Arab 21 ότι μη επανδρωμένα αεροσκάφη που ανήκουν στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ) βομβάρδισαν τοποθεσίες που ανήκουν στον ρωσικό όμιλο στη βάση Kharouba στα ανατολικά της χώρας. Πρόκειται για το στρατιωτικό αεροδρόμιο, γνωστό ως al Khadim, το κέντρο της αεροπορικής προστασίας που είχαν παράσχει ρωσικές, εμιρατινές και αιγυπτιακές μονάδες στην απόπειρα κατάληψης της Τρίπολης που είχε ξεκινήσει ο αρχηγός της πολιτοφυλακής της Βεγγάζης Χαλίφα Χαφτάρ μεταξύ Απριλίου 2019 και Οκτωβρίου 2020.
Η συγκυρία προκαλεί έκπληξη, αν και η είδηση δεν επιβεβαιώνεται επίσημα: μάλιστα, ήδη φθάνουν διαψεύσεις από την Κυρηναϊκή. Η πηγή του Arabi 21 – ενός μάλλον καλά παρακολουθούμενου ιστότοπου με έδρα το Λονδίνο – υποστηρίζει ότι χρησιμοποιήθηκαν μη επανδρωμένα αεροσκάφη επίγειας επίθεσης τουρκικής κατασκευής. Συγκεκριμένα το Akinci, το οποίο παρέλαβε η λιβυκή κυβέρνηση μέσω της συμφωνίας στρατιωτικής συνεργασίας που υπέγραψε με την Άγκυρα (η ίδια που επέτρεψε στην προηγούμενη κυβέρνηση της Τρίπολης να αποκρούσει την επίθεση του Haftar).
Η βάση al Khadim, ανατολικά του al Marj, είναι ένα από τα σημεία εφοδιασμού που χρησιμοποιεί η ρωσική μισθοφορική ομάδα που την περασμένη εβδομάδα αμφισβήτησε την εξουσία Πούτιν. Η υποδομή παρακολουθείται σε μεγάλο βαθμό από τις δυτικές μυστικές υπηρεσίες, κυρίως από τη CIA. Όταν ο επικεφαλής της υπηρεσίας, William Burns, είχε πάει σε αποστολή στη Λιβύη τους τελευταίους μήνες, είχε συναντηθεί τόσο με τον πρωθυπουργό Abdelhamid Dabaiba όσο και με τον Haftar σε μια προσπάθεια να βρεθεί τρόπος να εκδιωχθεί ο Wagner από τη χώρα – ξεκινώντας από την al Khadim.
Οι προσπάθειες επαφής με τον Haftar, τόσο ιδιωτικές όσο και δημόσιες (όπως η συνάντηση στο Palazzo Chigi με τον πρωθυπουργό Giorgia Meloni) εξυπηρετούν επίσης αυτόν τον σκοπό: να προσπαθήσουν να αποσυνδέσουν τον αρχηγό της πολιτοφυλακής από την ομάδα του Yvgeny Prigozhin. Ο Haftar είναι ένας συνομιλητής που ελέγχει ένα μέρος της χώρας, πέρα από τις ευθύνες (παρελθούσες και εν μέρει παρούσες) για την αποσταθεροποίηση, πολλοί πιστεύουν ότι θα πρέπει να συμπεριληφθεί στην εν εξελίξει διαδικασία κοινωνικοπολιτικής-θεσμικής ανασύνθεσης. Αλλά μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα διαχωρίσει τη μοίρα του από εκείνη της ρωσικής ενότητας.
Από τα ανατολικά της Λιβύης ήρθαν διάφορες διαψεύσεις για τον υποτιθέμενο βομβαρδισμό. Πηγές εξηγούν ότι η κατάσταση είναι ασαφής, αλλά αυτό που συμβαίνει σημαίνει ότι υπάρχουν συμφέροντα να περιπλέξουν την τρέχουσα εικόνα. Εάν η επίθεση πραγματοποιήθηκε πραγματικά, τότε αυτό θα σήμαινε ότι η κατάπαυση του πυρός μεταξύ του Haftar και των δυνάμεων της Τρίπολης θα μπορούσε να καταρρεύσει – εκτός εάν όντως ο Haftar συμφωνήσει να αφήσει να χτυπηθούν οι ρωσικές θέσεις. Αν όχι, παραμένει το γεγονός ότι κάποιος φαίνεται να ενδιαφέρεται να αλλάξει τις ισορροπίες μέσω της διάδοσης ψευδών πληροφοριών.
Αυτό δεν θα αποτελούσε έκπληξη. “Παρά την απόσυρση ορισμένων ένοπλων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των πολιτοφυλακών του Βάγκνερ και των μισθοφόρων της Συρίας, τίποτα στο εγγύς μέλλον δεν υποδηλώνει ότι η Λιβύη θα είναι απαλλαγμένη από την ξένη επιρροή”, δήλωσε τις τελευταίες ημέρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο Στέφανο Τερτσέτο, διοικητής της Επιχείρησης Irini, για να ενημερώσει τους ευρωβουλευτές σχετικά με τις εξελίξεις στην αποστολή που ξεκίνησε για την καταπολέμηση της διακίνησης όπλων από και προς τη Λιβύη. Δηλαδή: η παρέμβαση και η πιθανή αποσταθεροποίηση είναι πιθανή και από άλλες πολιτικοστρατιωτικές δυνάμεις εκτός από τον Βάγκνερ.
Είναι επίσης πιθανό ότι αυτή τη στιγμή επιχειρείται να αξιοποιηθεί η χαοτική φάση γύρω από το μέλλον της κοινωνίας του Πριγκόζιν για να ξεκαθαριστούν κάποιοι λογαριασμοί. Ο Βάγκνερ στη Λιβύη, και γενικότερα στην Αφρική, θεωρείται αποσταθεροποιητική παρουσία, αλλά στο βαθμό που χρειάζεται να χτυπηθεί σε μια φάση αβεβαιότητας; “Η κατάσταση είναι πολύ λεπτή, διότι αυτές οι αναφορές, είτε αληθινές είτε ψευδείς, εξακολουθούν να αποτελούν έναν αποσταθεροποιητικό παράγοντα”, απαντά ο Karim Mezran, ανώτερος συνεργάτης του Atlantic Council και ένας από τους κορυφαίους εμπειρογνώμονες του λιβυκού γρίφου. “Ο κίνδυνος”, προσθέτει, “είναι ότι εσωτερικοί παράγοντες και περιφερειακές δυνάμεις θα προσπαθήσουν να επωφεληθούν από το φαινομενικό χάος γύρω από τους Ρώσους στρατιωτικούς εργολάβους για να αποκτήσουν ερείσματα και θέσεις. Αυτό όμως ανοίγει ανησυχητικά σενάρια, διότι η πιθανότητα αντιδράσεων που θα ξεκινήσουν την επιστροφή των μαχών, στη Λιβύη, υπάρχει πάντα”.
Η ισορροπία των ξένων δυνάμεων στη χώρα, είτε πρόκειται για τουρκικές, βαγκνερικές ή πολιτοφυλακές από το Σουδάν, το Τσαντ και τον Νίγηρα, αποτέλεσε παράγοντα διατήρησης της εκεχειρίας που επιτεύχθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2020. Ο Matteo Bressan, καθηγητής Στρατηγικών Σπουδών στο Lumsa Master School και αναλυτής στο Nato Defense College Foundation υπενθυμίζει ότι αρκετές φορές, σε επανειλημμένες προσπάθειές του, ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ και επικεφαλής της αποστολής UNSMIL, Abdulaye Bathily, έχει επισημάνει ότι η αποχώρηση όλων αυτών των ξένων δυνάμεων είναι απαραίτητη για τη διαδικασία σταθεροποίησης της Λιβύης.
“Αυτή είναι μια προϋπόθεση που έρχεται ακόμη και πριν εξακριβώσουμε τι πραγματικά συνέβη στην αεροπορική βάση Al Khadim. Ταυτόχρονα, πρέπει επίσης να έχουμε κατά νου ότι κανένας εξωτερικός παράγοντας δεν έχει συμφέρον να κάνει το πρώτο βήμα, ωφελώντας έτσι άλλους ανταγωνιστές. Επιπλέον, ανεξάρτητα από το ποια θα είναι η τύχη του Βάγκνερ και των σχέσεών του με τον μηχανισμό ασφαλείας της Ρωσίας, το αποτύπωμα της Μόσχας στην Αφρική θα συνεχίσει να αποτελεί απαραίτητο φορέα εξωτερικής πολιτικής”.
Ο Bressan υπογραμμίζει ότι πρόκειται για μια σταθερά της πολιτικής του Κρεμλίνου που συνεχίζει να ανησυχεί σε μεγάλο βαθμό τις Ηνωμένες Πολιτείες -με την περιφερειακή διοίκηση του Πενταγώνου, AfriCom, να είναι επίσης πολύ δραστήρια στη Λιβύη- και που “έχει δει τον Wagner ως πρωταγωνιστή των εκστρατειών παραπληροφόρησης κατά της Γαλλίας, οι οποίες είναι λειτουργικές για να διεισδύουν όλο και περισσότερο στην αφρικανική ήπειρο, εξάγοντας το μοντέλο της αντιεξέγερσης. Επομένως, δεν είναι τυχαίο ότι πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός Εξωτερικών [Σεργκέι] Λαβρόφ επανέλαβε τη συνέχιση των δραστηριοτήτων των Ρώσων εκπαιδευτών (χωρίς να κατονομάσει τον Βάγκνερ) στο Μάλι και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, καθώς και την προετοιμασία της επόμενης Συνόδου Κορυφής Ρωσίας-Αφρικής που έχει προγραμματιστεί για τα τέλη Ιουλίου”.
του Emanuele Rossi – Με πληροφορίες από formiche.net